Vanaf 29 september 2023 presenteert het Zaans Museum de nieuwe tentoonstelling Stroom. De Zaan in beweging. Fotografen Bert Verhoeff en David Galjaard (beiden ‘nieuwkomer’ in de Zaanstreek) laten in 125 beelden de veranderingen zien in het oudste industriegebied van Europa: De Zaan.

Architect en rijksbouwmeester Floris Alkemade en muzikant en Zaanse ‘nieuwkomer’ Tim Knol spreken ieder een audiotour in. Knol maakte ook de soundtrack voor de tentoonstelling.

Stroom. De Zaan in beweging, is te zien tot en met 31 maart 2024.

De beelden tonen sociale woningbouw naast torenhoge silo’s, badpakken rondom oude voedselfabrieken, recreatievaart tussen meterslange platbodems. Daarnaast portretteerden ze oude en nieuwe bewoners van de streek.

Bert Verhoeff:

“Toen David en ik hier ongeveer tegelijk kwamen wonen, verbaasden we ons ontzettend over de manier waarop de mens en het mensenwerk samenkomen. Het contrast tussen de oprukkende woningbouw en de nog altijd aanwezige industrie vroeg erom vastgelegd te worden.”

De tentoonstelling wordt in een regionale en nationale context geplaatst door Floris Alkemade en Tim Knol. Beiden spreken een audiotour in. Alkemade, architect en rijksbouwmeester, plaatst de transitie aan de Zaan in een breder Nederlands perspectief en verzorgt het essay bij de tentoonstelling. Muzikant Tim Knol gaat met de geportretteerde bewoners in gesprek: hoe ervaren zij de transitie aan de Zaan? Hij beschrijft én bezingt de Zaan in een speciaal voor de tentoonstelling gemaakte soundtrack: Currents.

Bij de tentoonstelling verschijnt de gelijknamige publicatie Stroom. De Zaan in beweging. Het fotoboek volgt de wandeling langs de Zaan van Verhoeff en Galjaard, van noord naar zuid, van Westknollendam tot Zaandam. Een inleidend essay van Alkemade en observerende teksten van Verhoeff voorzien de foto’s van context. De lezer wordt deelgenoot van de ervaringen van de fotografen. Het boek is een uitgave van Uitgeverij Noord-Holland en het Zaans Museum.

Wormerveer/Wormer, 24 juni 2020 Het vervallen pakhuis Wormerveer mag een verfje gebruiken. Plezierboot met jongens en meisjes vaart langs (Bert Verhoeff)
Toos Smit bij het Zaaneiland in Zaandam (David Galjaard)
Zaandam, 10 september 2020. Transport over het water op de rivier de Zaan met de sleepboten van Rodietransport die zes reusachtige silo’s, cilindervormige opslagplaatsen voor de opslag van bijvoorbeeld graan, vervoeren van Den Helder naar Antwerpen (Bert Verhoeff)
Zaandam, 28 februari 2021. Supper op de Zaan in de dikke mist. Suppen staat voor Stand Up Paddle. Peddelen op een surfplank. Nieuwe sport en grote mode. Langs de Zaan. Je ziet geen hand voor ogen (Bert Verhoeff)
Wormerveer, 18 juli 2021. Grote drukte met de boten op de Zaan bij Wormerveer. Plezierboten botsen bijna en dringen voor, mensen in zwembroek en bikini op deze warme zomerse dag. Aan de overkant tanks met olieopslag van M.O.T.T. Marine Olie Tank Terminal (Bert Verhoeff)
Lassie fabriek, Wormer, Ayhan Misirli lost rijst (David Galjaard)

Verhoeff is befaamd als nieuwsfotograaf (en sinds 2017 jaar Zaandammer). Hij portretteerde onder meer Johan Cruijff, Yasser Arafat, krakers, Joop den Uyl, The Rolling Stones, Hans Wiegel, koningin Beatrix en Wim Kok; versloeg de Bijlmerramp, Elfstedentochten en de Roemeense revolutie. Bert is sinds 1969 fotograaf en werkte lang voor de Volkskrant. In 1984 won hij de Zilveren Camera en in 1988 werd hij bekroond met de titel ‘Fotojournalist van het Jaar’.

Door Piet Bakker. Bronnen: persbericht Zaans Museum en eerder nieuws op de Orkaan, foto’s van Bert Verhoeff en David Galjaard.