De Orkaan blijft omhoog kijken. Waar zien we de oude bestemming op de gevel? Erfgoed is vooral goed kijken.

Deze week: Zaansche Cooperatie De Eenheid, Lagendijk 58, Koog a/d Zaan

Op de foto van Orkaan-lezer Albert Groothuizen de Lagendijk 58 in Koog a/d Zaan met in de gevel de tekst over de Zaansche Cooperatie De Eenheid.

Aanvulling: aanvankelijk dachten we dat het de Lagendijk 158 in Zaandijk was. Daar was ook een winkel van De Eenheid gevestigd. Maar het ging om Lagendijk 58 in Koog a/d Zaan (zie reactie hieronder). Zie ook het verhaal op de site van de Historische Vereniging Koog Zaandijk over De Eenheid en bakkerij Walden.

Uit informatie van het gemeentearchief bleek dat De Eenheid meerdere winkels had, in 1932 opende men aan de Kerkstraat in Zaandijk de zevende, die in 1953 naar de Prunuslaan verhuisde.

De Zaansche Coöparatie De Eenheid was gevestigd aan het Hellingpad te Koog aan de Zaan en werd geleid door idealisme en leiders van de arbeidersbeweging. De leden woonden door de hele Zaanstreek. De broodbezorgers gebruikten smalle hoge karren, ook wel hondenkarren, om het bruggetje van het Hellingpad naar de Lagedijk te kunnen nemen. In 1920 fuseerde de bakkerij met andere Zaanse coöperaties: Help U Zelven, Zaanlands Eenheids Coöperatief, Helpt Elkander, Walden en Voorwaarts. De reorganisatie betekende meteen sluiting van de Koger bakkerij. In 1956 staakte men door personeelsgebrek de thuisbezorging.”

Hieronder het pand in 2002 (foto gemeentearchief).

Op een foto uit de jaren vijftig uit het gemeentearchief is het huis ook te zien, maar vreemd genoeg is het een andere gevelopschrift met een iets andere tekst: Zaanlands Eenheid Cooperatief.

Hier het hele huis dat volgens het kadaster uit 1928 stamt. De groen ‘Zaanse’ houten gevel is dus later aangebracht.

Het pand nu op Google Streetview.

Hieronder nogmaals de foto van Albert Groothuizen.

De Eenheid in Zaandijk

Hieronder een foto van het gemeentearchief uit 1927 van de bakkerij van de De Eenheid in Zaandijk, genomen na een brand bij de sigarenwinkel van de Gebr. Jeronimus (ook kapperszaak). Het huis rechts hoorde bij chocoladefabriek Ariba. Op 10 april 1927 brandde de sigarenwinkel tegenover het Ezelspad helemaal uit.

 

Hier een foto van nog eerder (1900-1910). Het woonhuis, met de zijramen, werd bakkerij “Walden”, later de cooperatie “De Eenheid” (gemeentearchief).

De Geveltoerist op de kaart

We hebben nu al: huisdokter, speeltuinvereniging, school, pakhuis, badhuis, café, hotel, kaas-, kleding-, groente- en meubelwinkel, weeshuis, armenhuis, muziekhandel, ziekenhuis, gemaal, gemeentehuis, torpedo bergingsvaartuig, bakkerij, cantine, graanmalerij / fouragehandel, drukkerij, papiermagazijn, sigaren-, kaas-, verf-, zeep-, veevoeder-, essence-, stijfsel- en machine-fabriek.

Verken alle gevels uit onze serie op de kaart hieronder of klik rechts boven in het venster om de kaart in een grote versie te zien. Bij elke plek is een foto opgenomen en de link om naar het verhaal achter de foto te gaan.

Ook een gevel die de moeite waard is? Stuur ze aan De Orkaan.

Bekijk hier alle afleveringen van De Geveltoerist.