Een groep bezorgde inwoners van Zaanstad is een burgerinitiatief gestart om via een referendum de voorgenomen afsluiting van de Zaanse Schans tegen te houden. De gemeente wil vanaf april 2026 een verplichte entree van €17,50 invoeren voor het bezoeken van het erfgoedgebied.

De initiatiefnemers zijn bang dat de Zaanse Schans daarmee niet langer vrij toegankelijk blijft voor bewoners, ondernemers en bezoekers.

Volgens de groep dreigt het karakter van de Zaanse Schans als levendig en openbaar gebied verloren te gaan:

‘De Schans is niet alleen een toeristische trekpleister, maar ook onze achtertuin en een plek waar mensen wonen, werken en zich inzetten voor het behoud van onze cultuur.’ 

De belofte dat Zaankanters gratis toegang zouden houden, zou juridisch moeilijk houdbaar zijn.

De eerste stap in het referendumproces is het verzamelen van 500 handtekeningen van stemgerechtigde inwoners vóór 18 mei. Bij succes zal het verzoek worden aangeboden aan de gemeenteraad van Zaanstad. Als de raad instemt, volgt een tweede ronde waarin ruim 5.000 handtekeningen nodig zijn voor een definitief referendumverzoek.

Demonstratie 

Om de actie kracht bij te zetten, is er op dinsdag 13 mei een demonstratie georganiseerd van 18:00 tot 19:00 uur bij het stadhuis in Zaandam. Ook is het mogelijk om het referendumverzoek zowel online als fysiek bij de balie van het gemeentehuis te ondertekenen.

De initiatiefnemers roepen alle mensen uit Zaanstad op om zich uit te spreken voor een open en toegankelijke Zaanse Schans. Meer informatie is te vinden op www.zaanseschansopen.nl.

Mensen van buiten Zaanstad hebben ook de mogelijkheid om zich te laten horen via de website (en in de demonstratie), maar die stem telt niet mee voor de aanvraag van het referendum. 

Door: Merel Kan, met informatie van actiegroep Hou de Zaanse Schans Open!