Het gaat – zoals zo vaak – om de kleine lettertjes. De energietoeslag in Zaanstad voor mensen met een inkomen tot 140% van de bijstandsnorm wordt alleen uitgekeerd als je kan aantonen dat je “zelf verantwoordelijk bent voor het betalen van de energienota.”

En dat is niet het geval bij veel mensen die in wooncomplexen wonen, flatgebouwen met een gemeenschappelijk energiecontract, appartementen met de energiekosten in de servicekosten en mensen die gebruik maken van stads- of blokverwarming.

Kortom: iedereen die de energie niet afrekent met de energieleverancier valt – voorlopig – buiten boord.

Woordvoerder Pim de Ruiter van wooncorporatie Rochdale: “het is gewoon niet goed geregeld. Voor individuele contracten is het geregeld, maar hier is dus nog geen duidelijkheid over.” Bij Rochdale gaat het in totaal om 10.000 van de 38.000 woningen (ook buiten Zaanstad) waar geen individueel contract is.

De Ruiter gaat er overigens vanuit dat het wel geregeld wordt: “wij gaan er vanuit dat het goed gaat komen”. De corporaties zijn al met de overheid in overleg.

Financiële problemen

In de tussentijd zitten de mensen waar het om gaat op hete kolen (of juist niet natuurlijk). Hun energiekosten gaan omhoog maar de toeslag lopen ze waarschijnlijk mis. Marieke Hollenberg, woordvoerder bij Parteon, geeft aan dat de wooncorporatie ‘in gesprek’ is met bezorgde huurders. Parteon is intern bezig met mogelijke maatregelen voor huurders die in de problemen (gaan) komen door de gas- en energierekening. Bij de wooncorporatie gaat in totaal om 1.810 woningen die gebruik maken van een collectieve verwarming.

Ook bij ZVH komen signalen binnen van financiële problemen, meer mensen vragen om afbetalingsregelingen. Volgens Renske de Wit, manager Wonen bij ZVH, gaat het om ongeveer 1.500 woningen van de corporatie waar geen individuele contracten met de leverancier zijn. Dat zijn overigens niet allemaal mensen die in de problemen dreigen te komen of de toeslag mislopen, dat hangt van het inkomen en van de kosten af. Bij de gerenoveerde ‘kleurenflats’ zijn de energiekosten bijvoorbeeld laag omdat die Energielabel A hebben gekregen na de renovatie.

Ook deelt de corporatie bespaartips met de huurders. Ook bij Parteon worden huurders proactief geïnformeerd over de maatregelen die er zijn en waar ze gebruik van kunnen maken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Energiecoaches of de FIX brigade die kunnen helpen in deze lastige tijd.

Energie-armoede

Bij ZVH wordt met bewonerscommissies en de BBZ (Belangenvereniging Bewoners ZVH) overlegd over de problematiek. Maar bewoners financieel tegemoetkomen bij een uitblijvende energietoeslag is geen optie. Wel maakt ZVH zich “zorgen over grote energie-armoede” die dreigt te ontstaan. ZVH houdt nauwkeurig de ‘dagkoersen’ van de energieprijzen bij: “in juli was het al verdubbeld, in september was het zo hoog dat ik dat bedrag niet eens durf te noemen, het was vreselijk.”

Wooncorporatie Woonzorg, onder meer eigenaar van complex de Schildershoek in Zaandam, waarschuwde eerder huurders al voor een tariefsverhoging. Boris Briels, Teamleider Verhuur en Servicekosten, schreef aan het Landelijk Huurders Platform (LHP):

“relatief gezien stijgen ook hier de tarieven fors. Onze huurders zullen per saldo naar verwachting in 2022 ongeveer 30% meer betalen voor hun verwarmingskosten dan in 2021. De meeste huurders hebben na onze oproep hun voorschot verhoogd om dit (deels) op te vangen.”

Collectief verwarmingssysteem

In een mailwisseling tussen de corporatie en het LHP laat Woonzorg weten dat het ‘een politiek punt’ is:

“In Den Haag wordt wel breeduit gesproken over compensatie voor mensen met een eigen energiecontract via de energieleverancier, maar het lijkt er op dat ze collectieve verwarmingssystemen niet in beeld hebben of bewust nog vergeten vanwege de complexiteit.

Dit probleem geldt niet alleen voor sociale huurders, maar ook voor de vrije sector, VVE’s, iedereen met een appartement dat verwarmd wordt door een collectief verwarmingssysteem.”

Ook Woonzorg probeert het “via ons netwerk van corporaties aan te kaarten bij de betrokken instanties.”

Wethouder René Tuijn (o.a. Armoede en Duurzaamheid, PvdA) schrikt van de problemen voor de groep die buiten de boot valt, “een serieus ding waar we een oplossing voor moeten vinden.” Dat inwoners alleen toeslag mogen aanvragen als ze zelf verantwoordelijk zijn voor het betalen van de energienota zou volgens hem overigens wel een juridische ontsnappingsmogelijkheid inhouden: ook als je aan de corporatie betaalt, betaal je immers een energienota.

Bij Zaanstad wordt nog uitgezocht hoe de gemeente mensen zou kunnen helpen die geen individueel contract hebben.

Lees ook: Meer mensen in Zaanstad krijgen energietoeslag