Drie grote natuurorganisaties – Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en de Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland – slaan alarm over de plannen voor nieuwe hoogspanningsstations. In een gezamenlijke oproep aan gemeenten en provincie noemen ze de voorgestelde locaties in onder andere Assendelft en de Wijdewormer ‘zeer ongewenst’.

Volgens hen is plaatsing daar schadelijk voor natuur, landschap en het vertrouwen in de energietransitie. Ze pleiten voor een alternatief: plaats het station naast de A9, bij Heemskerk of Beverwijk.

Kritiek

De locaties bij Assendelft en in de Wijdewormer vinden ze een slecht idee, omdat het kwetsbare veenweidegebieden zijn die belangrijk zijn voor vogels en rust, en nog vrij zijn van bebouwing – iets wat steeds zeldzamer wordt in de regio. Bij Assendelft gaat het om open poldergebied met veel landschaps- en natuurwaarde. De komst van een hoogspanningsstation zou het zicht en het karakter van het gebied flink aantasten.

Ook over de Wijdewormer zijn ze kritisch: dat is volgens hen het laatste open stuk tussen Zaanstad en Purmerend, en zou door bebouwing steeds meer als stadsuitbreiding gaan voelen. Daarbij zou ook het Oostzanerveld, een officieel beschermd Natura 2000-gebied, onder druk komen te staan.

Ze wijzen er ook op dat de bodem in dit gebied uit veen bestaat, wat niet handig is voor zulke zware bouwwerken. Het veen zakt makkelijk in en kan bij verstoring extra CO2 uitstoten, wat haaks staat op de klimaatdoelen. Ze zijn daarnaast boos dat hun alternatief, een station langs de A9 bij Beverwijk of Heemskerk, niet serieus is onderzocht.

Locaties

Netbeheerder TenneT werkt aan de nieuwe 380 kV-verbinding om het overvolle stroomnet in Noord-Holland uit te breiden. Er komen twee nieuwe hoogspanningsstations: één in het noorden en één in het zuiden van de provincie. Voor dat zuidelijke station zijn tien potentiële locaties aangewezen, waarvan vier in Zaanstad liggen en twee in Wormerland.

In Zaanstad gaat het om locaties ten westen en ten oosten van Assendelft, in het open poldergebied aan beide kanten van het dorp. In Wormerland liggen de zoeklocaties in de Wijdewormer, aan weerszijden van de A7: één ten noorden en één ten zuiden van de snelweg.

Gemeenten

Eerder prak De Orkaan met Mike Lucacevich, omgevingsmanager voor het netuitbreidingsproject van TenneT in Noord-Holland Noord, over de zoektocht naar een plek voor hoogspanningsstations. Hij gaf aan dat er geen ideale locatie bestaat en dat elke gemeente moeite heeft met zo’n ingreep in het landschap.

‘Waar je de stations ook neerzet, je raakt altijd belangen.’

Toch benadrukte hij dat de uitbreiding van het stroomnet noodzakelijk is om in de toekomst genoeg capaciteit te hebben voor onder meer windenergie en woningbouw.

Maar de gemeenten Wormerland en Zaanstad staan nog niet te springen. Laatstgenoemde noemde het in haar zienswijze op de plannen ‘onacceptabel’ dat vier van de tien zoeklocaties binnen de gemeentegrenzen lagen. Volgens Zaanstad lijken de polders bij Assendelft misschien leeg, maar ze hebben juist een grote ecologische, historische en maatschappelijke waarde. Ze willen niet de dupe worden van de druk op het stroomnet en stellen:

‘Zaanstad wil geen afvoerputje zijn, alleen omdat het lijkt alsof er ruimte is.’

Ook Wormerland sprak zich uit tegen de plannen. De gemeente gaf aan geen aanvaardbare manier te zien om een hoogspanningsstation in te passen in het open en waardevolle landschap van de Wijdewormer. Volgens Wormerland zou daarmee opnieuw een belangrijk stuk karakteristiek landschap uit de regio verdwijnen.

De natuurorganisaties roepen de gemeenten en de provincie nadrukkelijk op om hun standpunt mee te nemen in het gezamenlijke regio-advies aan minister Hermans van Klimaat en Groene Groei. Die zal eind 2025 beslissen over de locaties waar de hoogspanningsstations worden geplaatst.

Door: Nick Boeske. Info: Raadsinformatiesysteem Zaanstad, Concept Notitie 380kv netuitbreiding en eerder geschreven artikel. Kaart: Concept Notitie. Foto: De Orkaan, hoogspanningmasten bij de nieuwbouw van TenneT in Oostzaan.