De kritiek op de werkwijze van het Interventieteam Zaandam-Oost is voormalig PvdA-fractieleider Eylem Köseoglu niet in dank afgenomen door burgemeester Hamming, wethouders, fractie- en coalitiegenoten en het partijbestuur van GroenLinks-PvdA. Ze trad terug als fractievoorzitter terwijl de unanieme voordracht als lijsttrekker voor de komende verkiezingen werd teruggedraaid.

Coalitiegenoten VVD, POV en CDA zegden het vertrouwen op, net als haar fractie die later ook nog de ‘samenwerking beëindigde’. Sinds begin juni is ze afwezig in de raadszaal. Formeel is ze overigens nog steeds raadslid voor de PvdA volgens de website van Zaanstad.

Köseoglu botste begin dit jaar met burgemeester Hamming en de rest van het college over de aanpak van het Interventieteam (IT) in Zaandam-Oost. De PvdA-fractieleider wilde in het Zaanstad Beraad de aanpak kritisch bespreken, ook vanwege de focus op mensen van niet-Nederlandse afkomst. Die hebben een grotere kans om door de gemeente in de gaten worden gehouden volgens haar. Köseoglu vroeg de burgemeester om transparantie en wilde inzicht in de methode die Zaanstad gebruikt om fraude en ondermijning op te sporen, zegt ze dan tegen het NHD.

B&W reageerde fel: ‘Als college en als burgemeester verwerpen wij deze beschuldigingen en verwijten van discriminatie en institutioneel racisme. Telkens weer de schijn opwekken dat hier nu sprake van is, moet echt afgelopen zijn.’ De rapporten waar Köseoglu naar verwijst zijn achterhaald en de methodes die ze noemt worden niet meer toegepast volgens B&W.

FTM

In een Raadsinformatiebrief van 22 januari heeft de burgemeester het over ‘zorgelijke aantijgingen richting de gemeente’. Tijdens het Zaanstad Beraad van 23 januari 2025 kruisen Hamming en Köseoglu opnieuw de degens over de aanpak.

Dat herhaalt zich op 19 juni 2025 tijdens een tweede rondvraag over het onderwerp. Die bijeenkomst vindt onder grote publieke belangstelling plaats. Twee weken daarvoor was een geruchtmakend artikel op onderzoeksplatform Follow the Money verschenen over de omstreden aanpak in Zaandam-Oost. Voor dat artikel is ook Köseoglu geïnterviewd, ze pleit voor onafhankelijk onderzoek naar het Interventieteam. Ook dat wordt haar niet in dank afgenomen.

De wethouders René Tuijn (PvdA) en Wessel Breunesse (GroenLinks) stuurden samen met PvdA-fractieleden Geert Rijken, Marieke Visser en Hans Stokebrand en GroenLinks-fractieleider Natascha Stroo een brief aan de partijbesturen van de PvdA en GroenLinks en de kandidatencommissie voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. Köseoglu moest wat hen betreft niet alleen weg als fractievoorzitter, maar ook geen lijsttrekker meer worden voor die verkiezingen in maart 2026. De kandidatencommissie had Köseoglu unaniem voorgedragen en de besturen van de PvdA en GroenLinks hadden de voordracht geaccepteerd. Pikant was dat zowel Visser als Stroo afgewezen waren als kandidaat.

Ultimatum

Köseoglu kreeg in aanwezigheid van wethouder Tuijn een ultimatum van enkele leden van haar eigen PvdA-fractie om zelf het besluit te nemen om uit de Zaanse politiek te stappen en niet meer als lijsttrekker mee te doen met de verkiezingen. Tijdens het gesprek, waar ook leden van het PvdA-bestuur bij waren, kreeg het raadslid de ‘keus’ om zelf naar buiten te brengen dat ze stopt. De fractie dreigt anders een negatief en dus schadelijk persbericht over haar te publiceren.

De fractievoorzitters van coalitiepartijen VVD, POV en CDA zeggen op 3 juli publiekelijk het vertrouwen in Köseoglu op. Haar kritiek zou ‘ondermijnend en schadelijk’ zijn. In de bekendmaking loofden zij burgemeester Hamming ‘als baken van verantwoordelijkheid’.

Het college, fractiegenoten en andere coalitiepartijen verwijten de PvdA-fractieleider voor haar beurt te hebben gesproken. Ze legt op 9 juli tijdelijk haar fractievoorzitterschap neer. Eind augustus zeggen drie fractieleden het vertrouwen in Köseoglu op. Raadslid Kübra Kara en steunfractielid Rienk Spiekstra tekenen de brief niet. Tegenover De Orkaan willen ze dat niet toelichten.

Eind september blijkt dat het GL-PvdA-bestuur door de knieën is gegaan: de voordracht is teruggedraaid. De procedure moet opnieuw. De PvdA-fractie maakt begin oktober bekend dat ‘de samenwerking’ met Köseoglu ‘na zorgvuldige overwegingen’ was beëindigd, zonder in te gaan op de achtergrond van deze beslissing. 

‘Partijgerelateerd’

Zelf heeft Koseoglu zich niet meer in het openbaar geuit. Ze laat weten dat de gebeurtenissen ‘ingrijpend’ waren, maar dat ze verder geen commentaar wil geven.  

De Orkaan, FTM en NRC spraken een groot aantal betrokkenen om te reconstrueren wat er sindsdien is gebeurd en verkregen hierover documenten, waaruit blijkt dat de directe aanleiding voor de breuk tussen Köseoglu en haar fractie het feit was dat ze zich door FTM had laten interviewen. 

Wat er met Köseoglu is gebeurd, roept vragen op over hoe vrij de raadsleden zijn om hun mening te geven over kwesties van groot maatschappelijk belang schrijft FTM vandaag (14 oktober). B&W van Zaanstad is gevraagd naar de rol van de wethouders in het wegwerken van het raadslid. Volgens burgemeester Hamming en de wethouders gaat het niet om een ‘college-aangelegenheid’ maar om een ‘partijgerelateerde’ zaak. Het partijbestuur van de PvdA verwijst terug naar de verklaring van de PvdA-fractie over ‘het verschil van inzicht’.

Door Piet Bakker en Merel Kan, deze productie is onderdeel van een project waarin De Orkaan samenwerkt met FTM (David Davidson) en NRC (Tan Tunali). De informatie is door alle drie media samen verzameld.