Op zaterdag 23 en zondag 24 augustus 2025 viert de Modeltekenclub haar 50-jarig bestaan met de expositie ‘Blootgewoon’ in Het Weefhuis in Zaandijk. Van 13.00 tot 17.00 uur is iedereen welkom om het werk van tien vaste leden te bekijken – gratis toegang, koffie en thee staan klaar. Sinds 1975 komen Zaanse tekenaars bijeen om te werken naar levend naaktmodel.
Dat begon in het voormalige creativiteitscentrum Komma achter de Parkstraat in Zaandam en leidde via kraakpanden, buurthuizen en filmhuizen uiteindelijk naar de huidige thuisbasis: Het Weefhuis. Hier wordt elke maandagavond geconcentreerd gewerkt: elke tien minuten een nieuwe pose, elke tekenaar in zijn eigen stijl, van potlood tot penseel, van klein blok tot metersgroot papier.
Ter gelegenheid van deze bijzondere mijlpaal plaatsen we hieronder nog eens de column die Ruth Pos zes jaar geleden voor De Orkaan schreef over de club. Ze beschrijft daarin het ‘blootgewone’ plezier, de vele verhuizingen en de passie die het modeltekenen al een halve eeuw levend houdt.
Potloden en krijt geslepen, we zijn weer begonnen.
Zoals elk jaar in oktober komen we met de vaste tekenfanaten van de modeltekenclub elke week een avond bij elkaar in de herfst- en winterperiode. Na een aantal omzwervingen in voorgaande jaren, zitten we nu alweer ruim 10 jaar in Het Weefhuis te Zaandijk.
Om mensen te tekenen die zich letterlijk blootgeven in de voor ons meest inspirerende poses. En dat vinden wij blootgewoon. Maar ook heel erg fantastisch en het is ook heel hard werken!
In de 70er jaren is de club van start gegaan in creativiteitscentrum Komma achter de Parkstraat in Zaandam. Bedoeld als atelier voor de vakkrachten van Komma en mensen die beroepsmatig met tekenen bezig waren. Om iets nieuws te creëren wat er nog niet was in de Zaanstreek en om al doende nog meer vaardigheid in het tekenen te krijgen.
Mijn moeder was kunstschilderes en gaf ook jarenlang les en ik tekende voor mijn beroep maar dan in de reclame, dus sloten wij ons aan in 1978, dat is zo’n 42 jaar geleden.
De ramen van het gebouw moesten telkens goed geblindeerd worden want de jeugd had snel in de gaten dat zich daarachter iets ‘spannends’ afspeelde en probeerde daar klimmend en klauterend glimpjes van op te vangen. Elke week werd een model ingehuurd, we namen onze eigen tekenspullen mee en we werkten ons enthousiast in het zweet. (Na het portret gaat Ruth verder.)
Toen het Kommagebouw gesloopt moest worden weken we uit naar een kraakpand, de oude verffabriek van Sabel (1876-1982) aan de Westzijde waar later de muziekschool is gebouwd.
Kunstenaarsvereniging ‘Het Oog van Zien’ was er ook in gevestigd en de bovenverdieping werd bewoond door een kunstenaarsechtpaar dat ons voorzag van koffie en wat straalkachels want het was er ‘s winters bar koud en vochtig.
Ook dit gebouw werd eind jaren 80 gesloopt maar toen waren wij met de club al verhuisd naar het Zaans Filmhuis, sinds 1986 onderdeel van het jongeren cultuurinitiatief Drieluyk.
Dat was nog ver voor de drastische verbouwing in 2005 en het de hotspot Filmtheater De Fabriek werd (grappig want het was een school!). In de oude situatie werd er nog volop geblowd door de bezoekers en daar kregen wij ongewild wat van mee als we in de pauze wat gingen drinken aan de bar. Na de pauze waren we daardoor toch iets minder helder van geest…
Voor een onbepaalde tijd zijn we weer terug gegaan naar de kunstenaars-ateliers achter de Parkstraat naast de inmiddels gebouwde school Et Buut voordat we terecht konden in buurthuis Hogendijk waar we vele jaren een mooi en ruim lokaal tot onze beschikking hadden. Echter, het buurthuis hield op te bestaan en werd een kinderopvang zodat er ineens alleen nog kleuterstoeltjes in ons lokaal stonden…
Onze huidige (6e) locatie Het Weefhuis, daar willen we niet meer weg. Voldoende ruimte, goed verwarmd, geblindeerde ramen en verse koffie en thee. Een top locatie en af en toe een expositie van ons werk behoort tot de mogelijkheden.
Mijn moeder heeft, als oudste lid, tot op zeer hoge leeftijd het modeltekenen uitgeoefend. Zij hield een soort handmatige ledenadministratie bij en beheerde de kas. Zij is er niet meer en ik behoor nu zelf met nog een paar mensen met onze 42 jaar ‘trouwe dienst’ tot de vaste oude kern van het atelier. Zolang al ontelbare blootgewone mensen tekenen van alle leeftijden, soorten en maten, in snel wisselende standen van 5, 7 en vaak wat bonusminuten erbij, het blijft prachtig. Dus dan moet het wel een passie zijn…
*Ruth*
Door: Ruth Pos, de inleiding is van Merel Kan.
Voor zover ik mij kan herinneren heet De Fabriek zo omdat één van de betrokkenen (ik meen dat hij Luit heette) een enthousiast Andy Warhol-fan was.