Wonen is een recht. Daar is geen speld tussen te krijgen. Maar tussen recht hebben en recht krijgen zit een flinke naaidoos.
Vanmiddag om 13.00 uur zal de Zaanse Woonopstand protesteren op het Stadhuisplein in Zaandam tegen het woningtekort en het huisvestingsbeleid.
Voorafgaand aan de opstand schreven zij een brief aan de burgemeester. Die plaatsten wij 1:1
Beste burgemeester,
wij zijn van mening dat de gemeente Zaanstad diens uiterste best moet doen om wonen als een recht voor iedereen te waarborgen. Te vaak zien wij dat wonen wordt gebruikt als verdienmodel voor huisjesmelkers, beleggers, aannemers en anderen die meer prioriteit geven aan hun eigen winst dan het recht op wonen.
Wat eisen wij?
Een verandering van beleid met als resultaat toegankelijke huisvesting die past bij behoeften van de Zaanse inwoners is voor ons het belangrijkste. Daarvoor eisen wij de volgende veranderingen:
● Verhoog het percentage sociale huurwoningen bij nieuwbouw naar minimaal 75%. De sociale huur is systematisch afgebroken als gevolg van het woonbeleid van de afgelopen jaren. Meer sociale huur verlaagt de druk op de wachtlijsten. De afbreuk zal niet stoppen als de gemeentes niet ingrijpen.
● Voer een degentrificatiebeleid in en schaf de Rotterdamwet af. De Rotterdamwet is een discriminerende aanpak om wijken te gentrificeren*. Dit is onacceptabel. Gemeentes hebben de vrijheid om deze toe te passen of niet, in Zaanstad is deze wet sinds 2018 van toepassing. Schaf deze wet als gemeente Zaanstad af!
● Vergroot de dak- en thuislozen opvang, en maak dit toegankelijker. Zichtbaar neemt het aantal dak- en thuislozen in Zaanstad toe. CBS cijfers laten zien dat in 2009 tot 2019 het aantal daklozen meer dan verdubbeld is. De gemeente Zaanstad moet zich inzetten om deze koers tegen te gaan.
● Meer crisisopvangplekken voor daklozen, in de jeugdzorg en beschermd/begeleid wonen. Lokale crisisopvang laat weten met ruimtetekort te kampen, hierdoor kan niet langer dan 3 dagen onderdak geboden worden. Om verdere levensproblematiek op te kunnen lossen, is het belangrijk dat mensen zich kunnen beroepen op stabiele ondersteunde huisvesting.
● Meer woonwagen standplaatsen en ruimte voor alternatieve woonvormen. Woonwagenkampbewoners voeren geregeld actie tegen de gemeente omdat er niet genoeg ruimte is. Iedereen hoort de vrijheid en ruimte te krijgen om zelf in te vullen hoe zij willen wonen. Dit geldt ook voor woongroepen, woongemeenschappen en experimentele woonvormen zoals “friends contracten” en het eco- hof. Ook vooral omdat verschillende van deze vormen een duurzamere en circulaire manier van wonen zijn.
● Voldoende toegankelijke woningen voor mensen met een fysieke/mentale beperking. Binnen de al beperkte sociale huur is er nog minder geschikte woonruimte voor mensen met een beperking. Gelijkvloerse woningen, prikkelarme omgevingen en makkelijke toegang tot sociale voorzieningen behoren op de voorgrond te staan bij het bouwen van de nieuwe sociale huurwoningen.
● Strenge handhaving van het leegstandsverbod. Leegstand is zonde van de beschikbare woonruimte. De gemeente heeft met de wet kraken en leegstand de mogelijkheid en middelen om voortdurende leegstand te handhaven. Leegstandsbeheer en antikraak is geen langdurige of effectieve ‘oplossing’. Verplicht eigenaren om echt iets met hun vastgoed te doen en onteigen als hier geen gehoor aan wordt gegeven.
● Gedoog kraken en erken dat deze aanpak effectief werkt tegen leegstand. Wonen in ongebruikte en leegstaande panden is directe actie tegen stilstaand vastgoed. De leegstand neemt af en verloederde panden worden opgeknapt en bewoond. Tot slot worden er vaak dingen voor de buurt georganiseerd zoals een weggeefwinkel, kunstgalerij of sociale ruimte.
Zolang dit niet behaald is, blijven wij strijdbaar!
* Gentrificatie is opwaardering van een buurt of stadsdeel op sociaal, cultureel en economisch gebied door het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers en de daarmee gepaard gaande verdrijving van de minder kapitaalkrachtige bewoners uit het stadsdeel. Deze opwaardering gaat gepaard met een stijging van de prijzen voor onroerend goed en de huurprijzen.
tip: luister ook naar het gesprek dat Silva Honig voerde met twee Zaanse krakers.
Door: Merel Kan, bron: brief Zaanse Woonopstand aan burgemeester Hamming van Zaanstad. Foto: De Orkaan (manifestatie in 2023).
De gemeente heeft als taak te zorgen voor het welzijn van de burger. Het recht op wonen is een kerntaak. Het recht op betaalbaar wonen vloeit daar uit voort, zeker voor de starters.
Ik vind deze eisen niet raar of onterecht. Ik ben benieuwd naar de oplossingen van de Zaanse Woonopstand om de problemen, die de eisen kennelijk in de weg staan, weg te nemen.
Er wordt hier uitgebreid beschreven wat de woningcrisis veroorzaakt. Het probleem van de huidige woningcrisis is de (kostprijs) investeringskosten. Deze zijn door de aanbieders, onder het mom van marktwerking, naar het maximale haalbare niveau getild. De woningmarkt is daardoor voor een groot deel van de kopers en huurders onbetaalbaar geworden. Dit los je alleen op door ingrijpen van de overheid op de investeringskosten, een beetje pijnlijk voor de bezitters en investeerders, maar noodzakelijk om recht te doen.
Laten we door stadsplanners bouwkundigen, architecten enz. van de Burcht in Zaandam een landelijk voorbeeld maken, hoe je dit vooral samen met de burgers en de gemeente kunt realiseren. *De Burcht is al in eigendom van de gemeente Zaanstad!! en alle bewoners wachten al tientallen jaren op beslissingen. Investeringskapitaal voor de plek ... komt met stromen binnen. We moeten eens durven doorpakken.