Boekhandel, reisbureau, scheidingsadvocaat, makelaar, schilderkunst. De hoek van Plein 13 in Wormerveer in de jaren ’30: geen auto te zien.
De tijd staat niet stil. Er wordt gebouwd en gesloopt, straten verdwijnen, nieuwe wijken verrijzen. Winkels gaan weg, bedrijven sluiten, groen maakt plaats voor nieuwbouw. De Zaanstreek is de afgelopen decennia sterk veranderd. De Orkaan brengt dat in beeld. Op één plek die in het verleden op de foto is gezet, maken we nu opnieuw ‘dezelfde’ foto. Zoek de verschillen…
Deze ansichtkaart komt uit de privé-verzameling van Orkaan-redacteur Piet Bakker. Bert Versteeg maakte de eigentijdse foto en zorgde ook voor de achtergrondinformatie. Vandaag Plein 13, Wormerveer.
Plein 13, Wormerveer
Plein 13 dankt haar naam aan het jaar van de officiële opening: 1913. Het pand centraal op de foto is Plein 13 1 met links daarvan de Wandelweg en rechts de Celebesstraat. Het eerste deel van de Wandelweg werd in 1887 aangelegd en werd in 1912 doorgetrokken van de Warmoesstraat naar wat Plein 13 zou worden. De Celebesstraat maakt deel uit van de Indische Buurt, een wijk ten zuiden van de Warmoesstraat.
Het is min of meer toeval dat de wijk Indische Buurt ging heten want B&W van Wormerveer had in de raadsvergadering van 27 december 1907 bedacht om de eerste straat, de huidige Javastraat, naar de Wormerveerse fabrikant Dick Laan (1843-1905, van Wessanen & Laan) te vernoemen maar zijn weduwe was hierop tegen.
Vervolgens stelde raadslid Busch voor om de straat Javastraat te noemen omdat de rijstpellerij in Wormerveer een belangrijke bedrijfstak was. Ook raadslid Binnendijk diende een voorstel in en hij opperde om de straat Tramstraat te noemen omdat er vergevorderde plannen waren om een tramlijn door de Zaanstreek aan te leggen. Beide voorstellen werden in de raadsvergadering van 28 februari 1908 in stemming gebracht en de Javastraat won met 1 stem verschil en dat was maar goed ook want de tramlijn zou nooit worden aangelegd.
Uiteindelijk zouden ook de overige straten, die vanaf 1912 aangelegd werden, namen krijgen die betrekking hadden op met name eilanden in het toenmalige Nederlands-Indië, het huidige Indonesië. Na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 kregen diverse eilanden een andere naam maar de oude straatnamen zijn gebleven zoals ze waren. Zo heet Celebes tegenwoordig Sulawesi, Billiton is Belitung geworden en het Indonesische deel van Borneo heet nu Kalimantan. Insulinde was een Nederlands koosnaampje voor Nederlands-Indië en is is afgeleid van de Latijnse woorden insula (eiland) en indiae (Indië) dus de Indiase Eilanden, Indonesië betekent hetzelfde maar dan in het Grieks.
Terug naar Plein 13 1, dit pand is omstreeks 1930 gebouwd en hier heeft lange tijd boekhandel Ons Boekhuis gezeten met als eigenaars o.a. P. du Gardijn, Jaap Nieuwpoort en Jan van Leverink.
Na de boekhandel werd het Hooijberg Reisburo en later werd het makelaarshuis Zaanstad waarna het expositieruimte van Alice Pool werd. Vervolgens kwam Finenzo Hypotheken in het pand en tegenwoordig zit hier Samsam (scheiden).
Bekijk hier alle fototijdreizen.
Foto en tekst 2023: Bert Versteeg. Bronnen: Gemeentearchief Zaanstad, Zaanwiki, De Orkaan (25-3-2017), Wikipedia
Mooi stuk, goed geschreven.
Mijn vader werkte bij de Noord-Hollandse Machinehandel en zijn auto was bij Garage Zwart in onderhoud. Misschien al in 1937, want toen woonden mijn ouders korte tijd in dat huis op de hoek van de Celebesstraat en de Wandelweg (Provincialeweg nu zover ik weet). Mijn moeder's vriendin Wil Maarsen had daar een bloemenzaakje en van haar mochten ze boven de winkel wonen. Daarna zijn ze verhuisd naar Heiloo. Vaak wees ze dit huis aan als we er langs reden, omdat ze er denk ik mooie herinneringen aan had... Via de FB-groep Zaanse Plaatjes heb ik dit gevonden en ben er erg blij mee! Mooi voor mijn herinneringen die ik aan het maken ben over mijn leven.
wormerveer ''toen en nu''. https://youtu.be/wkw8IqyY_nA
heb hier thuis 2 prachtige KLM luchtfoto's van plein 13 , 1 vanaf de zaan genomen en 1 richting de zaan , 38 bij 59 cm Soendastraat nog in aanbouw die foto's zouden hier prachtig bij passen
Het huis van mijn grootouders! En de boekhandel waar we prachtige boeken kochten. In de erker konden we de bus zien aankomen over de dijk!
Bert probeert in deze serie precies die ene foto nogmaals te maken. Dus juist niet 360° rondkijken. En garage Zwart staat niet op die oude foto. 360°-foto's kennen we trouwens niet uit de jaren '30 van de vorige eeuw. Dus zo'n nieuwe valt dan ook niet te maken.
Daar heb je me te pakken :-)
Maar Plein 13 omvatte meer. Even 360 ° rondkijken ? Aan de andere kant b.v. Garage Zwart incl benzinepomp met bediening ( raampjes lappen ).
Ook garage Zwart had een benzinepomp / garage en showroom op plein 13. Later aan de overkant van plein 13. De wandelweg zelf loopt door aan weerszijden van de Provincialeweg tot aan de grenspolitie Zaandijk // Wormerveer