Over je eigenste ik schrijven is altijd een beetje gek, maar we zijn nou eenmaal even nieuws. 

Het Commissariaat voor de Media heeft laten weten dat de aanwijzing van De Orkaan als lokale publieke media-instelling voor Zaanstad en Wormerland automatisch verlengd wordt tot 1 januari 2028. Daarmee blijft De Orkaan tot die datum te lezen, te bekijken en te beluisteren in Wormerland en Zaanstad (en in Oostzaan en de rest van de wereld).

De verlenging volgt uit een landelijke overgangsregeling die samenhangt met een geplande wijziging van de Mediawet. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werkt aan een wetsvoorstel dat vanaf 1 juli 2026 moet leiden tot de invoering van een nieuw stelsel van zogeheten streekomroepen.

De huidige 200+ lokale omroepen in Nederland worden dan teruggebracht naar zo’n 80 grotere, professionelere lokale publieke media.

Geen nieuwe aanvraagprocedure 

Omdat de aanwijzing van De Orkaan oorspronkelijk liep tot 1 februari 2027, zou er normaal gesproken eind dit jaar een nieuwe aanvraagprocedure zijn gestart. Maar als het wetsvoorstel wordt aangenomen, en dat is de verwachting, dan wordt deze aanwijzing automatisch verlengd tot 1 januari 2028.

In de periode tussen 1 juli 2026 en 1 januari 2028 moeten media-instellingen een nieuwe aanvraag voor een aanwijzing doen die daarna beoordeeld moet worden. Voor elke streek kunnen zich meer gegadigden aanmelden, maar er wordt er slechts één toegelaten die voor bekostiging in aanmerking komt.

In een brief aan het bestuur bevestigde het Commissariaat dat er voorlopig dus niets hoeft te gebeuren: De Orkaan blijft de lokale publieke omroep.

Extra tijd

Wethouder Wessel Breunesse (Kunst en Cultuur) schreef de Zaanse gemeenteraad een raadsinformatiebrief over de ontwikkelingen. Daarin onderstreept hij dat Zaanstad ook in 2027 verantwoordelijk blijft voor de bekostiging van de lokale publieke omroep. Voor De Orkaan betekent dat continuering van de huidige regeling, inclusief aanvullende financiering voor onder andere het project KortZaans. Met KortZaans was De Orkaan de eerste lokale media-instelling die plaatselijk nieuws in begrijpelijke taal maakt. Speciaal voor mensen die moeite hebben met lezen. 

Verder ziet de wethouder in het uitstel meer gelegenheid om samen met de toekomstige streekomroep te verkennen wat de rollen zullen zijn na het vervallen van de gemeentelijke financieringsplicht.

Zaanstreek

Volgens de voorlopige plannen van de Stichting NLPO zal Zaanstad samen met Wormerland en ook Oostzaan gaan behoren tot één streekomroepgebied.

De definitieve indeling wordt eind 2025 verwacht, na beoordeling van de zienswijzen van gemeenten en omroepen. Dan zal ook de nieuwe Mediawet door de Kamer moeten worden goedgekeurd.

Rapportage ‘Orkaan op de Helft’ 

De Orkaan, wij dus, leverde een tussentijdse rapportage aan bij de gemeente, waarin wordt teruggeblikt op de eerste helft van de aanwijzingsperiode.

De cijfers zijn positief: het bereik is sinds 2021 meer dan verdrievoudigd. De redactie investeerde in innovatie, met onder meer podcasts, video, een Orkaan-app, een KortZaans-app en een vernieuwde nieuwsbrief, de Waarheen? Uitgaansagenda en de vernieuwde website. Ook de interactie met het publiek groeit: ongeveer de helft van de berichten ontstaat mede dankzij tips, reacties en bijdragen van lezers.

De Zaanse impact is concreet, melden we in het rapport. Artikelen leidden tot beleidswijzigingen, betere voorzieningen in de openbare ruimte, en zelfs directe hulp aan inwoners: ‘De Orkaan doet wat zij belooft en meer,’ is de conclusie. In alle bescheidenheid. 

Geen televisie

Televisieproductie is onderzocht, maar De Orkaan besloot dat lineaire televisie te kostbaar is en ten koste zou gaan van de journalistieke kern. De kern blijft onafhankelijke, toegankelijke en betrokken verslaggeving. Het nieuws staat centraal, het middel dat gekozen wordt om dat te brengen (video, audio, beeld en/of tekst) is daaraan dienend, nooit een doel op zich. 

Tot 2028?

Tot en met 2027 zit De Orkaan dus stevig op haar plek als lokale publieke media-instelling. Wat er daarna gebeurt, hangt af van de definitieve vormgeving van het streekomroepenstelsel. Tot die tijd blijven we doen wat we doen. En daar schrijven we over als het nieuws is 😀.

Hier vind je meer informatie over het wetsvoorstel en hier over de streekindeling. 

Door: Merel Kan, met informatie uit de raadsinformatie-brief van de wethouder, de brief van het Commissariaat voor de Media over onze lopende aanwijzing als lokale publieke omroep, het Orkaan-archief en de Orkaan-rapportage De Orkaan over de Helft.