Al jaren wordt er gedacht aan een brug over het IJ. Ontelbare plannen zijn gemaakt. Maar behalve de Schellingwouder Brug is er geen vaste oeververbinding – tunnels tellen we niet mee – tussen het noorden van Noord-Holland en Amsterdam.

Maar op 5 mei kan je van Noord en Zuid (en omgekeerd) lopen. Op die dag wordt er een provisorische brug achter het Centraal Station aangelegd. Je kan een gratis kaartje bestellen (vanaf deze week) om over de brug te mogen op die dag (open voor voetgangers van 14.15 tot 15.45).

Die brug was er ook in de oorlog, vandaar de tijdelijke herbouw op 5 mei:

De pontenbrug lag er van april tot augustus 1945. Door een groot gebrek aan brandstof tijdens de laatste maanden van de oorlog konden de veren niet meer varen en kwam de verbinding tussen stad en platteland in gevaar. Door het gebrek aan vervoer was er in de hele stad een tekort aan voedsel ontstaan. Tijdens de winter van ’44-’45 trokken hele families naar het platteland om daar hun laatste waardevolle bezitting te ruilen voor eten. De verbinding naar Noord was tijdens deze Hongertochten onmisbaar.

brug noord 1945

Ook in Zaandam was er aan het eind van de oorlog zo’n ‘pontenbrug’. Op de plek waar de Hempont voer. Naast de spoor-Hembrug. Deze foto komt van gemeentearchief:

hembruggen

Op de site van het Hembrugmuseum, vonden we deze foto, met de volgende tekst:

Gedurende de oorlog voeren de ponten niet als gevolg van brandstofgebrek. De verbinding werd toch in stand gehouden door de ponten aan elkaar te koppelen met in het midden een aantal dekschuiten voorzien van houten vlonders. Als er een schip moest passeren werden deze dekschuiten door een klein slepertje weg gesleept.

pontbrug hempont

Ook het Gemeentearchief heeft deze foto, in een betere kwaliteit zelfs, maar met die foto is iets aan de hand. Er staan namelijk Nederlandse vlaggen op de ponten, iets wat eind ’44, begin ’45 niet erg waarschijnlijk was. Die zijn er dus later ‘bij-gephotoshopt’.

Op de achterkant (Foto Woudt Koog a.d. Zaan) staat dat het een foto voor de illegale krant De Typhoon iss, met de toevoeging “eind 1944”. Ook wordt vermeld dat de foto in de “stroomloze periode met noodverlichting” is gemaakt. “Vesting Holland” staat er tevens bij. Maar wanneer de foto geplaatst is en waarom de vlaggen erbij zijn gezet, is onbekend. Iemand?

hemponten archief