Vakbond FNV, migrantenorganisatie DiDF en de Bijstandsbond maken zich zorgen over de werkwijze van het Zaanse interventieteam dat onderzoek doet naar ondermijnende criminaliteit. En over de ‘schandpaal’ voor bijstandsgerechtigden. Zij willen inspreken bij de gemeenteraad om hun grieven toe te lichten. 

De ophef begon een paar weken geleden, toen De Orkaan schreef over de openbaarmaking door Zaanstad van volledige namen, geboortedata en cliëntnummers van 24 (oud-) inwoners die volgens de gemeente nog geld zouden moeten terugbetalen vanwege onterecht ontvangen bijstand. De gemeente presenteerde dit als ‘laatste poging’ om met de betrokkenen in contact te komen over de vermeende schulden, die in één geval zelfs opliepen tot meer dan € 100.000.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) reageerde geschokt op deze publicatie. Volgens de privacywaakhond is het ‘nagelen aan de schandpaal’ van mensen een ‘extreem zwaar middel’ dat maar zelden voorkomt bij overheden. De AP betwijfelt of Zaanstad hiervoor wel een wettelijke basis heeft en heeft de gemeente om opheldering gevraagd.

Interventieteam 

Tegelijkertijd staat ook de aanpak van het gemeentelijke interventieteam ‘ondermijnende criminaliteit’ onder druk. Volgens het onderzoeksplatform Follow the Money (FtM) is deze aanpak ontspoord waarbij er ethische en wettelijke grenzen zouden zijn overschreden.

Zo zou het interventieteam op voorhand ervan uitgaan dat sommige inwoners van Zaandam-Oost crimineel zijn, zonder duidelijke bewijzen. Ook zouden er ‘discriminerende en racistische motieven’ aan ten grondslag liggen. Ambtenaren klagen dat het team is uitgegroeid tot een ‘gemeente binnen een gemeente’ met eigen regels, waarbij de ’traditionele aanpak niet voldoende is’.

Volle tribune

Vakbond FNV, migrantenorganisatie DiDF en de Bijstandsbond roepen op tot het vullen van de publieke tribune. Ze zullen een gezamenlijke brief uitdelen aan het college van B&W en de gemeenteraad. In deze brief, die eerder deze week naar de griffie is gestuurd, eisen ze onder meer dat de gemeente Zaanstad excuses aanbiedt, de schade herstelt die is aangericht en stopt met het ‘ondermijnen van de rechtsstaat’.

Die volle tribune moet nog even wachten tot 19 juni. Omdat het verzoek tot inspraak een ‘niet-geagendeerd’ onderwerp betreft, moet zo’n verzoek acht dagen vooraf worden ingediend. Het lukt dus niet voor het Zaanstad Beraad van 12 juni.

Mocht het onderwerp eerder op de agenda komen, dan kan er ook eerder worden ingesproken.

Door: Merel Kan, op basis van informatie van Vakbond FNV, migrantenorganisatie DiDF en de Bijstandsbond, Raadsinformatie Zaanstad, griffie en het Orkaan-archief.