Vanavond komt Vereniging De Zaansche Molen in Het Zaantheater bijeen voor een uitzonderlijk beladen Buitengewone Algemene Ledenvergadering (BALV). Op de agenda staat het vertrek van directeur-bestuurder Katelijne Prinsenberg én de voltallige Raad van Toezicht.

Hun opvolgers zouden direct aan de slag moeten met het verlengen van het huurcontract met de familie Kempenaar van verfmolen De Kat — een kwestie die mede de aanleiding vormde voor deze vergadering.

Ook het omstreden commerciële ticketsysteem voor de Zaanse Schans ligt op tafel. Formeel participeert de vereniging daar niet in, maar wel haar commerciële tak: stichting Windmolen Compagnie. Er klinkt daarom de roep om deze ‘personele unie’ te ontbinden.

Het initiatief voor deze BALV kwam van lid Philip Hofmeijer en kreeg steun van minstens 80 leden. De spanningen binnen de vereniging zijn inmiddels hoog opgelopen: een groep van 18 (oud-)bestuurders uit de erfgoedsector roept via krantenadvertenties op om het erfgoed zélf centraal te stellen — en tegen de voorstellen van Hofmeijer te stemmen.

Wij volgen de vergadering live en doen hier verslag van een avond die mogelijk een keerpunt betekent in de koers van de Zaansche Molen.

(Wij verslaan de avond waarbij we steeds van bovenaf informatie toevoegen. Het verloop lees je dus van onder naar boven)


00.00 uur. Bijna alle leden zijn het theater uit, er staat nog een kleinere groep binnen. In totaal was er een uur uitloop ten opzichte van de originele planning (en dan is er maar één van de vier keer gestemd).

23.45 uur. Philip Hofmeijer geeft aan dat hij het jammer vindt dat het voorstel is verworpen. En ook over de gang van zaken is hij niet blij.

‘Het is een avond waar wij een agenda over hebben ingediend, het is jammer dat die niet wordt uitgevoerd.’

Hij vindt het mooi dat er een onafhankelijke commissie komt maar ziet de avond voor de rest als een teleurstelling. Van Hofmeijer zullen we niet meer horen over de Zaanse Schans:

‘Ik vind het nu ook wel mooi geweest’

23.40 uur. Het voorstel om bestuur te ontslaan is verworpen: 204 voor, tegen 684. Goedhart:

‘Laat ik jullie allereerst bedanken, dat het een goede vergadering geweest is. Het is ook goed om te merken dat er met een stevige meerderheid is gekozen om het huidige beleid voor te zetten.’

23.30 uur En nog even…

23.10 uur. De leden worden bij elkaar geroepen in de zaal voor de uitslag, deze laat nog even op zich wachten. De keuze tussen het behoud van het ‘professionele bestuur’ van Goedhart, en behoud van het beleid en het ‘vrijwilligers bestuur’ van Hofmeijer, en nieuw beleid. De uitslag laat nog even op zich wachten…

23.03 uur Hans Luiten is niet blij dat er alsnog gestemd wordt. Hij had liever gezien dat er helemaal niet werd gestemd. Hij zegt niet van te voren te hebben bedacht om zijn ordevoorstel in te gaan dienen, maar er wel al een tijd lang zo in te staan.

‘Ik stoor me aan de polarisatie en vind het jammer dat er nu alsnog wordt gestemd. Ik vind het bijzonder hoe het gaat, die nieuwe bestuursleden van de initiatiefnemers heb ik helemaal geen vertrouwen in.’

22.54 uur Ook volgens Rob Karst (LZ) is het niet helemaal netjes gegaan. Karst verbaasd zich over de vergadering ‘Luiten maakt er een politieke vergadering van’ zegt hij. ‘De persoon die de BALV heeft aangevraagd is de gene die de orde moet houden maar in plaats daarvan is dit een andere voorzitter.’ Deze laat Jan Goedhart volgens Karst de vergadering kapen en heeft zich niet neutraal getoond.

22.39 uur Als wij het aan Philip Hofmeijer vragen laat hij ons weten dat Goedhart, het enkel voor voorstel één stemmen niet met hem heeft besproken.

‘Wat mij betreft stemmen we over alle vier de punten maar, zij denken als het bestuur blijft zitten, blijft het beleid hetzelfde, hoeven er ook geen andere stemrondes plaats te vinden.’

Goedhart heeft dus zelf besloten de andere stemrondes niet te voeren. Hofmeijer noemt dat niet helemaal netjes, en het is volgens hem statutair niet helemaal goed verlopen.

22.37 uur Er is iets veranderd. Goedhart stelt: we stemmen alleen over het voorstel het bestuur en de raad van toezicht te ontslaan:

‘Het ontslag van het huidige bestuur en de raad van toezicht.’

Dat er over het andere voorstel niet wordt gestemd is niet zo gek, aangezien dit de installatie van het vervangende bestuur betreft. De moties worden ook niet aan de leden voorgelegd. Ook al wilde de aanvrager van de BALV, Philip Hofmeijer, dat wel graag. Er wordt dus niet gestemd over het garanderen van de positie van de familie Kempenaar op de Schans of over de eventuele ontbinding van de personele unie met de omstreden Windmolen Compagnie.

Het is duidelijk dat Jan Goedhart de agenda bepaalt, niet Philip Hofmeijer. Er wordt wel gestemd over voorstel één omdat het bestuur volgens Goedhart ‘het mandaat van de leden nodig [heeft].’ om verder te kunnen gaan.

Er wordt gestemd met een rood papiertje, waarop in een vakje ‘voor’, ’tegen’ of ‘blanco’ kan worden aangekruist. Na het stemmen verlaten de meeste mensen de zaal om een drankje te gaan drinken.

Enkel het rode biljet is gebruikt.

22:25 uur Philip Hofmeijer geeft tijdens de schorsing aan toch niet af te zien van stemmen:

‘We gaan sowieso stemmen, over alles. Mensen willen stemmen en die zijn hierheen gekomen dus die moeten stemmen.’

Piet Kempenaar wil eerst keiharde garanties hebben voordat hij voor behoud van het bestuur kan stemmen, hij denkt dat dat met dit bestuur erg moeilijk gaat worden. Kempenaar vertrouwd het momentele bestuur niet en kan niet met de directeur-bestuurder door een deur.

22.07 uur Hans Luiten heeft twee vragen: één aan de raad van toezicht en één aan Philip Hofmeijer.
Hij vraagt of Jan Goedhart, als voorzitter van de raad van toezicht, nogmaals wil toezeggen dat er een onafhankelijke onderzoekscommissie komt naar de verhoudingen tussen het bestuur en de leden en vrijwilligers. En dat de raad van toezicht ook haar conclusies zal trekken, mocht daar een negatieve uitkomst uit komen.

De vraag van Luiten aan Hofmeijer is: als Goedhart dat toezegt, wil hij dan de moties intrekken?

Goedhart bevestigt dit.

Hofmeijer vindt het een mooi voorstel als de commissie zich ook buigt over de financiële verantwoording:

‘Ik vind dat prima, maar ik wil wel dat voor verfmolen De Kat de garantie komt dat er hoe dan ook wordt doorgegaan met de familie Kempenaar. Jullie willen graag het immateriële erfgoed behouden, dus het lijkt me een mooi voorstel van Hans, mits dat geregeld wordt.’

Hans Luiten zegt dat de intentie duidelijk is, maar dat de uitkomst open moet blijven. ‘Er moet niet zo’n “kleine toezegging” op het einde alles gaan bepalen.’

Volgens Hofmeijer is het kwats dat het behoud van de familie Kempenaar iets ‘Kleins’ zou zijn. Hij eist van Goedhart dat hij Kempenaar garanties geeft. Die garanties krijgt hij niet, Goedhart zegt alleen toe het gesprek te gaan voeren. Uiteindelijk zwicht Hofmeijer toch, stemmen hoeft niet mits er een onafhankelijke commissie komt:

‘Als we kunnen borgen dat de commissie inderdaad onafhankelijk is, is dat natuurlijk prima, en dan besparen we ons een heleboel ellende vanavond.’

21.57 uur #spannend Hans Luiten brengt nog een ordevoorstel in: ‘We hebben op het laatste moment namen van bestuursleden gehoord. Er is informatie tot ons gekomen.’ Hij wil vijf minuten schorsing om eventueel een nieuw voorstel in te brengen.

21.49 uur ‘omwille van de tijd’ zal er worden overgegaan tot stemming na nog een reactie van Jan Goedhart.

21.44 uur Christine Priestnall vindt het vreemd om hier voorstellen te horen die te maken hebben met verbinding, terwijl er ook is gedreigd en niet is gecommuniceerd. Ze spreekt over een schrikcultuur op de Zaanse Schans. ‘Ik maak me grote zorgen over hoe dit ineens tot samenwerking moet gaan leiden.’ Ze wil graag horen hoe er nu ineens een constructief gesprek op gang gaat komen.

Initiatiefnemer van de vergadering Philip Hofmeijer deelt dat hij het gevoel heeft dat de BALV wordt gekaapt door het bestuur.

20.39 uur Peter Tange: ‘Met het erfgoed is er veel niet goed.’ Maar volgens hem doet het bestuur het goed, en ze leggen daar ook verantwoording voor af, zegt hij. Hij vindt dat de argumenten van de initiatiefnemers doen denken aan de jaren zeventig en niet meer van deze tijd zijn.

21.30 uur Spreek Willem Klut namens Martin Schaap:

Hij stelt dat er sprake is van een coup binnen de vereniging.

‘Mocht deze coup slagen, dan zal de vereniging gaan fungeren als een uithangbord voor het massatoerisme. Wat in 100 jaar zorgvuldig is opgebouwd, zal worden opgeofferd aan het massatoerisme.’

Getekend, Martin Schaap.

20.27 uur: Jan Goedhart, voorzitter Raad van Toezicht:

Jan Goedhart over Kempenaar: ‘We hebben al eerder aangegeven dat dit een kwestie is waarover gepraat moet worden.’ Volgens hem wil niemand, ook niet in het bestuur en de raad van toezicht, de Kempenaars eruit hebben.
‘Als u ons nou naar huis stuurt en u laat een nieuw bestuur toe met een ander beleid, dan gaan er dingen veranderen. Dan komt de koers die wij als bestuur hebben gevaren aan een eind. Dat is waar deze BALV over gaat, en als u dat wilt, dan gaat dat gebeuren. Maar de vraag is of dat verstandig is,’ vertelt Goedhart.

‘Willen we een bestuur dat bestaat uit vrijwilligers, of willen we met een professioneel bestuur doorgaan dat het verlanglijstje van de vereniging kan afwerken?’

21.12 uur Piet Kempenaar spreekt zich uit: ‘Titanic’

In 1981 begon het met Sjors van Leeuwen, twee jongens die de molen konden huren van de vereniging. Er werd personeel aangenomen en samen met vrijwilligers werd de molen op de kaart gezet.
‘Op dit moment hebben we vijf mensen in dienst en daarbij een heleboel vrijwilligers.’
‘Hoe denkt de vereniging dit te gaan opvangen, als iedereen die een algemene entreekaart heeft niet de molen in kan?’
‘Zoals het nu gaat, is het mijn clubje niet meer,’ vertelt Kempenaar. ‘De vereniging heeft sinds het begin 75% van de entreeopbrengsten van de molen ontvangen.’
‘Het is nu 10 jaar terug dat ons contract werd aangepast van onbepaalde tijd naar een vijfjarencontract.’

Hij suggereert of er wellicht sprake is geweest van voorkennis. Verder ziet hij graag dat hun contract verlengd wordt en dat er goed naar de plannen gekeken wordt. Kempenaar geeft aan dat er beter had moeten worden nagedacht en dat hij zwaar teleurgesteld is in het beleid van de vereniging. Hij vergelijkt de staat van de Zaansche Molen met de Titanic en krijgt een daverend applaus.

20.52 uur Meerdere leden beklagen zich erover dat de initiatiefnemers de namen van het voorgestelde nieuwe bestuur niet eerder hebben gecommuniceerd.

21.02 uur Philip Hofmeijer meldt:

‘Wij zijn een erfgoedorganisatie die zelf zijn broek op kan houden. Het geld stroomt er aan alle kanten uit, niet alleen aan personeel maar ook aan dure koffiezetapparaten. Wij willen van het bestuur af, en daarvoor zijn genoeg argumenten.’

‘Wij willen het bestuur de wacht aanzeggen op grond van het feit dat ze ons niet voldoende hebben geïnformeerd.’

Volgens Hofmeijer is het duidelijkste voorbeeld daarvan het inleveren van de zelfstandigheid: de deelname aan het ticketsysteem is besloten zonder inspraak van de leden.

Zij stellen een interim-bestuur voor. De voorgedragen Raad van Toezicht bestaat uit Jan de Vries, Pim Dalinghaus en Philip Hofmeijer. Als interim-bestuurder wordt Bernhard Smit voorgesteld.

20.41 uur Hans Luiten wilde graag iets zeggen, hij kreeg het woord direct na Goedhart:

Luiten is bang voor overhaaste beslissingen. Een commissie en weer een analyse vindt hij een goed idee.

(overigens heeft niemand bezwaar gemaakt tegen onze aanwezigheid)

20.31 uur De voorzitter van de Raad van Toezicht, Goedhart zegt:

‘Ik sta hier met pijn in mijn Zaanse hart. Er is een groep leden die het vertrouwen heeft verloren in het huidige bestuur, die teleurgesteld zijn, verdrietig zelfs, maar ook boos.’

Zij willen een ander beleid, vertelt Goedhart, en: 

‘Zij zijn van mening dat het huidige bestuur en de Raad van Toezicht daarvoor moet wijken. Vanavond zijn we bij elkaar op verzoek van de verontruste leden en bepalen we hoe het verder moet met De Zaansche Molen.’

Goedhart is verdrietig omdat hij vreest dat de vereniging schade zal oplopen als er een nieuwe koers wordt ingezet.

‘Laat u ons doorwerken, dan starten wij vanavond per direct een onderzoek naar wat er misgaat in onze vereniging en hoe we in deze nare situatie zijn beland. Ik stel voor dat er een commissie wordt samengesteld, met onder andere Philip Hofmeijer en anderen.’

Die commissie moet de problemen binnen de vereniging analyseren en over een paar maanden met bevindingen terugkomen naar de leden.

Lida van Tilburg en Jan Goedhart

20.28 uur Lida van Tilburg opent het bal:

20.19 uur Hihaaaaaaaa! Iedereen is binnen! De deuren gaan dicht.

20.14 uur Sorry voor de vertraging mensen maar het einde van de rij lijkt in zicht :

19.56 uur Dat de starttijd van 20.00 uur gehaald wordt lijkt een utopie. De controle gaat langzaam. Er zijn binnen twee rijen: en voor mensen met machtigingen en een zonder.

19.48 uur Menno de Haas (ROSA) vindt het erg spannend:

‘In mijn optiek is een deel van het verzet binnen de vereniging ingegeven door het idee dat de Zaanse Schans open moet blijven.’ 

Dat lijkt De Haas een slecht idee. Verder moet er volgens hem een goed gesprek plaatsvinden met de familie Kempenaar.

19.41 uur De Rij:

19.38 uur Maurien Monsma en Aimée Wilm zijn vrijwilligers in het Molenmuseum en onderdeel van het educatieteam. 

‘Wij vinden het heel erg jammer dat deze onrust tijdens het 100-jarig jubileum gebeurt.’ 

Ze willen luisteren naar beide kanten van het verhaal, maar houden in ieder geval wél vertrouwen in het bestuur.

19.19 uur Ook molenaar Piet Kempenaar (De Kat) is aanwezig. Zijn boodschap is duidelijk: dit bestuur moet weg.

Hij kwam aanlopen met een luide roep: ‘Weg met het bestuur!’ Hij zegt dat er sprake is van polarisatie en politiek binnen de vereniging, waardoor de communicatie niet goed verloopt. Volgens Kempenaar heeft de vereniging geen oog voor het geld dat bestemd is voor het Zaans Museum en de infrastructuur.

Ook stelt hij dat het bestuur het feest rond het honderdjarig bestaan van de vereniging kaapt.

‘Wij zijn niet tegen een vereniging die zich inzet voor molens, integendeel. Maar wat ze nu van plan zijn — dingen als: we gaan de boel afsluiten, jullie passen niet in het plaatje, vertrek maar! Na 44 jaar. Daar moet je bij mij niet mee aankomen. Toen barstte voor mij de bom.’

Hij wil duidelijk maken waar zijn zorgen liggen en wat er de laatste tijd volgens hem is misgegaan. Een bestuur, zegt Kempenaar, moet bestaan uit meerdere bestuursleden die helder communiceren over hun activiteiten.

19.15 uur Inmiddels vormt zich een rij voor de deuren van het theater:

19.03 uur De vergadering begint 20.00 uur, maar de eerste mensen melden zich:

Molenaar Tim Doeves

‘Ik denk dat het belangrijk is dat iedereen naar elkaar luistert.’

Volgens hem is er nu wel genoeg met modder gegooid. Hij maakt zich erg veel zorgen over de personele unie tussen de verenigingen op de Zaanse Schans.

Erfgoedhoeder Ron Sman vertelt onze verslaggevers dat hij tegen de vergadering opziet vanwege het ’tumult’. Een goede afloop is volgens hem dat de problemen die verschillende groepen ervaren worden benoemd, en dat wordt vastgesteld waar de oorzaken liggen. Over het ontslaan van het bestuur zegt hij:

‘Daar ben ik faliekant tegen, daar lossen we niks mee op. Sterker nog, dan degraderen we naar de tweede divisie’

Door: Marijn Kerkhoven, Pim Ulle, Merel Kan en Piet Bakker.