Morgen wordt op verschillende plekken en op verschillende manieren stilgestaan bij de positie van vrouwen op deze aardbol. In de Zaanstreek staan maar liefst zes bijeenkomsten gepland. Het wat en waar zullen we hieronder laten zien, maar we gaan graag eerst even over op het waarom. Hebben vrouwen iets te klagen? 

Een beetje wel ja, eigenlijk. En dan zullen we het hier even niet hebben over vrouwen in India die verhandeld worden als (seks)slaaf, meisjesbesnijdenissen in Somalië, de #MeToo-beweging wereldwijd enzo.

In Nederland verdienen vrouwen nog altijd minder dan mannen, zijn vrouwen (veel) vaker verantwoordelijk voor de (niet betaalde) zorgtaken, is bijna de helft van de vrouwen afhankelijk van het geld van haar partner, zijn experts aan de tafels van de talkshows nog altijd meestal man, en wordt de koffie (op de redactie) nog immer het meest gezet door een vrouw. Natuurlijk valt niet te ontkennen dat de rechtspositie van vrouwen steeds wat beter is geworden in de loop der tijd. We mogen zelfs stemmen! Maar in dit tempo zal er nog heel wat water door de Zaan vloeien voordat we kunnen spreken van optimale gendergelijkheid. Een beetje aandacht voor de vrouw is dus best goed. 

Geke van de Kamp maakte een overzicht van de activiteiten: 

Vrouwen in beweging in de Zaanstreek (een overzicht)

Vorig jaar was in het gemeentearchief de tentoonstelling Zaanse Vrouwenbewegingen periode 1950-2000 te zien. Het materiaal dat toen verzameld werd is aangeleverd aan de ZaanWiki. Wij plaatsen een overzicht.

In 1949 hield de Nederlandse Vrouwenbeweging Zaanstreek-Noord een viering met als thema “Tegen Koloniale Oorlog in Indonesië en tegen het Marshall-plan”. Met zang en pianospel. Jaarlijks vonden er in de Zaangemeenten dergelijke vieringen plaats tot 1981.
In 1981 richtten vrouwen, betrokken bij Het Vrouwenoverleg, een 8 maartcomité op. De organisatie werd breder gedragen. Dat jaar vond in De Pellekaanschool, voorheen De Lindenboomschool, een 8 maartviering plaats met als thema “Vrouwen tegen Geweld”. Overdag waren mannen ook welkom, maar ’s avonds was het feest alleen voor vrouwen toegankelijk.
Wereldvrouwendag van 8 maart 1982 staat in Zaanstad in het teken van protest tegen gedwongen ontslagen van vrouwen door ziekenhuis De Heel. Ook in 1982 organiseerden o.a. Vrouwen voor Vrede een demonstratie waar de leus “Vrouwen voor Vrede en Ontwapening” werd meegedragen. De opkomst bestond uit zo’n 200 vrouwen en voerde vanaf de Bullekerk in de Westzijde naar De Bond in de Oostzijde.
In 1983 werd “Vrouwen en Macht” als thema gekozen. De feestelijkheden vonden plaats in De Speeldoos. Een gezamenlijke actie van de raadsvrouwen die in het forum zaten mondde uit in een succesvolle motie in de gemeenteraad voor een nieuw onderkomen voor een Vrouwencentrum. Tevens vond de presentatie plaats van de eerste Zaanse Vrouwenkrant.
In 1984 was er in De Speeldoos in Zaandam een viering met als thema “Vrouwen in Crisistijd”. De Turkse Vrouwen hielden hun succesvolle dag in buurthuis de Poelenburcht. Dit zal, vaak samen met andere buitenlandse vrouwenorganisaties, jaarlijks gaan plaatsvinden.
In 1985 is “Vrouw en Verzet” het gekozen thema. Naast een forum waarin vrouwen uit diverse organisaties plaatsnemen is Truus Menger één van de sprekers over dit thema.
In 1986 is het thema vanwege de gemeenteraadsverkiezingen “Vrouwenstemmen”. In de Waakzaamheid worden vrouwelijke politici aan de tand gevoeld door Zaanse journalistes en Hanneke Groenteman.
Vanaf 1987 vinden er geen groot gedragen 8-maart-vieringen meer plaats. In diverse buurthuizen en vrouwencentra komen vrouwen nog wel bijeen om deze dag te vieren.
Onder de buitenlandse vrouwen is de opkomst nog groot en zij komen in 1988 bijeen in buurthuis De Rots om te praten over remigratiemogelijkheden en gelijke rechtspositie. Ook vindt er dat jaar een actie plaats van het Informeel Overleg vrouwelijke ambtenaren om de noodzaak van kinderopvang te benadrukken middels een ludieke actie.
Activiteiten in de jaren ’90:
• 1989: bijeenkomst in de Fabriek met een forum o.l.v. Annemarie Grewel waar de positie van de Zaanse vrouwen aan de orde komt.
• 1990: een meidenfestival in het Drieluik waarbij men ingaat op de belemmeringen die vrouwen ondervinden bij het maken van een carrière.
• 1990: publicatie van een essay “80 jaar Vredestijd / 80 jaar Vrouwenstrijd voor gelijke rechten.
• 1995: bijeenkomst in de Waakzaamheid met als thema “Over grenzen. Vrouwen geven kleur aan Zaanstad.”
• 1996: bijeenkomst in het BVO-gebouw “Hoe verdelen we zorg en arbeid?”
• 1997: bijeenkomst in het BVO-gebouw “Vrouw & Geluk”
• 1998: bijeenkomst in het BVO-gebouw “Vrouw & Arbeid”
• 1999: bijeenkomst in het BVO-gebouw “Emancipatie met kracht naar de toekomst”
• 2000: middag in De Fabriek “Emancipatie door drie generaties heen”
• bijeenkomst in het BVO-gebouw “Wij werken voor niets”
• uitvoering “Een korte steek van pijn” door “De Wreeksters” in het Vrouwencentrum, Zaandam
• bijeenkomst in De Bres, Wormerveer “Vrijwilligers te koop”
• 2002: bijeenkomst “Oma’s, moeders en dochters. Hebben we wat bereikt qua emancipatie?”