De vier gerestaureerde houten arbeidershuisjes aan Westzijde 173-179 zijn inmiddels klaar. Op donderdag 29 juni is er vanaf 16.00 tot 17.00 uur open huis.

De huisjes die op de nominatie stonden om te worden gesloopt werden in 2021 aangekocht van Parteon door Stadsherstel die liet ze restaureren en gaat verhuren.

In 1859 werd de gasfabriek gebouwd. In de huisjes woonden vermoedelijk arbeiders van deze fabriek. De gasfabriek is eind jaren ’60 van de vorige eeuw gesloopt, de huisjes raakten steeds verder in verval.

De rij arbeiderswoningen is volgens Stadsherstel “een van de weinige goed bewaard gebleven voorbeelden van de sobere houtbouw in de Zaanstreek”.

Stadsherstel heeft sinds de oprichting in 1956 “al 750 monumenten en beeldbepalende panden gered zowel in als binnen 45 kilometer rondom Amsterdam, waarvan vele in de Zaanstreek. Zo hebben Parteon en Stadsherstel al eerder al intensief samengewerkt bij een grote reddingsactie van de Zaanse Schans.”

De huisjes werden door Zaanstad gemeentelijk monument gemaakt. Stadsherstel kreeg ook een ‘kanjersubsidie’ voor de restauratie.

De arbeidershuisjes, die eens hoorden bij de gasfabriek aan de overkant, zijn overigens nu van het gas af. Stadsherstel:

“ze zijn aangepast aan de huidige tijd met een uitbouw aan de (niet-monumentale) achterzijde. De woningen zijn geïsoleerd, verduurzaamd en van het gas af. Waar de woonkamers een meer eigentijdse afwerking hebben, is in de halletjes de sfeer van de bouwtijd teruggebracht. Het glas-in-lood uit de jaren dertig is behouden en het rijtje staat weer strak in de verf: in de oude (Zaans) groene kleur. De monumentale voorgevel was nog grotendeels origineel. Dankzij een bijdrage van de Vereniging Vrienden van Stadsherstel hebben de arbeiderswoningen hun oorspronkelijke aangezicht teruggekregen. Waarbij veel aandacht is besteed aan de afwerking en detaillering van de kenmerkende dakkapellen. De Vriendenvereniging kwam al eerder in actie bij de aankoop en restauratie van twee zeer kenmerkende monumenten aan de Westzijde: de Bullekerk en het Calff-huis op nummer 38.”.

De woningen worden waarschijnlijk verhuurd per augustus. Als indicatie wordt een maandelijkse huur van circa € 1150,- tot € 1450,- gehanteerd.

Het open huis op donderdag 29 juni is vanaf 16:00 uur tot 17:30 uur.

Wie de huisjes wil bezoeken wordt aangeraden op de fiets of met openbaar vervoer te komen in verband met de volledige wegafsluiting van de Westzijde tussen de Harenmakersstraat en het kruispunt met de Vincent van Goghweg.

Achterzijde (Stadsherstel)
Voorkant (Stadsherstel)
Bouw (De Orkaan)
Voor de restauratie (De Orkaan)

Door Piet Bakker. Bronnen: persbericht Stadsherstel en eerder nieuws op De Orkaan. Foto’s: Stadsherstel en De Orkaan.