De voormalige dokterswoning aan de Westzijde 81 – hoek Stuurmanspad – staat te koop. Voor € 2,1 miljoen (k.k.) kan je de trotse eigenaar worden van dit Rijksmonument. In de omschrijvingen wordt het aangeduid als een ‘villa’ en een ‘herenhuis’ in neo-classicistische stijl.

Bij het Gemeentearchief dat het ooit het woonhuis van Dr. Berkhout was en eerder bewoond werd door Dr. Pelt.

Uit onze herinnering halen wij dat voordat Vork Accountants, Architec BV en BuildingCareers (‘voor technische professionals’) er in kwamen, ook dokter Zoetelief in het huis woonde en praktijk hield.

Bij Monumenten.nl is te lezen dat het in 1862 is gebouwd naar ontwerp van gemeentearchitect L.J. Immink. Opdrachtgever was houthandelaar C. Smit Csz. Zijn naam staat vermeld op de eerste steen in de achtergevel. Sinds 1910 is het pand in gebruik als dokterswoning. Maar er woonde ook een burgemeester:

In 1885 liet de toenmalige bewoner, burgemeester H.J. Versteeg, het pand uitbreiden met een door de Zaanse architecten J. en D. Eilmann in dezelfde stijl ontworpen aanbouw van drie bouwlagen tegen de linker zijgevel.

Waarom is het pand zo bijzonder?

‘De gerende voorgevel telt drie traveeën en heeft geblokte hoekpilasters. In de eerste bouwlaag twee nagenoeg vierkante stolpramen en links hiervan een dubbele paneeldeur, voorzien van twee gietijzeren deurroosters waarachter twee naar binnen draaiende ramen. De bel-etage telt drie hoge stolpramen met ongedeeld bovenlicht.’

Het is maar dat u het weet. Op de hoek van het Stuurmanspad dus. En daar had boer Jan Kraaij z’n bedrijf. Wim Krijt maakte deze prachtige foto:

1955 (Wim Krijt)
Rond de eeuwwisseling (Gemeentearchief)
Ongedateerd (Gemeentearchief) – UPDATE: dit is dus niet nr. 81 (zoals bij Gemeentearchief staat) maar een ander pand. Maar welk?
2025 (De Orkaan)

Door Piet Bakker. Informatie van Funda in Business, Monumentenlijst van Zaanstad, Gemeentearchief Zaanstad en Monumenten.nl. Foto’s 2025 zijn van de Orkaan, de rest komt uit het Gemeentearchief en van Funda (onder).