De leegstand in Zaanstad van winkels, bedrijfsruimte en kantoren is sinds 2015 sterk afgenomen. Maar aan die daling kwam vorig jaar een eind. Toen nam – ten opzichte van 2019 – de leegstand bij kantoren en horeca weer fors toe.

En in deze cijfers zitten nog niet de recente toename (MediaMarkt, BCC, Gedempte Gracht). Reden voor Zaanstad en Stadshart Zaandam om plannen te ontwikkelen om de leegstand terug te dringen. Bovendien is de verwachting dat winkelleegstand zal toenemen.

In de gemeenteraad van Zaanstad nam gister het ‘Plan van Aanpak Leegstand Zaanstad‘ waarmee “structurele leegstand onder winkels, kantoren en bedrijventerreinen” moet worden bestreden. In dat plan worden o.a. het Rustenburg, de Stationsstraat, het Ankersmidplein, de Gedempte Gracht, Rozenhof, Westzijde en de Zuiddijk als gebieden genoemd met relatief veel leegstand. De gemeente waarschuwt dat en maar een beperkte rol voor de overheid is:

“Vanuit zowel Ruimtelijke Ordening als Handhaving is de rol van de overheid bij de aanpak van commerciële leegstand beperkt. Huur en verhuur van winkels, kantoren en bedrijventerrein is immers een marktactiviteit. Bij structurele leegstand is een rol als aanjager meer wenselijk, waarbij de rol van de gemeente is om initiatieven te faciliteren en om partijen te verbinden.”

Gemiddeld was de leegstand bij commercieel vastgoed 7 procent in oktober 2020, maar bij horeca, winkels en kantoren lag dat hoger (8,5 à 12 procent) – bedrijfsruimte staat veel minder leeg (6 procent).

Makelpunt

Zaanstad wil zich concentreren op panden die langer dan 3 jaar leeg staan, en o.a. dat op proberen te lossen via transformatie (van winkels/kantoren naar wonen) met financiële steun van de Provincie die op 700 à 800 extra woningen rekenden, maar dat zal volgens Zaanstad lager uitvallen.

Zaanstad laat onderzoeken anders inrichten van de OZB of verruiming van bestemmingsplannen “kunnen worden toegevoegd aan de gemeentelijke gereedschapskist om leegstand aan te pakken.”

Ook wordt onderzocht of er een ‘makelpunt’ kan komen, “een verbindend (digitaal) platform waar ruimtebehoefte van onder andere maatschappelijke, culturele, economische initiatieven kunnen worden verbonden aan ruimtebieders.”

Pop-ups & startups

Stadshart van Zaandam ontwikkelt zelf ook plannen, onder de titel ‘Morgen in Zaandam’, moet de eenvormigheid van de binnenstad en de leegstand bestreden worden. Als schrijnend voorbeeld noemen ze het pand van Bisschoff dat al meer dan 15 jaar leegstaat. Ook de lege MediaMarkt en oude H&M pand is ze een doorn in het oog. En dat is nog niet alles:

  • Waarom zouden bezoekers Zaandam verkiezen boven andere plekken in de regio?
  • Allemaal dezelfde filiaalbedrijven als in elke andere stad, nodigt dat uit?
  • Ik shop al een jaar met veel gemak online, waarom zou ik naar het Stadshart gaan?
  • Horeca aanbod kwalitatief op de 42e plaats van de 50 grootste steden, kunnen we dat niet beter?
  • Een mooie zaterdag, winkeldag in het stadshart, vuilnisbakken vol, meeuwen blij, kan dat niet anders?

Ondernemers, vastgoedeigenaren, bezoekers, bewoners en Gemeente Zaanstad hebben een start gemaakt met sessies op 21 en 22 juni. “We hebben een inspirerende visie nodig, die de betrokken partijen motiveert om met elkaar aan het werk te gaan voor een aantrekkelijker winkelgebied.”

In ‘Morgen in Zaandam’ is o.a. aandacht voor: pop-ups, startups, kunst, cultuur, en “tegelijkertijd gaat de gemeente aan de slag om zicht te krijgen op de leegstand en de betreffende vastgoed ondernemers, en die te bewegen mee te doen.”

Stadshart maakte een video (32 keer bekeken) en Zaanstad zette de presentatie van het plan op YouTube (31 keer bekeken)… dat kan beter!