De aansturing van de Sociale Wijkteams in Zaanstad rammelt aan alle kanten. Dat stelt de Rekenkamer in een vernietigend rapport. De gemeente houdt het overzicht niet, stuurt slecht aan en laat afdelingen langs elkaar heen werken. Het gevolg? Frustratie bij de uitvoerders, extra werkdruk voor de wijkteams en het risico dat inwoners minder goed geholpen worden.

Wijkteams helpen inwoners die even niet meer zelf verder kunnen. Bijvoorbeeld bij geldproblemen, opvoeding of psychische klachten. In Zaanstad zijn er elf wijkteams, uitgevoerd door drie verschillende organisaties: DOCK, Incluzio en SMD.

Fouten

De Rekenkamer keek hoe de gemeente de samenwerking met de wijkteams heeft geregeld, en dat beeld is allesbehalve positief. De opdracht aan de teams komt vanuit vier verschillende kanten – Wmo, participatie en armoede, zorg en veiligheid, en opvoeden en opgroeien – maar die ketens werken langs elkaar heen.

Er is niemand die het totaal overziet. Teams krijgen daardoor opdrachten die niet op elkaar aansluiten of elkaar juist in de weg zitten. Dat maakt het werken lastig. Daar komt bij dat de gemeente niet goed bijhoudt wat de teams precies doen. Het registratiesysteem werkt niet naar behoren, dus moeten de teams zelf extra administratie bijhouden. Dat kost tijd, zorgt voor verwarring en verhoogt de werkdruk.

En ook buiten de gemeente loopt het niet soepel: andere organisaties die met de wijkteams samenwerken – zoals Wmo-aanbieders – worden soms pas achteraf op de hoogte gebracht van pilots of veranderingen die direct invloed hebben op hun werk.

Adviezen

Om daar iets aan te doen, geeft de Rekenkamer drie duidelijke adviezen.

  1. Zorg voor overzicht. Stop met alle losse aansturing en regel één duidelijke opdracht, met een systeem dat inzicht geeft in wat er gebeurt.
  2. Verbeter het partnerschap. Zorg dat álle afdelingen op dezelfde manier met de wijkteams samenwerken, niet alleen die paar die het nu al goed doen.
  3. Pak de regie. Breng samenhang aan tussen de interne ketens en betrek andere partijen op tijd bij veranderingen. Dat voorkomt verrassingen en frustratie.

Reactie

In een reactie op het rapport laat het college weten de drie aanbevelingen over te nemen en erkent dat de ‘opdrachtgevende rol is niet altijd eenduidig is’. Ook de regierol in de keten moet volgens het college steviger worden neergezet.

Toch gaat het college nauwelijks in op hoe serieus de problemen zijn. Terwijl de Rekenkamer het heeft over frustratie, hoge werkdruk en gebrekkige sturing, blijft de reactie van het college vooral algemeen. De meeste verbeteringen schuift het door naar 2027. Dan moeten de wijkteams onder een vaste organisatie vallen. 

Door Nick Boeske. Info uit Raadsinformatiesysteem Zaanstad. Foto van De Orkaan.