Er werd donderdagavond vuurwerk beloofd in de gemeenteraadsvergadering van Oostzaan. Inzet was de bestuurlijke toekomst van het kippendorp. Wordt de WOL-variant weer uit de kast gehaald, zoals de VVD wil, en moet er een referendum komen? Na een lang debat en een bijna net zo lange schorsing was het antwoord kort: neen.

De raadsvergadering was goed en wel begonnen toen Siefko Julius van D66 een schorsing vroeg. Hij wilde het amendement dat de VVD had ingediend bespreken, want de wijzigingen die de partij had voorgesteld in het raadsbesluit zouden niet mogelijk zijn. Je kunt, zo betoogde hij, niet met terugwerkende kracht veranderingen in een raadsbesluit tijdens de uitvoering ervan doorvoeren.

En daarmee was de toon gezet.

D66 wilde dan ook dat het amendement buiten de beraadslagingen zou worden gehouden. Burgemeester Marvin Polak deed dat niet. Hij beloofde wel dat het VVD-amendement getoetst wordt op juridische houdbaarheid indien het zou worden aangenomen.

Welles-nietes

Zo ontspon zich een welles-nietes-debat, waarin VVD en de partijen D66, CDA, GroenLinks en PvdA elkaar over en weer met argumenten bestookten over het te volgen pad. Moet de Burger Advies Raad (BAR) ook naar de, inmiddels terzijde geschoven, WOL-varianten kijken? En moet daar de tijd voor genomen worden? En moet de BAR helpen bij de totstandkoming van een breedgedragen adviesgevend referendum?

De VVD stelde een referendum voor waarbij alle inwoners zou kunnen stemmen, in het amendement van D66, GL, CDA en PvdA is sprake van een ‘representatieve raadpleging’. Raadslid Bart Baaten van de VVD – een partij die normaal gesproken geen groot voorstander is van referenda – vond dat alle inwoners van Oostzaan zelf hun stem moeten kunnen laten horen over de toekomst van hun dorp. Dat is opvallend (en lastig), omdat Oostzaan geen referendumverordening heeft:

‘Ons amendement doet twee dingen. Het geeft de BAR de vrijheid om alle varianten mee te wegen, inclusief de WOL-variant, zonder vooraf opgelegde beperkingen. En het versterkt de raadpleging, doordat een brede individuele inwonerraadpleging expliciet onderdeel wordt van de opdracht.’

De VVD hoopte zo op een inhoudelijk, representatief en onderbouwd oordeel over ‘deze historische beslissing’.

Goedkoop

De indieners van het tweede amendement, CDA, D66, GroenLinks en PvdA, denken daar heel anders over. In hun amendement is er ook ruimte voor de BAR om tot een oordeel te komen, maar zonder de WOL-varianten en binnen een strak tijdvak. Zij stellen voor de BAR in januari op te tuigen, en voor de verkiezingen van 18 maart een uitslag te leveren – bij de VVD was geen tijdlimiet opgenomen. We kunnen ons de tijd niet permitteren om lang te wachten, was een van de gehoorde argumenten. Bovendien willen de partijen de inwoners keuzes voorleggen die ‘bestuurlijk mogelijk zijn’, zei Sarah van Brussel van GroenLinks. WOL bleek eerder al niet haalbaar:

‘Dan hoort het bij goed bestuur om verantwoordelijkheid te nemen en door te pakken binnen de realiteit die er wel is.’

En dat doet het amendement van de vier partijen volgens Van Brussel. Lize Boshoven van het CDA voegde er nog aan toe: ‘We doen ons dorp niet goedkoop weg. We zoeken de beste dienstverlening voor de inwoners.’

VVD-voorstel verworpen

Met slechts vijf stemmen (van de VVD) voor en acht tegen werd het amendement van de VVD verworpen. Het andere amendement werd, niet verwonderlijk, wel aangenomen. Alleen de vijf VVD’ers waren tegen.

Dat betekent dat de BAR aan de gang kan met de voorgestelde fusiepartners Purmerend en Zaanstad. Amsterdam wordt ook genoemd, maar dat is meer voor de vorm; in Mokum zitten ze niet op een fusie met Oostzaan te wachten, werd eerder al glashelder duidelijk gemaakt.

De BAR wordt alle hulp toegezegd vanuit het college, maar het tijdpad moet wel in de gaten worden gehouden. Ook moeten inwoners op deugdelijke wijze betrokken worden om tot een advies te komen. In het amendement wordt gesproken over de uitkomst als zwaarwegend advies dat wordt meegenomen in de verdere besluitvorming.

Door Di-Lan Sun op basis van de raadsvergadering van donderdag 11 december.