In de voortgangsrapportage van PACT Zaandam-Oost over 2024 staat dat er in Zaanstad 1.100 glazenwassersbedrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK) waren ingeschreven. Dat getal – 1.100 glazenwasbedrijven – duikt voortdurend op. Het grootste gedeelte van die glazenwassers zou actief zijn in Zaandam-Oost.

Die 1.100 is best veel. Waar komt dat getal vandaan? In de voortgangsrapportage staat dus dat de KvK de bron is. Dat gingen we na: hoeveel glazenwasbedrijven zijn er in Zaanstad? En hoeveel daarvan zitten in Zaandam-Oost? Kloppen de cijfers waarop Zaanstad beleid bouwt?

SPOILER ALERT: Voor wie niet het gehele artikel wil lezen: d’r is nogal wat af te dingen op de manier van tellen van Zaanstad.

Volgens de KvK waren er in begin 2024 – als de vergunningsregeling ingaat – 146 glazenwasbedrijven in Zaanstad. In 2025 zijn dat er 118 – dat is niet zo gek, Zaanstad zegt dat in 2024 40 aanvragen ‘buiten behandeling zijn gesteld’ – een aantal bedrijven zal zichzelf hebben opgeheven of geen vergunning hebben aangevraagd.

De passage in voortgangsrapportage over ‘de 1.100 bij de KvK ingeschreven glazenwassersbedrijven’ in 2024 klopt niet. Dat waren er op dat moment 146. In heel Zaanstad dus.

SBI-codes

De gemeente komt tot veel hogere aantallen omdat ze alles in de schoonmaakbranche meetelt. Behalve Glazenwassen (SBI-code 81221) zijn dat Gespecialiseerde reiniging van gebouwen en industriële reiniging (SBI-code 81290) en Overige reiniging (SBI-code 81229).

Vooral de categorie Interieurreiniging van gebouwen (SBI-code 81210) is van belang. Daar zaten in 2024 niet minder dan 542 bedrijven in (gespecialiseerde en overige reiniging samen ruim 80). Onder al die codes zaten volgens de KvK in het begin van 2024 in totaal 729 bedrijven die zich bezighielden met schoonmaakwerk (in 2025: 765).

Data: KvK

De redenering van Zaanstad is dat glazenwassers zich bewust niet bij hun eigen branche (81221) inschrijven omdat ze ‘onder een vergrootglas liggen van de overheid, met kans op controles’.

‘Om die reden laten glazenwassersbedrijven zich onder een andere zogenaamde SBI-code bij de Kamer van Koophandel inschrijven, zoals schoonmaakbedrijf, dienstverlening, multidiensten of zelfs bouwbedrijf.’

Hoe Zaanstad er vervolgens bij komt dat alle bedrijven die schoonmaakdiensten aanbieden glazenwassers zijn wordt niet uitgelegd.

Illegalen

Als je alles op één hoop gooit kom je tot 729 glazenwassers en andere bedrijven in de schoonmaak in 2024. Maar dat zijn er nog steeds geen 1.100. De rest is illegaal volgens de gemeente:

‘een andere reden voor het verschil is dat er glazenwassersbedrijven zijn die zich in zijn geheel niet laten inschrijven bij de Kamer van Koophandel.’

Onderbouwing van noch de ene bewering (alle bedrijven die onder ‘reiniging’ vallen zijn glazenwassers), noch van de andere (er zijn ruim 350 illegale glazenwassers in Zaanstad) ontbreekt. Bovendien: die 1.100 hadden zich toch juist wel bij de KvK laten inschrijven?

Maar het getal 1.100 duikt wel bij voortduring op in officiële stukken en de publiciteit. Bij de aankondiging van de vergunningsplicht (januari 2024) laat de gemeente weten:

‘Het merendeel van de 1.100 Zaanse ondernemingen in de glazenwasserij, is gevestigd in Zaandam-Oost. De afgelopen jaren lijkt de branche een monopolie te zijn geworden van criminele netwerken’.

Die laatste toevoeging is opmerkelijk, alle glazenwassers zijn ook nog eens crimineel.

In een recent artikel in De Telegraaf duikt opnieuw dat aantal van 1.100 op. Dat artikel is onder meer gebaseerd op een onderzoek van Bureau Beke uit 2023 dat pas vorige maand openbaar is gemaakt. Dat onderzoek is ook in een gecensureerde versie bij Zaanstad te vinden. Alle verwijzingen naar glazenwassers en ‘Turkse maffia’ zijn in de Zaanstad-versie zwartgelakt. De Orkaan komt binnenkort terug op de publicatie van dat rapport.

Maar zijn alle ‘reinigers’ ook glazenwassers? De grootste categorie (code 81210) is ‘Interieurreiniging van gebouwen’ met 542 bedrijven in 2024 en zelfs 601 in 2025.

Uit het overzicht bij bedrijvenregister (die gebruik maakt van KvK-data) blijkt dat Zaanstad ook schilders, timmerlieden, klusjesmannen en schoonmakers als glazenwassers beschouwt. De mensen van Alessio Timmerbedrijf zijn glazenwassers, Koca Stukadoor/Afwerker zijn glazenwassers, Krystal Clear Schoonmaken & Klussenbedrijf zijn glazenwassers, en ook A. Vonk Schilders en de Autopoetscentrale Zaanstad zijn volgens de gemeente glazenwassers.

Bierwacht

Bij slechts 25 van de 601 bedrijven (data 2025) is glazenwassen in de naam of omschrijving opgenomen. Als we alleen die 25 bedrijven meetellen blijft een totaal van 189 glazenwasbedrijven over als we ook gespecialiseerde, industriële en overige reiniging meenemen. In die laatste categorieën zitten twee glazenwassers, maar ook een koeriersbedrijf, een bierwacht en een tankreiniger*.

Maar dan nog zijn we er niet. Van de 25 bedrijven met ‘glazenwas’ in de naam hebben er 17 als hoofdfunctie glazenwassen en als nevenfunctie interieurreiniging. Die worden dus dubbel geteld. We trekken ze van het totaal af. Neem bijvoorbeeld het Clara Glasbewassing en Schoonmaakbedrijf. Dit bedrijf valt onder SBI-code 8129, interieurreiniging van gebouwen, maar ook onder SBI-code 81221, glazenwassen. Dan blijven er 172 over in 2025.

En daarvan zou ‘ruim de helft’ in Zaandam-Oost zijn gevestigd. Dus ongeveer 100. Dat aantal komt overigens dicht in de buurt van andere getallen uit de voortgangsrapportage: 105 bedrijven die een vergunning hebben aangevraagd.

Creatief tellen

Zaanstad lijkt glazenwassers zeer creatief te hebben geteld door ook klussers, timmermannen, autopoetsers en schoonmakers mee te nemen en door niet gecorrigeerd te hebben voor dubbeltellingen. Dat ze zich verstopt hebben onder andere SDI-codes hebben wij niet kunnen vaststellen en heeft de gemeente niet aangetoond. Dat er honderden illegale glazenwassers actief zijn of waren is niet onderbouwd, bovendien is voor die categorie geen vergunningsplicht nodig, die kan met de bestaande wetgeving worden aangepakt.

In het ‘Aanwijzingsbesluit glazenwassersbranche’ (januari 2024) duiken ook andere cijfers op. In februari 2022 zouden er 71 glazenwassersbedrijven in Poelenburg & Peldersveld zijn maar het feitelijke aantal actieve bedrijven in Zaanstad ‘wordt geschat op ongeveer 300 waarvan het grootste deel gevestigd is in Poelenburg en Peldersveld’. Uit verklaringen van derden zou blijken ‘dat bij bedreigingen en intimidaties door Zaanse glazenwassers wordt gesproken over 250 tot 300 voor de organisatie van het CSV werkende glazenwassers’. (een CSV is een ‘crimineel samenwerkingsverband’.)

Feitencheck: het cijfer van 1.100 bij de KvK ingeschreven glazenwassers is onjuist, niet te achterhalen of te onderbouwen. De bron waarop Zaanstad zich zegt te baseren geeft volledig andere cijfers.

* De grootste aanpassing is het buiten beschouwing laten van 576 bedrijven (2025) die aan interieurreiniging doen en die geen bedrijfsnaam of omschrijving hebben waaruit blijkt dat ze glazenwassen. We hebben bij een deel (maar niet bij allemaal) gecheckt of we via een bedrijfspagina of Facebook konden vaststellen of ze toch aan glazenwassen deden maar hebben daar geen aanwijzingen voor gevonden, in veel gevallen hebben ze overigens niet zo’n pagina (of Facebook) waardoor controle lastig is. In theorie is het echter mogelijk dat zich in deze categorie glazenwassers hebben verstopt.

Door Marijn Kerkhoven en Piet Bakker. Op basis van de voortgangsrapportage PACT Zaandam-Oost, en het Bedrijvenregister, cijfers van de KvK, Aanwijzingsbesluit glazenwassersbranche als vergunningplichtige bedrijfsmatige activiteit, persbericht en Raadsinformatiebrief vergunningsplicht. eerder nieuws op De Orkaan. Foto uit het Orkaan-archief.