‘Wat had ik jou, lieve Peperstraat, graag deze gang naar het stadhuis willen besparen. Er wordt maar zo makkelijk over jou heen gereden.’ Met die woorden opende Marion Jongert, bewoonster van de Bloemgracht, haar betoog tijdens de hoorzitting over haar bezwaar tegen de invoering van een 30 km-zone op de Peperstraat in Zaandam.

Zaanstad wil met dit verkeersbesluit de maximumsnelheid op de Peperstraat structureel verlagen naar 30 kilometer per uur. De maatregel hangt samen met de sloopwerkzaamheden die later dit jaar van start gaan en de nieuwbouw die naar verwachting in 2027 begint. Tegelijkertijd is het besluit onderdeel van een bredere aanpak om het hele centrum van Zaandam in te richten als 30 km-zone.

Veiligheid

Jongert maakte zich tijdens de hoorzitting hard voor de Peperstraat, die volgens haar te smal en te druk is om veilig te functioneren als 30 km-zone. De straat is geen gewone woonstraat, benadrukte ze, maar een drukke toegangsweg met honderden woningen, winkels en een parkeergarage. Dat verkeer er straks in één richting met 30 kilometer per uur moet rijden, noemt ze onrealistisch.

‘Zo is op slinkse wijze opnieuw een 30 km-zone geworden.’

Volgens Jongert is er nauwelijks ruimte om te manoeuvreren: auto’s kunnen elkaar niet passeren, uitwijken is onmogelijk en hulpdiensten raken belemmerd. ‘De inzet van hulpdiensten in Zaandam ligt boven het landelijk gemiddelde. De bereikbaarheid en aanrijtijd kunnen niet worden gegarandeerd.’
Een verkeerscirculatieplan ontbreekt, en ze vreest dat verkeer uitwijkt naar smallere straten zoals haar eigen Bloemgracht.

‘Een levensgevaarlijke situatie wordt gecreëerd.’

Tijdelijk?

Volgens de vertegenwoordiger van het college draagt de verlaging naar 30 kilometer per uur bij aan een veiliger verkeerssituatie in het centrum van Zaandam. De nieuwe inrichting van de Peperstraat – met één rijbaan en een aparte fietsstrook – zou voldoende ruimte bieden om veilig te kunnen uitwijken. Bovendien verwacht het college dat de maatregel zorgt voor minder geluidsoverlast en uitstoot, en de kans op ernstige ongevallen verkleint. Daarmee zou de leefbaarheid in het gebied verbeteren.

Jongert vindt het onbegrijpelijk dat de verlaging naar 30 kilometer per uur, die volgens haar aanvankelijk werd gepresenteerd als een tijdelijke maatregel voor de bouwperiode, nu blijvend blijkt te zijn. Omdat het om een definitief verkeersbesluit gaat, is dit voor bewoners de enige mogelijkheid om bezwaar te maken tegen de inrichting van de straat.

De gemeente ziet dat anders: een tijdelijk verkeersbesluit heeft volgens het college weinig zin, omdat zo’n besluit slechts vier maanden geldig is, terwijl de werkzaamheden meerdere jaren in beslag nemen. Door direct een definitief besluit te nemen, is volgens het college duidelijkheid voor bewoners en weggebruikers op de lange termijn.

RvS

De kritiek op de verlaging van de snelheid staat dan ook niet los van de bredere onvrede onder bewoners die al jaren speelt over de herontwikkeling van het gebied. Sophia Lopes Cardozo, lid van de klankbordgroep, oud-bewoonster van de Peperstraat en toehoorder tijdens de zitting, is een van de voortrekkers van het verzet tegen de geplande sloop en nieuwbouw. Samen met andere betrokkenen heeft zij een zienswijze ingediend bij de Raad van State, gericht tegen het bestemmingsplan van de Peperstraat. De oproep voor de zitting is nog niet ontvangen. 

Voor Marion Jongert is het verkeersbesluit niet alleen een technische maatregel, maar een symbool van hoe er volgens haar wordt omgegaan met bewoners die zich zorgen maken over de toekomst van hun straat en wijk. Maar ze blijft strijdbaar:

‘Zoals ik jou, lieve Peperstraat, al eerder heb geschreven, zal ik voor jou vechten met hart en ziel.’

Door: Nick Boeske. Info: zitting en Sophia Lopes Cardozo. Foto: Santi Bosma en Louisa Prosetiko.