Het referendum over de Zaanse Schans blijft de gemeenteraad achtervolgen. In mei werd het nog afgewezen door grote meerderheid van de raad. Maar het staat opnieuw op de agenda. Komende donderdagdag – 10 juli – moet de raad beslissen over het behandelen van een bezwaarschrift dat tegen de afwijzing is ingediend.

Als de raad daarmee instemt, moet later tijdens een zitting van een externe bezwarencommissie gekeken worden of het referendum terecht is afgewezen. Als die commissie de motivatie van de raad om het referendum tegen te houden onvoldoende vindt, stuurt ze het voorstel terug naar de gemeenteraad.

Als de externe bezwarencommissie het besluit van de gemeenteraad wel okay vindt, blijft dat gehandhaafd. Dan volgen ongetwijfeld nieuwe juridische procedures van de organisatoren van het referendum. Advocatenbureau Stibbe staat het actiecomité ‘Hou de Zaanse Schans Open!’ bij.

November

De gemeenteraad heeft tot begin november 2025 de tijd om opnieuw over de zaak te beslissen. Dat duurt zo lang omdat diverse termijnen voor bezwaren en behandeling in de Gemeentewet zijn opgenomen. Een iets eerdere behandeling is wel mogelijk, maar veel opties zijn er niet, de raad vergadert pas op 18 september en 16 oktober. De novembervergadering is op de 13e. De zittingen van de bezwaarcommissie zijn ook openbaar.

Bij de behandeling van het bezwaar kan ook nog een mediator worden aangesteld. Of dat zin heeft, valt te betwijfelen. De raad heeft in grote meerderheid aangegeven geen referendum over de zaak te willen terwijl het actiecomité mordicus tegen de plannen is. De posities lijken stevig te zijn ingenomen.

De externe referendumcommissie van Zaanstad adviseerde overigens nadrukkelijk het referendum wel toe te staan. Aan alle voorwaarden was voldaan, en een afwijzing zou waarschijnlijk door een rechtbank worden afgeschoten. Zij verwees daarbij naar eerdere vergelijkbare zaken die door gemeentes werden verloren. De raad heeft ook bij het Cultuurcluster geprobeerd – tegen adviezen in – het referendum tegen te houden. Ook die poging strandde destijds in de rechtbank.

Lees hier ons hele dossier over de plannen om de Zaanse Schans af te sluiten.

Door Piet Bakker & Merel Kan. Bronnen: stukken voor raadsvergadering van 10 juli en eerder nieuws op De Orkaan.