Verhuizing van het Zaans Museum naar het centrum van Zaandam waar het een ‘Stedelijk Museum’ moet worden, betekent dat de huidige locatie op de Zaanse Schans leeg komt.

In dat pand zou de ‘Zaanse Schans Experience’ moeten komen dat 270.00 bezoekers per jaar moet trekken en dat door Stichting de Zaanse Schans commercieel geëxploiteerd moet worden. De Stichting zelf is echter niet gekend in deze plannen.

Vanavond komt het plan in het Zaanstad Beraad. Daar gaat het vooral om een krediet van € 75.000 voor een haalbaarheidsonderzoek van een Zaans Museum Centrum (ook wel aangeduid als Stedelijk Museum Zaandam).

Als het plan doorgaat, kiest de gemeenteraad (die er later over moet stemmen) in feite ook voor de Zaanse Schans Experience, een plan waar de Stichting De Zaanse Schans zich nog niet voor uitgesproken heeft, en waarvan de financiële consequenties niet duidelijk zijn. Voorzitter Piet Oudega van Stichting De Zaanse Schans:

“Wij kennen de wens van het Zaans Museum om naar het stadscentrum te verhuizen. Maar over deze plannen zijn wij ook wel verrast. Daar is geen overleg over geweest, het is een gedachte van Jan Hovers.

Als de gemeente het een goed goed idee vindt dat dat het Zaans Museum verhuist, zouden wij dat een gemis vinden. Wij zouden graag wel een museum houden, maar wij hebben daar nog geen beeld van. Wij hechten wel aan iets dat verdieping geeft voor de toerist maar weten niet of dat iets heel groots moet worden, een ‘Experence’ is wel wat plat. Die 270.000 bezoekers zijn geheel voor rekening van de opstellers van het plan.”

Krimp

Het Zaans Museum zegt hun € 1,5 miljoen subsidie mee te willen nemen naar de centrum-locatie en geen extra subsidie voor de exploitatie te willen. Wel moet het museum worden aangekocht, verbouwd en ingericht. Dat kost minstens € 7,5 miljoen. De locatie staat ook al voor 99 procent vast: ’t Krimp.

Over hoe de huur geregeld gaat worden, is ook nog geen duidelijkheid, het Zaans Museum betaalt nu € 1 euro per jaar aan de Stichting de Zaanse Schans.

Het pand dat wordt achtergelaten bij de Zaanse Schans (door D66-raadslid Jan der Vries liefdevol aangeduid als ‘het Monster van de Kalverpolder’) blijft van de Stichting Zaanse Schans die het zou moeten verbouwen tot een Experience volgens de plannen. Daar moeten 270.000 betalende bezoekers per jaar komen. Hoeveel een verbouwing tot Experience gaat kosten is ook onbekend – evenals wie dat gaat betalen.

Waar die 270.000 op gebaseerd is, blijft onduidelijk. In 2019 kwamen er 120.000 bezoekers naar net Zaans Museum (samen met alle andere locaties, waaronder het Czaar Peterhuisje, telde dat in 2019 op tot 200.000), vooral als gevolg van een bezoek aan de Schans.

70.000 bezoekers

Het nieuwe Stedelijk Museum Centrum moet 70.000 bezoekers per jaar trekken. In prognoses van LAGroup worden drie scenario’s genoemd, variërend van 45.000 tot 70.000. In de uiteindelijke presentatie is alleen dat laatste getal genoemd. Met die 70.000 zou het museum ongeveer evenveel bezoekers trekken als het Alkmaars Museum maar bijvoorbeeld meer dan het Cobra-museum in Amstelveen.

Die bezoekersaantallen baarden de raadsleden zorgen, vooral omdat bleek dat in 2019 slechts 9.000 bezoekers (inclusief scholieren) uit de Zaanstreek het Zaans Museum bezochten. Bij die 70.000 zouden volgens prognoses ook nog eens 9.000 scholieren moeten komen.

Parkeren

Daarnaast vroeg men zich af waar al die bezoekers moesten parkeren en hoe ze er moesten komen. Het deel van het centrum is namelijk goeddeels afgesloten. Het ’technische’ antwoord was dat er op gerekend werd dat veel bezoekers niet met de auto zouden komen.

Foto onder: architect Sjoerd Soeters (PPHP en supervisor Inverdan), museum Directeur Jan Hovers, kwartiermaker Ad ‘s-Gravensande, Marjorie Verhoek (Zaanstad) en Martine Verstraete (Hoofd Museale Zaken Zaans Museum)  in 2018 gebogen over de plannen voor ’t Krimp met Museum Holland.