De gemeente Zaanstad heeft aan de NS beloofd een ‘publiekstrekker’ te bouwen bij het station.

In het bericht van het college waarin aangekondigd werd dat het gebouw zo’n 25 procent (€ 7,7 miljoen) duurder zou worden, staat: “er is voor gekozen in het centrum een publiekstrekker voor circa 300.000 bezoekers te realiseren”.

De bron van dat cijfer is een raming uit 2012. Maar hoe goed zijn die cijfers nu nog? Het toenmalige rapport van de LAgroup ging niet over het huidige Cultuurcluster maar over een ouder plan: Spoor 3. Onderzoek naar bezoekersaantallen en onderbouwde prognoses bevatte het rapport overigens niet.

De cijfers betroffen ‘ambities’. Er zouden jaarlijks 328.000 bezoekers moeten komen: 115.000 voor de Bieb, 140.000 voor Fluxus, 43.000 voor De Kade (nu De Flux) en 30.000 voor De Fabriek.

Dat was exclusief Horeca-bezoeken, geschat op 100.000 à 170.000. Totaal dus ruim 400.000 tot een half miljoen.

Bezoeken, geen bezoekers

Voor de goede orde, die 300.000 bezoekers klopt natuurlijk niet, het gaat om bezoeken – het LAgroup-rapport heeft het daar ook over. Fluxus heeft bijvoorbeeld 3000 cursisten, maar omdat die soms elke week komen, tellen die voor 80.000 bezoeken.

Hetzelfde geldt voor De Fabriek, het filmhuis werd 30.000 keer bezocht (bezoeken) maar het aantal bezoekers is uiteraard aanzienlijk lager – ook al komen ze meerdere keren per jaar.

Het Cultuurcluster wordt dus geen voorziening voor 300.000 Zaankanters, maar voor een aanzienlijk lager aantal. Maar dat neemt niet weg dat 300.000 bezoeken natuurlijk wel mogelijk is.

Er zijn vier publiekstrekkers waarvan nu ook cijfers bekend zijn: De Bieb, Fluxus, De Fabriek en Podium De Flux.

De Bieb

Marga Rosier van De Bieb meldt De Orkaan dat er in 2016 er aan de Westzijde 220.350 bezoekers waren, maar over het algemeen is er een dalende trend omdat volwassenen De Bieb steeds minder voor het lenen van boeken bezoeken. Haar inschatting voor de komende jaren is:

In het Cultuurcluster zullen we nog meer de focus hebben op cursussen en trainingen. Maar hoeveel van onze huidige klanten meeverhuizen naar het stationsgebied weten we niet. Als ik nu een schatting zou moeten geven zou ik toch nog wel uitgaan van 130.000 bezoekers per jaar.

De Fabriek

De Fabriek had in 2011 23.000 bezoeken. Directeur Parwin Mirrahimy meldt De Orkaan dat de bezoekersaantallen daarna gestegen zijn:

“In het jaar 2015 en 2016 hadden wij rond de 30.000 bezoekers. Wij hopen in het cultuurcluster de 35-40.000 te halen!”

Een mogelijke spelbreker kan het huidige pand zijn, Pieter Grandiek van café De Fabriek wil daarin een filmhuis blijven exploiteren, ook als komt er een nieuw filmtheater in het cultuurcluster.

Fluxus

In 2014 verschijnt een Plan van Eisen voor het nieuwe cultuurcluster. Daarin iets andere cijfers voor Fluxus komt nu op 110.000 uit volgens de schatting, hoger dan de 100.000 uit 2012. De berekening gaat volgens de gemeente als volgt:

“FluXus heeft circa 3.000 cursisten. De muziekcursussen hebben hierin met 1.200 cursisten het grootste aandeel. De cursisten komen op wekelijkse basis, wat zo’n 80.000 bezoekers per jaar impliceert.

Daarnaast bereikt FluXus volgens het Plan van Eisen jaarlijks circa 30.000 bezoekers met schoolvoorstellingen, presentaties en overige activiteiten.”

In het jaarverslag van Fluxus over 2014 meldt 3.353 cursisten. Daarnaast zijn er concerten en optredens.

Podium De Flux

Podium De Flux bereikte in 2015 bijna 10.000 bezoekers, plus 2.500 deelnemers voor educatieve projecten. In de prognose uit 2011 wordt er uitgegaan van 43.000. En de zaal in het nieuwe cluster is inderdaad beduidend groter.

Horeca

Totaal: De Bieb 130.000, De Fabriek 30.000, Fluxus 110.000 – samen 270.000. Met Podium De Flux en bezoekers voor de Horeca zou dat samen dus 300.000 moeten worden. Bezoeken dus.