Nadat de voormalige Monettuin drie jaar braak heeft gelegen, zijn er vorderingen bij de bouw. Er wordt geheid, beton gestort en er rijden zware vrachtauto’s heen en weer.
Wij kijken naar die plek met een beetje weemoed. Voordat de Monettuin daar kwam, was daar boekhandel Het Groene Huis gevestigd. En in de kelder zetelde in de jaren tachtig de redactie van De Orkaan.
De Orkaan was toen nog een papieren Orkaan. Er werd op de typemachine getikt, er werden foto’s gerasterd, drukproeven gecontroleerd en stapels tijdschriften naar de verkooppunten gebracht.
Het Groene Huis werd gesloopt, en na de sloop in 2008 zag het er zo uit (foto Erik ten Cate).
Veel later realiseerde de buurt daar de Monettuin.
Het Hof van Monet in aanbouw (februari 2019).
Het Groene Huis in 2002 (foto: Gé Dubbelman, GAZ), de tekeningen op de ramen van de eerste verdieping zijn van de hand van Jan Schoen.
De opening van het Groene Huis, wij denken: 1983 (foto Wil de Potter, klik voor vergroting).
Een deel van de redactie bekijkt ergens in de jaren tachtig de net uitgekomen papieren Orkaan. Links Jan Schoen, nog steeds een actieve Orkaan-kracht, midden Orkaan-redacteur Piet Bakker, en rechts Aad Schoen, de foto is van de toenmalige Orkaan-vormgever Erik ten Cate. Aad overleed in 1999, Erik 10 jaar later.
Zeker Karin, Dat was Boudewijn Buch. Elly Koning en Piet van Duuren van Het Groene Huis hadden hem gevraagd de onthulling te verrichten. Buch vroeg mij waarom ik Lodewijk van Deyssel had geportretteerd op het linker paneel. Hij vond het een vergissing omdat hij Van Deyssel geen groot schrijver vond. Toen ik zei dat dit misschien zo was, maar dat geen enkele Nederlandse schrijver zo’n karakteristieke kop had als Van Deyssel en dat ik hem daarom als model had genomen, moest hij toegeven dat ik daarin gelijk had. De wandschildering is met de sloop van het pand in de afvalcontainer terecht gekomen.
Het Groene Huis met daaronder creatieve broedplaats De Kelder. Mooie tijden. Kwam destijds Boudewijn Büch niet de muurschilderingen van Jan Schoen onthullen?
‘Het Groene Huis’ dankt haar naam aan het gelijknamige boek van Mario Vargas Llosa. Deze uit 1965 daterende roman van de Peruaanse schrijver (1936) behoort tot de grote werken waarmee de faam van de Latijns-Amerikaanse literatuur in de jaren zeventig voorgoed werd gevestigd. In de negende eeuw stichtte de Abbasidische kalief van Bagdad een van de belangrijkste kenniscentra van de wereld: Bayt al-Hikma, het huis der wijsheid. De wetenschappers en denkers die de kalief hier tezamen bracht luidden een tijdperk in van uitzonderlijke wetenschappelijke ontdekkingen. Daarnaast verrichtten zij vertalingen van de werken van Griekse filosofen waarmee zij de aanzet gaven tot de gouden eeuw van de Arabische wetenschap. Na deze bloeiperiode trokken de wetenschappers en denkers naar Europa, waar de opgedane kennis verder werd verspreid. Veelal wordt aangenomen dat de roemruchte ontdekkingen van de oude Grieken in de donkere middeleeuwen werden vergeten en in de zestiende eeuw tijdens de Europese renaissance werden herontdekt. Maar in feite is Het huis der wijsheid de ontbrekende schakel in deze intellectuele geschiedenis. In Het huis der wijsheid brengt Jim Al-Khalili een eerbetoon aan de bezielende, maar nu in vergetelheid geraakte pioniers die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan onze huidige kennis van de wereld. De betekenis van ‘Het Groene Huis’ moet niet gezocht worden in de kleur, alswel in het huis der wijsheid.
Het Groene Huis was fijne zaak, een boekenantiquariaat waar het prettig snuffelen was. In die jaren was er verderop op de Hogendijk ook nog een antiquariaat. En op de Leliestraat in Koog en in de Kervelflat in Krommenie ook. Tegenwoordig komt de Zaanstreek er antiquariaattechnisch er een stuk bekaaider vanaf.
Waarom niet weer eens in druk?
Hoe groen is een wit pand?