De Oostzaanse wethouder Martin Wörsdörfer (VVD) zei afgelopen donderdag in de raadsvergadering van zijn gemeente dat OVER (samenwerkingsverband van Wormerland en Oostzaan) er financieel ‘niet zo goed voor’ stond, en hij zei er meteen bij dat het ‘eufemistisch’ was uitgedrukt. De situatie was dus ernstig.
Uit Wormerland kwam daarna pas bericht, geen dramatisch ‘Raadsbericht’ over de financiële donderwolk zoals die in Oostzaan werd waargenomen. Wethouder Tjeerd Pietersma van Wormerland wilde het bericht met de ‘sombere toon’ van Oostzaan vooral ‘nuanceren’, alhoewel het ‘feitelijk juist’ was.
Ook in Wormerland wordt bevestigd dat voor de OVER-gemeenten in 2024 externe inhuur (en financiële ruimte) “hard nodig is voor onvervulbare vacatures en de opvang van langdurig verzuim”. Maar, zo stelt Pietersma ter nuancering: “Alle gemeenten in Nederland hebben moeite met het invullen van een aantal specifieke vacatures.”
‘Geen dekking’
Op korte termijn – voor 2024 – moeten reserves uit 2023 ingezet om daarvoor dekking te vinden om in het tweede en derde kwartaal van 2024 de kosten te dekken. Voor het vierde kwartaal is dus nog geen dekking (wat ook in Oostzaan werd gemeld) en ook voor 2025-2028 worden problemen verwacht. Vanaf 2026 wordt een zwart scenario geschetst: “vanaf 2026 krijgen we minder geld vanuit de landelijke overheid. Ook krijgen gemeenten al jaren extra taken, maar het geld dat daarvoor nodig is, is structureel te weinig.” Pietersma: “Het blijft echter belangrijk om te benadrukken dat het ontstaan van het financiële probleem vanaf 2026 het gevolg is van Rijksbeleid.”
Ook voor Wormerland worden harde ingrepen (’taken die we niet meer oppakken’) aangekondigd. Voor het zomerreces moet daarover een besluit vallen. Inwoners van Wormerland zullen nu al de gevolgen merken omdat “reguliere werkzaamheden minder intensief” worden uitgevoerd.
Weerstandsratio
De Provincie stuurde op 11 maart een brief aan de gemeenteraad van Wormerland over de financiële positie in 2024 van de gemeente. In Wormerland is de begroting evenwicht en daar krijgt de gemeente dan ook een compliment voor. Minder vrolijk wordt de Provincie van de ‘weerstandsratio’, die “voldoet niet aan de door u vastgestelde norm”. Voor 2025 wordt er wel verbetering verwacht. Ook bij het ‘onderhoud van de kapitaalgoederen’ is de provincie (nog) niet tevreden omdat de gemeente nog niet beschikt “over actuele beheerplannen voor water en riolering”. Ook dat moet in 2025 geregeld zijn.
Ook Oostzaan kreeg die brief (verzonden op 11 maart, op 18 maart in het Raadsinformatie gezet). De begroting is ook hier in orde maar bij het weerstandsvermogen en de risicobeheersing zet de Provincie kanttekeningen. Ze vraagt om kengetallen om de gemeentelijke financiële positie inzichtelijker te maken: “Wij missen deze beoordeling en verwachten dat deze vanaf begroting 2025 wordt opgenomen.” Ook Oostzaan “beschikt niet over actuele beheerplannen voor water en riolering (WRP) en voor onderhoud openbaar groen.”
De provincie organiseert voor de zomer een bijeenkomst “waarin de commissaris van de Koning, vanuit zijn verantwoordelijkheid voor de gemeentelijke financiën, in gesprek gaat met alle wethouders Financiën van Noord-Holland.”
Door Piet Bakker. Bronnen: stukken op websites van Oostzaan en Wormerland.
Je begint je af te vragen of sensatie journalistiek ook hier de overhand krijgt. De titel insinueert dat Wormerland in financiële problemen zit. Dit wordt dan later verzwakt naar mogelijk een tekort in najaar als we duur personeel blijven inhuren. Elke keer dat de kop van een artikel misleidend is, knabbelt het iets van de geloofwaardigheid van een nieuwsbrief af.
Inwoners van Wormerland moeten uit de raadsinformatie van Oostzaan vernemen dat OVER (Oostzaan en Wormerland samen) er "financieel niet zo goed voor staan" (voorzichtig uitgedrukt, aldus de wethouder). Er is helemaal geen 'mogelijk tekort' in het najaar, maar een gebrek aan dekking voor het tekort in het 4e kwartaal, de dekking in het 2e en 3e kwartaal kan alleen maar via kunst en vliegwerk geregeld worden. Uit de brief van de provincie blijkt dat dat Wormerland op het gebied van 'weerstandsratio’ en 'beheerplannen voor water en riolering' een onvoldoende scoort en dat het in 2026 vrij rampzalig gaat worden. Met andere woorden: de kop dekt de lading volledig.
Je hebt een punt Pablo. Dit is echt niet het probleem van Wormerland en Oostzaan alleen. Elke gemeente in Nederland is geconfronteerd met fors hogere uitgaven door inhuur tijdelijk personeel. En dat niet alleen. Ook de salarissen voor de ambtenaren in vaste dienst zijn gestegen, zo ook bij de regionale instanties zoals GGD, Brandweer, omgevingsdienst. En ook de flink gestegen energiekosten en overige stevige kostenstijgingen door zeer hoge inflatie van de afgelopen jaren hakken er overal in. Echt niet alleen in Oostzaan en Wormerland. Overal. Tel daarbij ook op het door Rutte IV ingezette rijksbeleid om vanaf 2026 gemeentefonds flink te korten. Gemeenten hebben er veel taken bijgekregen en komen allemaal miljoenen tekort. Ook Amsterdam, ook Den Haag, Zaanstad, Zoetermeer of welke gemeente dan ook. Het is winst dat alle partijen de financiele problemen van gemeenten zien. Er ligt een grote verantwoordelijkheid bij de tweede kamer om hier wat aan te doen. https://vng.nl/nieuws/vng-politieke-partijen-erkennen-financiele-zorgen-gemeenten
Het open en direct volledig geven van informatie en een van het begin direct opbouwen van een volledig archief/ dossier geeft een wezenlijke besparing. Je mist dan wel ambtelijke arbeidstherapie..... Die winst kun je dan elders inzetten. Niets doen en procederen kost altijd onnodig. Maar ja, dat lijkt geen leuk advies. Maar is kosteloos