De nieuwe Zaanse busvervoerder EBS rijdt niet de beloofde dienstregeling maar een aangepast vakantierooster vanwege een tekort aan chauffeurs. Maar ook die aangepaste dienstregeling lukt niet altijd, via een ‘geplande uitvallijst’ worden daar ook ritten uitgehaald. En dan is het nog de vraag of alle uiteindelijk geplande ritten daadwerkelijk uitgevoerd worden.
Maar wat rijdt EBS nu echt? En hoe kom je daarachter?
EBS heeft beloofd aan de Vervoerregio wekelijks een overzicht te leveren met de rituitval. Op basis van die weekoverzichten maakt de Vervoerregio elke maand een rapportage voor de regioraad: “wij zullen de rapportage over de maand januari de tweede week van februari met u delen.” Maar tot dusver is er geen rapportage bij de leden van de regioraad.
Het gaat eigenlijk dus om de verschillen tussen vier soorten roosters:
- De beloofde dienstregeling. Hiermee heeft EBS de aanbesteding gewonnen. Dat waren overigens aanzienlijk meer ritten dan Connexxion daarvoor reed. Maar deze dienstregeling is nooit gereden, vanaf dag één (10 december) was er forse uitval door chauffeurstekort. Ook de beloofde elektrische bussen waren er niet.
- De vakantieregeling-plus: Op zaterdag wordt nu gereden als op zondag, nachtbussen rijden alleen op donderdag t/m zaterdag. In de Zaanstreek rijdt M-net lijn 63 minder vaak. Spitslijn 211 (Amsterdam, station Noord- Zaandam) rijdt niet. Op zaterdag rijdt de eerste rit op vrijwel alle routes een uur later. Buslijnen die elk kwartier rijden, rijden dan vanaf 9.00 uur. Buslijn 395 rijdt de hele dag 2x i.p.v. 4x per uur*. Alle wijzigingen zijn hier te zien. (In de voorjaarsvakantie wordt het stukje ‘plus’ dat bestaat uit scholierendiensten weer uit de dienstregeling gehaald.)
- De vakante-plusdienstregeling minus de ‘geplande uitval lijst’ van ritten “met de minste impact voor de reiziger”. Dat gaat in totaal om 154 ritten op werkdagen en 146 ritten op zondagen (in heel Zaanstreek-Waterland). EBS haalt deze ritten vroegtijdig uit de planning.
- De daadwerkelijk gereden ritten, dat kan opnieuw minder zijn omdat ook geplande ritten uitvallen, maar ook meer dan bij ‘2’ wordt beloofd omdat EBS in de komende maanden zegt te streven naar herstel van de oorspronkelijke dienstregeling.
Uiteindelijk gaat het om het verschil tussen ‘1’ en ‘4’. Op grond daarvan kan de Vervoerregio boetes opleggen of een lagere vergoeding geven. Bovendien kan EBS boetes krijgen voor het niet rijden met elektrische bussen, het niet op orde zijn van de informatievoorziening en de opleiding van de chauffeurs.
Boetes
Over die boetes is veel te doen geweest. De Vervoerregio heeft al aangekondigd EBS waarschijnlijk een Implementatieboete van € 2 miljoen op te leggen omdat op 10 december de dienstregeling en de informatievoorziening niet op orde was. Bovendien werd er niet met de beloofde elektrische bussen gereden. Voor elke rit die met diesel wordt gereden terwijl elektrisch beloofd was kan € 25.000,- boete per rit worden gegeven. Dat kan snel tot tientallen miljoenen oplopen. Tot eind april wordt er waarschijnlijk vrijwel geen enkele rit elektrisch gereden zoals zich het nu laat aanzien. Elektrische bussen zijn wel al vanaf half december beloofd, maar vooralsnog rijdt er alleen een test-bus.
Het zou best kunnen dat EBS helemaal niet wakker ligt van alle boetes die te maken hebben met niet-elektrisch rijden. De bussen die bij VDL zijn besteld, zijn te laat. EBS gaat dan proberen die boetes op het bordje van de busbouwer te leggen. Het wordt een feest voor advocaten.
Malus
Met alle boetes die voor andere zaken worden opgelegd, ligt dat anders: daar is EBS zelf voor verantwoordelijk.
En dan is er nog de optie van malus die de Vervoerregio kan toepassen: “Op het moment dat de Concessieverlener [VRA] constateert dat de Concessiehouder [EBS] bepaalde afspraken niet nakomt, staan de Concessieverlener verschillende sturingsinstrumenten (bijvoorbeeld een Malus gekoppeld aan geleverde prestaties en een Boete gekoppeld aan minimumeisen) ter beschikking om naleving van de afspraken af te dwingen.”
Want EBS rijdt een groot aantal diensten niet terwijl ze daar wel een vergoeding voor krijgen. In dat geval is de aanduiding ‘boete’ niet op z’n plaats. EBS kan geen vergoeding of subsidie krijgen voor ritten die ze niet rijden.
Vragen DZ
Aanstaande donderdag – 15 februari – gaat Jos Kerkhoven namens DZ vragen stellen aan verkeerswethouder Gerard Slegers (CDA). Die vragen gaan ook over de informatievoorziening. Kerkhoven wil weten waarom Slegers de toegezegd informatie (maandelijks rapportages ‘voortgang concessies’) niet aan de gemeenteraad verstrekt? En wanneer dat dan wel gaat gebeuren.
De Orkaan belde zelf ook met de Vervoerregio en met Fidel Lopes van de VVD die namens de Zaanse leden van de Regioraad eerder een brief aan de Vervoerregio stuurde. De woordvoerder van de Vervoerregio hoopte deze week de informatie te hebben. Lopes verwacht het maandag 21 februari pas, eind deze week is de informatie er maar moet dan eerst voor akkoord naar VRA-bestuurder Gerard Slegers dan gaat het naar de raadsleden.
De weekrapporten van EBS kunnen volgens de vervoerder niet openbaar gemaakt worden omdat er bedrijfsgegevens in zitten, en de Vervoerregio is kennelijk in deze redenering meegegaan. (De redenering lijkt onzinnig: de concessie is openbaar, de niet gereden ritten waren tot voor kort gewoon in de app te zien. De uitzondering geldt overigens alleen ‘bedrijfs- en fabricage-gegevens’ die concurrentie-gevoelig zijn. Waarom dat hier het geval is, blijft onduidelijk.)
* In dit overzicht zijn hier alleen de bussen in de Zaanstreek opgenomen, in Waterland rijden ook 100, 104, 112, 306, 307, 308, 314 en 315 minder vaak.
Door Piet Bakker. Bronnen: EBS/VRA-contracten en brieven, aanbesteding, eerder nieuws op De Orkaan, vragen van DZ en contact met VR-lid Fidel Lopes (Zaanstad, VVD). Foto’s: Orkaan.
Weten het DB en de Regioraad eigenlijk wel dat er (i.i.g. in Purmerend) dagelijks op bepaalde tijden aardig wat buschauffeurs de kantine in gestuurd worden omdat er geen bus voor ze is op het tijdtip dat ze moeten beginnen? Per chauffeur betekent dit dat ze meestal noodgedwongen 'een slag' (heen en weer, dus twee ritten) moeten laten vervallen. Dit wordt gek genoeg helemaal niet naar buiten toe gecommuniceerd. Men houdt het van EBS-/Meerpluszijde heel zielig op een 'personeelstekort', maar heeft niet eens dieselbussen genoeg om de uitgeklede vakantiedienstregeling te kunnen waarmaken en chauffeurs die willen rijden, ook echt te laten rijden.
Ik vind dit altijd zo brullen vanaf de zijlijn. Met grote boetes dreigen, omdat EBS met diesel rijdt i.p.v. elektrisch. Jaren geleden werd de concessie al afgesloten. Elektrische bussen werden besteld en toegezegd, maar de bussenbouwer kan ze nog niet leveren. En als de elektrische bussen er al zouden zijn, kunnen ze niet opgeladen worden, omdat het stroomnet niet voldoende capaciteit heeft. Weet u nog; de dure asielboten, die uit Azie zijn overgevaren naar Zaandam? die liggen nog steeds in Amsterdam heel veel belastinggeld te kosten, omdat aan de Gerrit Bolkade geen stroom is. Hetzelfde bij de appartementen aan de Houtveldweg. Bewonders daar worden gek van de dieselaggregaat, omdat de appartementen niet aangesloten kunnen worden op het net. En dan stoer tegen EBS gaan dreigen, dat ze boetes moeten gaan betalen....
Ik ken mensen die intensieve fysiotherapie nodig hebben maar door deze maatschappij niet meer naar de praktijk kunnen komen....Schandalig vind ik dat. Men krijgt niet voor niets fysio, vaak is het echt noodzakelijk om erger te voorkomen en dan kan men niet heen omdat de bus niet rijdt. Zaanstad had gewoon met Connexxion de deal moeten behouden nu wordt er alleen maar geklaagd. Degene die de aanbesteding heeft geregeld gaat volgens mij nooit met het OV dus waar zou zij/hij zich druk om maken??? Misschien kan die persoon ter verantwoording geroepen worden? Waarom dit niet van te voren is onderzocht?? Zoveel gedupeerde Zaankanters nu. Dit kost alleen maar, letterlijk en figuurlijk.
Ik ga het morgen meemaken, ivm knieblessure met de bus van station Zaandam naar het Zaans Medisch Centrum. Volgens EBS website (wat een aanfluiting)andere vertrektijden dan via OV9292.
Als men zich bij de aanbesteding heel even had verdiept in de herkomst van EBS en ervaringen in andere regio's dan was de uitkomst zeer eenvoudig geweest. En dat zeg ik niet omdat ik voor Transdev (Connexxion) heb gewerkt maar zo gaat het bij alle markttoetreders. Hoop beloften maar niets waarmaken, want geen enkele ervaring in de branche.
Dat is helaas een veelvoorkomend probleem met overheidsprojecten en andere aanbestedingen, men laat zich verleiden door representatieve gimmicks (hier elektrische bussen, elders Hyperloops of Maglev treinen) en een kostenplaatje dat veel te veel van de zonnige kant wordt geschetst (in vergelijking met de bestaande providers die al wel budgetteren voor de reële situatie). Zoek eens naar Gadgetbahn. Natuurlijk zou het heel mooi zijn voor het milieu en de lokale leefbaarheid als er elektrisch gereden wordt, maar dat betekend niet dat je gelijk als vervoersregio op zoiets moet springen over een betrouwbare busmaatschappij
De Zuidas-advocaten gaan dit allemaal prima regelen ... de busgebruikers zullen er weinig tot niets van merken. Wat wordt er overigens met het te verwachten boetegeld gedaan?
Ik heb niets met DZ maar de rest ligt blijkbaar allemaal te slapen. Of ze gaan niet met een bus en laat dat voor het gep..... .Want dat stoort mij nog het meest dat al die politieke partijen doodstil zijn bij een ernstige verstoring van de afgesproken zaken. Maar als het om een bijstandsgerechtigde gaat die een dubbeltje teveel heeft gekregen staan ze als een malloot bij de microfoon om de wethouder de waarheid te zeggen. En nu zwijgen ssssstt
Bij de laatste vergadering van de Regioraad - want daar gebeurt het eigenlijk op dit dossier - hebben vrijwel alle Zaanse raadsleden zich uitgebreid laten horen, van PVV tot D66 en van PvdD tot VVD. Ook is er een brandbrief door alle Zaanse leden gestuurd naar het bestuur van de VR. Dat DZ hier in de raad van Zaanstad vragen over stelt, betekent niet dat zij de enige partij is die actief is op dit dossier.
Dan hebben ze dat wel heel stilletjes gedaan . Iets meer lawaai van de raadsleden naar hun kiezers zou dan wel leuk zijn. Niet alleen ergens ver weg in een zaalltje maar gewoon op de Orkaan.