Voor de rubriek ‘50woordenfoto’ van de Zaanse nieuwswebsite De Orkaan leverde ik eind juli een plaatje met tekst waarop een zwart-wit portret van een man staat afgebeeld op een kast van het rioolgemaal aan de Gouw in Zaandam.

Vrij snel reageerde fotograaf Erik Esteie dat het werk van Aron Kroes was. Aron meldde dat hij het niet was (de echte maker wilde anoniem blijven). Toch reden om contact op te nemen met Aron nadat ik zijn schilderijen op zijn website had gezien. Wij maakten een afspraak voor een vraaggesprek.

Tekst en foto’s: Willem Croese

Aron Kroes opende de deur van zijn atelier aan de Peperstraat in Zaandam op een zomerse woensdagmorgen. Lang leve de coronacrisis, wij groetten elkaar vriendelijk zonder handen te schudden. Ruim anderhalve meter van elkaar af namen wij plaats aan tafel en voordat wij het in de gaten hadden sprak Aron over zijn werk.

Atelier

De 33-jarige kunstenaar werkte voorheen vanuit huis waar hij een ‘vrij grote kamer’ gebruikte. Zijn werken werden steeds groter en hierdoor bleek de ruimte te klein. Schuin beneden zijn appartement kwam een winkelpand beschikbaar dat jarenlang een slagerij was.

“Toen deze ruimte vrijkwam als anti-kraak heb ik meteen gebeld met de verhuurder en de volgende dag was het geregeld. Heerlijk als het regent dan kan ik vanuit mijn huis onder de balustrade door naar het atelier. De sloop van de eerste fase in de Peperstraat loopt nu uit. Ik weet nog niet welke invloed dat heeft op mijn atelier in de tweede fase.”

Aron maakt zich geen zorgen. Het atelier is voor hem betaalbaar. Hij leeft zo goed als van de kunst.  Broedplaatsen en andere anti-kraakpanden zijn er volop. “Ik ben eigenlijk heel makkelijk wat de ruimte betreft, het maakt mij allemaal niet zoveel uit. Al woon ik mijn hele leven in de Zaanstreek, Amsterdam of Haarlem is ook helemaal goed.”

Schilderen

Noorderlicht in het atelier is voor Aron niet van belang. “Als je hele fijne portretten maakt dan is licht wel belangrijk, maar ik werk vrij abstract. Ik heb heel erg gespeeld met lichtvlakken, maar vaak is de compositie belangrijker. Bij mij gaat het niet om de lichtinval, wel om de dikte van de verf.”

De kunstenaar gebruikt geen olieverf, want hij wil graag gezond blijven. Acrylverf is volgens hem de ideale oplossing, het droogt snel. “Het is lekker werken, je kunt de verf dunner of dikker maken. Ik gebruik veel modelleerpasta en dat gaat goed met acryl. Doordat ik vrij explosief werk zit ik na afloop altijd helemaal onder. Wel draag ik handschoenen. En de verf kan ik makkelijk van mij wassen.”

Aron snijdt rollen voorgeprimeerde canvas op verschillende maten en spant deze zelf op aluminium frames.  “Ik kies er wel voor om de doeken vooraf met acryl te witten, want als je een wit gedeelte hebt moet je het wel in dezelfde kleur wit kunnen bijwerken.”

Werkdag

“Veel mensen denken dat je als schilder een soort rock-‘n-roll bestaan hebt, maar dat valt bij mij tegen. Ik werk op gezette tijden. Vaak begin ik om acht of negen uur. In de ochtend ben ik het productiefst. Na de lunch doe ik nog een paar uurtjes. Voor expositiewerk ben ik constant bezig.”

Om zichzelf niet op te branden schildert Aron niet meer ‘s nachts. “Anders ben je de volgende dag niks meer waard. En dan verlies je het plezier hierin. Er zijn schilderijen waar ik dagen over doe en andere werken binnen een dag, maar soms duurt het ook weken.”

Als kunstschilder is het werkzame leven een eenzaam bestaan. “Ik ben heel graag alleen. Maar het is wel lekker met mijn bijbaan om ook onder de mensen te werken. Voor mij is dit de perfecte balans. Ik heb wel de discipline om elke dag naar het atelier te gaan, maar bij een slechte dag ga ik opruimen, ordenen en sorteren of alleen even naar de werken kijken zonder eraan te werken. Doe je het wel dan kom je gefrustreerder thuis dan dat je wegging.”

Stijl en inspiratiebron

Om zijn eigen schilderstijl te beschrijven vindt Aron moeilijk.

“Ik zie het als figuratieve kunst. Altijd zit er vorm in, maar wel met abstracte elementen. Mijn oorsprong zit eigenlijk in graffiti, daar ben ik als twaalfjarige op de middelbare school mee begonnen. Ik heb dat jaren gedaan. Alleen maar met spuitbussen aan de slag. Sommigen hebben daar een negatieve associatie mee en dat kan ik heel goed begrijpen. Er is een soort tweedeling van creatiedrang en recalcitrant vandalisme. Ik wilde altijd iets moois maken, dat was het uitgangspunt.”

Zijn favoriete plekken waren tunneltjes zoals de Hemtunnel maar ook onder de A8 in Koog aan de Zaan. “Als je veertien jaar bent dan is het moraalkompas nog niet helemaal zoals het moet zijn. Ook ik heb dingen gedaan die ik nu nooit meer zal doen. Ik keur dat nu ook af. Later ging ik alleen naar de vrijplekken waar ik echt met kleuren leerde omgaan, maar raakte daarin de uitdaging kwijt. Elke keer hetzelfde, die letters.”

De ommekeer kwam toen Aron een portret zag van de Franse kunstenares Françoise Nielly, zij maakt explosieve en kleurrijke portretten. “Dat pakte mij gewoon. In het begin probeerde ik haar werk na te maken en dat ging best redelijk. Zij is eigenlijk mijn inspiratiebron. Destijds had ik niet zoveel met kunst, maar door Nielly kwam het wel. Ik ben nu echt een liefhebber.”

Kunst

Zijn vriendin, fotograaf Merette Uiterwaal zegt volgens Aron altijd dat hij met een technische blik kijkt om te achterhalen welke verf de kunstenaar gebruikt en hoe het schilderij is gemaakt. Als hij in een museum een werk niets vindt loopt hij door.

“Maar je moet door kunst gegrepen worden. Soms word je verliefd op een schilderij. Liefde op het eerste gezicht. Dat doet iets met je lijf, ik voel dan een soort warmte. Daarom probeer ik zelf intuïtief te werken. Niet te veel nadenken. Als er iets in je opkomt doe het gewoon ook al heb je daar de angst bij of je het verpest. Je kunt hierna verder en daar komen bij mij mooie dingen van. Je kunt niet altijd met verf lopen smijten. Het moet esthetisch goed zijn. Wees niet bang.”

Autodidact

Het kunstenaarschap heeft Aron uiteindelijk zichzelf aangeleerd. Twee keer heeft hij de Breitner Academie geprobeerd, maar daar word je tot leraar kunstzinnige vakken opgeleid. Hij had naar zijn mening beter naar de Rietveld Academie kunnen gaan.

“Eigenlijk ben ik een autodidact. Dit werk wil ik eindeloos blijven doen. Ik ga nooit met pensioen, want dit is veel te leuk om te doen. Ik ben wel altijd bezig met nieuwe dingen, niet te lang hetzelfde. Plannen heb ik niet, want de kunst is lastig en ingewikkeld om van te kunnen leven. Zoals het nu gaat, gaat het echt super goed. Stoppen met schilderen? Nee, want ik doe het in principe voor mijzelf. Als je je ziel en zaligheid ergens in steekt is het wel prettig om daar erkenning voor te krijgen. Als ik nu een droom mag uitspreken dan zou ik het mooi vinden als mijn werk in een vooraanstaand museum hangt.”

Verkoop schilderijen

In het begin had Aron niet zoveel last ervan dat zijn schilderijen verkocht worden. “Ik heb wel werken gemaakt waarvan ik hoop dat het op een goede plek komt. Verkoop vanuit mijn atelier houd ik in een archief bij. Als het via een galerie gaat dan heb ik daar geen goede kijk op.”

De prijs van een schilderij bepaalt hij aan de hand van doekgrootte, welke materialen zijn gebruikt en hoe lang hij hiermee aan het werk is geweest.  Tentoonstellingen doet de Zaandammer ook, zoals op het Hembrugterrein bij Art Zaanstad.

“Waarschijnlijk heb ik begin 2021 een expositie maar dat is door de coronacrisis onduidelijk. Dit jaar zijn de nodige tentoonstellingen niet doorgegaan. Vervelend. Maar op 3 en 4 oktober is mijn atelier open in het kader van de Tengel atelierroute, uiteraard met inachtnemening van de coronaregels.”

De series die hij maakt voor een expositie is Aron geheel vrij in. “Meestal werk ik dan aan de serie waarmee ik bezig ben. Eerst waren het zwart-wit portretten, later abstract werk. Nu ben ik bezig met een nieuwe serie van zwart-wit portretten waarover abstract met andere kleuren geschilderd is.”

Zaankanter

Aron is geboren in Zaandam, opgegroeid in Koog aan de Zaan en hij woont in Zaandam. Je kunt hem met recht een Zaankanter noemen. Zijn familie komt uit Westzaan. De vader van zijn moeder is van bakkerij Doba.

“Mijn opa was de enige in de familie die met kunst bezig was. Hij ging tijdens zijn pensioen aquarelleren en dat ging hem best goed af. En een oom van mijn opa was kunstenaar in Duitsland. Van mijn vader zijn kant was dit alles niet zo. De kunst heb ik niet echt van huis uit meegekregen. Maar mijn ouders ben ik wel heel dankbaar dat zij mij in mijn huidige werk hebben gestimuleerd. Ik denk dat zij trots zijn.”

Aan het eind van het gesprek zegt Aron de verwarring wel te begrijpen van de ‘50woordenfoto’ voor De Orkaan. “Ik zie meteen duidelijke verschillen. Volgens mij zijn die portretten met sjablonen en spuitbussen gemaakt. Het is ontzettend knap.” De Zaanse kunstschilder spuit witte verf vanuit een tube op een doek voor het volgende schilderij en Aron gaat verder met zijn grote passie.

Hier vind je de website van Aron