Het gaat niet goed met Oostzaan. Financieel staat de gemeente er beroerd voor en in de toekomst wordt het alleen nog maar erger. Het ziekteverzuim is hoog, het verloop van personeel is groot, de werkdruk ‘enorm’. Externe inhuur om dat op te vangen is ‘zeer duur’ en wordt alleen maar duurder.
Inwoners en ondernemers worden volgens het college op verschillende gebieden ‘niet goed bediend’. Het college schrijft aan de raad dat Oostzaan op een aantal terreinen ‘onder het wettelijk minimumniveau en door de ondergrens van de basisdienstverlening [dreigt] te zakken’. De gemeente loopt ’tegen de grenzen aan van wat de organisatie aan kan’.
Dat gebeurt nu dus al in Oostzaan. En het wordt nog erger. Het rijk gaat extra taken aan de gemeente opleggen, en er dreigt een forse korting op het gemeentefonds. Meer taken voor minder geld bij een nu al krakende gemeente.
‘Zorgelijk’
De OVER-begroting (Oostzaan en Wormerland) is volgens B&W ‘niet toereikend’ om ’te kunnen voldoen aan de wettelijke minimumeisen en om de dienstverlening te kunnen waarborgen’ op een aantal onderwerpen. Er wordt een tekort over 2024 van € 2,2 miljoen verwacht. Onheilspellend voegt het college daaraan toe: ‘Over welke tekorten wij praten voor 2025 en verder is op dit moment nog niet met zekerheid te zeggen’. Wel is zeker dat ‘op middellange en lange termijn onze financiële situatie zorgelijk is’. Personeel is het grootste probleem:
“De grootste knelpunten in de bezetting van de organisatie, bijvoorbeeld vanwege het verloop, de vervanging bij ziekte of voor moeilijk vervulbare functies, worden op dit moment opgelost door externe inhuur. Noodzakelijk, maar ook zeer duur. De kosten stijgen daardoor uit boven de budgetten die wij voor de inzet van personeel hebben. De externe inhuur is nodig om de dienstverlening op een aanvaardbaar niveau te houden. Zonder deze inzet loopt de organisatie vast.”
‘Pijn’
Oostzaan en Wormerland kunnen de aflopende contracten van externen niet verlengen omdat er geen geld voor is. Daarom is OVER naar geld op zoek geweest en heeft € 1,7 miljoen gevonden in het overschot over 2023, de post onvoorzien en de algemene reserves. Het geld wordt ingezet om ‘leegloop van externen tegen te gaan’. Dat is net genoeg om een half jaar lang (tweede en derde kwartaal) de externen te betalen, maar ‘voor het vierde kwartaal moet nog een incidentele oplossing gevonden worden’.
Het reddingsplan lijkt een Mission Impossible, het werkt alleen maar ‘wanneer het lukt om het ziekteverzuim verder terug te dringen, om voor zoveel mogelijk vaste functies ook vaste mensen te werven en wanneer het lukt om het verloop terug te brengen’. (Maar het probleem is natuurlijk nu net dat dat niet lukt.)
Op langere termijn kunnen Oostzaan en Wormerland bezuinigingen (‘besparingen’ aldus B&W van Oostzaan) tegemoet zien die ‘echt pijn gaan doen’: ‘besparen betekent dus pijnlijke keuzes maken.’ Zo’n duurzame begroting maken kost echt ook ‘heel veel ambtelijke capaciteit’ en die gaan Oostzaan en Wormerland zoeken door ‘reguliere werkzaamheden minder intensief uit te voeren’.
Onheilstijding
Het document met deze onheilstijding is vanavond pas aan de raadsagenda voor morgen (donderdag 14 maart) toegevoegd bij het agendapunt over de ‘Bestuurlijke Toekomst van Oostzaan’. Iedereen die dat besluit uit wil stellen is nu door B&W met de neus op de feiten gedrukt: Oostzaan staat aan de rand van de financiële afgrond. Er moet nu een besluit komen, afstel lijkt nu geen optie meer.
Het document maakt veel duidelijk over de financiële problemen van de gemeente. Maar toch blijven er vragen. Hoe duur is precies die externe inhuur (€ 3,4 miljoen per jaar?), en hoe verhoudt zich dat tot de kosten voor regulier personeel? Hoe hoog is het ziekteverzuim eigenlijk? Welke besparingen denkt Oostzaan te gaan doorvoeren? En hoe zit het met Wormerland? Zijn daar soortgelijke problemen?
Lees ook: Zelfstandig blijven lijkt geen optie voor Oostzaan
De raadsvergadering begint donderdag 14 maart om 19.30 en kan ook online worden gevolgd
Door Piet Bakker. Bronnen: stukken op website Oostzaan. Foto: De Orkaan.
helaas
Oostzaan ooit gedreven door belangeloosheid kapitaal voorlopig(helaas)belangrijker...
Als het om geld zou gaan voor bijvoorbeeld personeel dan zou je bijvoorbeeld de OZB met gemiddeld 100 euro per woning kunnen laten stijgen. Er staan 4144 woningen in Oostzaan wat derhalve ca 414400 euro zou opleveren. Snel gerekend zouden dit ca 10 banen kunnen opleveren van 36 uur per week (mij persoonlijk lijkt het dat wel waard om zelfstandig te blijven). Beter zou uiteraard zijn indien een overheid (de gemeente Oostzaan) haar eigen functioneren/uitgavenpatroon onder de loep zou nemen. Bij de overheid wordt aantoonbaar slecht omgegaan met de financien. Niemand heeft een overheid het mandaat gegeven schulden te maken, maar toch zijn er overal tekorten. Enige jaren geleden was er geen EU (wel een EEG) en waren er Europees gezien geen schulden, nu heeft Europa (lees de burgers van Europa) miljarden aan schuld. Je zou bijna gaan denken dat we bij overheden (leiding) met veel, volstrekt onbekwame mensen te maken hebben
Een kleine 4 ton ? Helaas zijn er ook werkgeverslasten en dan kom ik voor goedbetaalde en deskundige ambtenaren met veel pijn en moeite aan 3 voltijd fte's voor dit bedrag.....
Zoals men kan verwachten probeert het college van Oostzaan de noodzaak om samengevoegd te worden steeds meer noodzakelijk te laten lijken. Iedere overheidsinstantie heeft een hoog ziekteverzuim (op zich bijzonder) en ook daarvoor geldt, dat de noodzaak om het ziekteverzuim te beperken niet of nauwelijks aanwezig is (geen financiële prikkel). Het geldtekort is vele jaren geleden ontstaan toen GL ging hobbyen met oa het Diftar project. In korte termijn zijn er door mn GL vele miljoenen uit de financiële "reservepot" gehaald en uitgegeven aan volstrekt nutteloze zaken. Denk ook even terug aan het laten bouwen van een zeer groot gemeentehuis (met grote schulden als gevolg), dat niet zou misstaan in een gemeente ter grootte van Purmerend. Nu weer twee extreem dure onderzoeken direct achter elkaar mbt het samenvoegen. Externen worden te pas en onpas ingehuurd tegen veel hogere kosten dan vast personeel. Geld uitgeven van een ander is kennelijk eenvoudiger dan het zou moeten zijn. Wat het college met dit alles laat zien, is dat het college van Oostzaan, toen en nu, volstrekt onbekwaam is. Laat het college beginnen met het benoemen van functies die moeilijk op te vullen zijn, het benoemen van werkzaamheden die blijven liggen, het opgeven van het aantal Oostzaners dat last heeft van het blijven liggen van die "werkzaamheden", welke basisvoorzieningen (die door de burger als noodzakelijk worden gezien) niet uitgevoerd kunnen worden ....... Kortom, kom met aantoonbare en meetbare feiten en niet met berichten die bedoeld zijn om de publieke opinie te beinvloeden.
Interessante artikelen over de toekomst van de gemeente Oostzaan. Het lijkt erop dat een fusie de oplossing is, maar als je kijkt naar grote buurgemeente Zaanstad dan gelden net zo zozeer de zorgpunten die worden benoemd: financiële tekorten, verdere bezuinigingen, personeelstekort, hoge inhuur…ziekteverzuim lijkt nu in Zaanstad minder, maar is ook tijdlang een groot probleem geweest. Daarnaast geeft ‘groter worden’ weer andere problemen, want hoewel we het 50 jaar Zaanstad vieren, vinden de dorpen in Zaanstad nog steeds niet veel reden om te vieren dat ze ooit hun zelfstandigheid hebben ingeleverd. Een gemeente op grotere afstand, weinig gevoel bij hun inwoners en ondernemers. Dan Weesp? Die gekozen heeft zich aan te sluiten bij Amsterdam? ‘Minder dan eenderde van de inwoners voelt zich betrokken bij de stad’ en ‘we moeten nu voor alle leuke dingen vergunningen aanvragen’. Blijkt uit een artikel van het Parool van januari dit jaar. Vanuit de gemeenteraad van Zaanstad zeg ik tegen Oostzaan, jullie zijn van harte welkom, maar die het alsjeblieft niet. Zoek een manier om zelfstandig te blijven en dicht bij je inwoners en ondernemers te blijven staan. Zelfs de ‘geld-vraag’ zou je concreet met de inwoners kunnen bespreken. Wat is een gemeente dichtbij je waard? Stellen we die vraag wel echt?
Als Oostzaan echt zelfstandig wil blijven rest haar eigenlijk niets anders dan alle taken die niet bij de Basis Personen Registratie horen uit te besteden. Dat kan aan alle gemeenten rondom maar zal vermoedelijk neerkomen op Amsterdam of Zaanstad . Alle vergunningen dien je dan niet meer in Oostzaan te halen maar bij de ingehuurde buurgemeente