Zaanse Schans Erfgoedpark. Een lastig klusje, maar volgens Zaanstad kon het lukken: voor april 2026 de Zaanse Schans aan de openbaarheid onttrokken, een nieuwe fietsroute aangelegd, een slim toegangssysteem (zonder hekken) ingericht en een even slim systeem bedacht om inwoners van Zaanstad en Wormerland gratis toegang te geven. Opbrengst: zo’n € 20 miljoen per jaar. Geen gezeik, iedereen rijk!

Op 22 mei keurde de gemeenteraad het plan goed. Op dat moment waren er nog ruim tien maanden te gaan.* Ondertussen is het 1 juli en zijn er nog negen maanden over. Wat heeft de gemeente ondertussen gedaan? We stelden wethouder Breunesse (die na de verkiezingen van maart 2026 afzwaait) drie vragen:

  1. Wat zijn de vorderingen op het gebied van de onttrekking aan de openbaarheid? Wij zien nog geen aanvragen van omgevingsvergunningen. Of loopt dat via een ander traject? Is daar een tijdspad?
  2. Idem voor het fietspad. Ook daar zien we geen aanvragen in dat gebied. Ook zouden er subsidie-aanvragen bij Provincie en Vervoerregio Amsterdam (VRA) ingediend worden, is dat al gebeurd?
  3. Wij begrepen dat er meteen een programmadirecteur zou worden aangesteld, is dat inmiddels gebeurd?

Voortgangsrapportage

We kregen ook antwoord. De raad krijgt in september een voortgangsrapportage ‘over alle deelprojecten (onttrekking, fietspad, ruimtelijk plan, mobiliteitsplan etc.)’. Tot die tijd blijft het gissen naar de voortgang. Tot dusver is er nog geen omgevingsvergunning aangevraagd voor de Kalverringdijk of andere straten in het gebied.

Er is wel meteen een programmadirecteur aan de slag gegaan ‘en deze voert gesprekken met alle bij de Zaanse Schans betrokken stakeholders’. De woordvoerder van wethouder Breunesse wilde niet zeggen wie het is, ook dat wordt pas in september bekend gemaakt.

Volgens goed ingevoerde bronnen gaat het om Carina Weijma, ‘gespecialiseerd in regierollen, en als bruggenbouwer. In publiek-private samenwerkingsverbanden tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en de overheid’. De strategische route van Weijma is ‘out-of-the-box’. Ze heeft inmiddels de eerste gesprekken gevoerd, onder meer een kennismaking met de beide ondernemersverenigingen.

We hebben ook gevraagd wie haar betaalt (en hoeveel) en voor welke periode het is. Volgens onze informatie wordt de programmadirecteur door Zaanstad betaald.

* De deadline van april 2026 is een harde in de originele plannen. Bij de behandeling in de raad werd dat aangepast: ‘verplichte kaartverkoop mogelijk te maken door voorbereiden onttrekkingsbesluit om de openbare paden en wegen per start toeristenseizoen 2026, of zoveel later als noodzakelijk is, te onttrekken aan de openbaarheid’. Die cursivering is de toevoeging.

Door Piet Bakker op basis van eerder nieuws op De Orkaan, Overheid.nl, website Carina Weijma en vragen aan en antwoorden van wethouder Breunesse en gesprekken met betrokkenen. Foto: De Orkaan (wachtende toeristen voor Julianabrug, juni 2025).