Zaanstad wil Binnenhavengeld gaan heffen op pleziervaartuigen. Zaanse booteigenaren zouden dan met ingang van 2026 € 152 per jaar betalen. Voor pleziervaartuigen van buiten Zaanstad ‘die door de Zaanse wateren varen’, is dat € 25 per jaar. Dat laatste geldt dus voor toeristen, zeilers, cruisertjes en andere passanten die voor hun plezier over de Zaan of door de Mallegatsloot varen.

Na betaling ontvangen bootbezitters een vignet die zij op hun boot moeten plakken. De gemeente kan het vignet uitlezen via scanners. Dit draagt volgens Zaanstad ‘bij aan effectief toezicht op het water, het beheersen van de drukte en de bescherming van de natuur’. 

Wethouder Gerard Slegers (Havens en Vaarwegen) stelt in het persbericht van Zaanstad dat de vaaroverlast is toegenomen en dat er voortaan beter gehandhaafd kan worden:

‘denk aan te hard varen, ongevallen, geluidsoverlast en schade aan de natuur. Nu is iedereen nog anoniem op het water waardoor het lastig is om deze overlast effectief te bestrijden. Als boten volgend jaar een vignet hebben, kunnen we beter toezicht houden op het water. We hebben dan beter zicht op hoeveel mensen waar varen. Daardoor weten we waar we meer moeten patrouilleren om ongelukken te voorkomen en hard varen tegen te gaan.’

Overlast

Onder andere de Dorpsraad Krommenie, natuurbeschermers en inwoners van Krommenie en Westzaan die op en rond het water wonen hebben een dringend beroep gedaan aan de gemeente om de overlast op het water tegen te gaan.

Boswachter Barry Hogenstijn van Staatsbosbeheer vaart regelmatig door de polder van Westzaan. Ook hij wordt geciteerd in het persbericht van Zaanstad:

‘Hardvaren en geluidsoverlast zijn enorm schadelijk voor planten en dieren. Vogels zoals futen en meerkoeten broeden in de rietkragen. Het komt vaak voor dat snel varende boten grote golven creëren waardoor de eieren en de jonge vogeltjes uit het nest worden gespoeld. Ook schrikken oudervogels door het hardvaren en verlaten het nest. Daardoor vormen de eieren of jongen een makkelijke prooi voor roofdieren.

Wanneer er geen rietkragen meer om de eilanden zitten, slaan de golven stuk op het land en kalven de eilanden in de polder steeds verder af. Kortom het leefgebied voor planten en dieren wordt ernstig verstoord. Als boten een vignet krijgen, wordt het makkelijker om overlast aan te pakken.’

Wormerland

De kosten voor het beheer van de Zaanse wateren zoals het bergen van wrakken en weesboten is de afgelopen jaren flink gestegen volgens de gemeente. Via het vaarvignet betalen gebruikers van de Zaanse vaarwegen mee aan het onderhoud en het beheer van de wateren. Dat zitten ook kosten voor het onderhoud en beheer van bruggen, sluizen, kades en afmeervoorzieningen.

B&W schat in dat het heffen van Binnenhavengeld in 2026 rond de € 300.000 per jaar op gaat leveren. Dit wordt volledig gebruikt voor het onderhoud en het beheer van de vaarwegen en voor het vergroten van de veiligheid op en rond het water.

Ook in Amsterdam en Haarlem en in provinciale wateren is een soortgelijke regeling. Wormerland heeft aangegeven te wachten op de invoering van het binnenhavengeld en registratieplicht in Zaanstad en dan ook te willen aansluiten.

Het is nu nog een voorstel van B&W. Na de zomer mag de gemeenteraad beslissen over het voorstel.

Bert Verhoeff (18 juli 2021): bootjes op de Zaan bij Wormerveer.

Door Piet Bakker op basis van persbericht van en contact met Zaanstad. Foto helemaal boven: bootwrakken die door de Havendienst worden geveild (2021). Onder: Bert Verhoeff.