Aan de Behouden Haven in Zaandam op de plek waar nu verpleeghuis Saenden zit, komen 110 à 120 nieuwe zorgwoningen of -eenheden, een basisschool voor 250 leerlingen, een buitenspeelplaats en een gymzaal. In de ‘plint’ van het gebouw komt ook ruimte voor het Sociaal Wijkteam en het Jeugdteam. De openbare ruimte wordt aangepakt.

De school gaat onder stichting Agora* vallen, de Zorgcirkel blijft de exploitant van de zorgwoningen.

Over deze plannen wordt al zo’n acht jaar nagedacht. Het ‘Ruimtelijk Programma van Eisen’ is in juli 2024 door de raad gegaan. Maar omdat Zaanstad gebruik wil maken van de Tijdelijke Alternatieve Maatregel (TAM) moet dat dit jaar nog. Deze TAM kan tot 1 januari 2026 worden gebruikt, daarna moet de procedure volgens de nieuwe Omgevingswet.

Compact parkeren

Er komen minder parkeerplekken. Onderzoek heeft uitgewezen dat het niet altijd vol staat in de buurt, met uitzondering van zaterdagmiddag. Dit ‘overschot aan huidige parkeerplaatsen zal deels verdwijnen’ volgens de gemeente. Voor het autoparkeren worden minimaal 139 parkeerplaatsen gerealiseerd, inclusief twee parkeerplaatsen voor mindervaliden, twee plekken voor een laadstation en 15 Kiss & Ride plekken voor de school:

‘Op borden wordt aangegeven dat tijdens de haal- en brengtijden de parkeerplaatsen gereserveerd zijn voor de school, op andere tijden zijn de plekken als gewone parkeerplaats beschikbaar.’

Hoeveel parkeerplekken verdwijnen hebben wij niet uit de 27 stukken (honderden pagina’s) kunnen halen. In het plangebied worden er 139 (of 146) gerealiseerd maar het parkeeronderzoek besloeg een veel groter gebied (435 plekken, inclusief bijvoorbeeld Parkstraat, Botenmakersstraat en Westzijde). Het parkeerterrein Behouden Haven zelf omvat nu 130 plekken, op Nova Zembla zijn er 75 plekken.

De hoge parkeerdruk op zaterdagmiddag is een probleem. Zaanstad heeft de grens van 80 naar 90 procent bezetting opgetrokken en de afstand waarbinnen mensen een parkeerplek kunnen vinden van 250 naar 350 meter. In de praktijk zal het op zaterdagmiddag drukker worden en moeten mensen verder lopen. (Zaanstad: ‘het parkeren wordt compact georganiseerd’.) De vermindering heeft geen invloed op de inkomsten uit betaald parkeren schrijft Zaanstad.

Of het brengen en halen bij de school door de week problemen op gaat leveren is de vraag. Onduidelijk is hoeveel plekken de nieuwe school nodig heeft en hoe de voorgestelde K&R-regeling gehandhaafd wordt.

Participatie

In de buurt is niet iedereen even blij met de plannen. Het parkeren bij de school, de veiligheid voor leerlingen en de overlast voor de buurt werden vaak genoemd. Daarnaast waren er klachten over tekortschietende participatie. Dat lijkt niet allemaal te zijn opgelost:

‘Ondanks het feit dat voor het ontwerp van het gebouw weinig participatiemogelijkheden bestonden, hebben enkele bewoners een alternatief aangedragen in de vorm van een Z-model’.

Dat alternatief (het huidige gebouw heeft een T-vorm) is afgewezen. Dat was ‘binnen de gestelde kaders niet mogelijk’ aldus de gemeente. Het draagvlak is niet optimaal: ‘niet alle bewoners staan positief tegenover de komst van de school en de sloop-nieuwbouw van het zorgcentrum’ maar er is ‘weinig ruimte om een actieve rol te kunnen bieden aan omwonenden en andere belanghebbenden’. Er zijn wel ‘punten meegenomen’ en ‘reacties uit de omgeving zijn serieus gewogen en waar mogelijk verwerkt’.

Begin 2019 schrijft wethouder Gerard Ram (VVD) dat in 2022 gebouwd wordt aan de Behouden Haven, in 2023 kan de school in gebruik worden genomen. Agora en Zaan Primair hebben overigens grote problemen met de plek voor de ‘dependance’ van Et Buut / Westerkim. Ook Vereniging Wijkoverleg Oud-West is tegen de plannen vanwege de onveilige situaties die het zou gaan opleveren. Zorgcirkel is wel voor nieuwbouw.

Het Sociaal Wijkteam en het Jeugdteam kunnen ook in het gebouw maar moeten wel genoegen nemen met minder ruimte, dat is volgens de gemeente ‘essentieel voor de realisatie van een haalbare businesscase’ (in gewoon Nederlands: om de kosten te drukken).

* Op de projectpagina gaat het om basisschool Westerkim die nu in een nieuwbouw aan de Mauritsstraat zit, samen met Et Buut. In de laatste plannen is alleen sprake van een nieuwe school van Agora.

Door Piet Bakker op basis van Raadsinformatiebrief en bijbehoren stukken, omgevingsplan, projectpagina en eerder nieuws op De Orkaan (dossier Behouden Haven).