Als lid van de Zaansche Molen ben ik woensdagnacht met meer twijfel naar huis gegaan dan ik had toen de Buitengewone Algemene Ledenvergadering begon. Het leek erop dat de heftige richtingenstrijd over de toekomst van de vereniging zou kalmeren dankzij een interventie van Hans Luiten.

Door Jaap de Jong

Was Philip Hofmeijer bereid zijn voorgestelde moties in te trekken nu de raad van toezicht had toegezegd een grondig onderzoek te doen naar het ontstaan van alle onvrede en de verhouding tussen bestuur, leden en vrijwilligers. Door een commissie aan het werk te zetten met een onafhankelijke voorzitter en leden die beide ‘kampen’ vertegenwoordigen. Daartoe leek hij bereid, maar wel met de garantie dat het contract met molen De Kat wordt voortgezet en het doorlichten van de financiële situatie ook onderdeel wordt van het onderzoek.

Overleg achter de coulissen over dit voorstel leidde tot de conclusie dat alleen de voorgestelde motie over het wegsturen van de raad van toezicht en de bestuurder-directeur in stemming moest worden gebracht om het mandaat van de leden te peilen. De rode kaart in het stapeltje gekleurde stembiljetten.

Nachtkaars

Na twee keer tellen van de stemmen kon Lida van Tilburg, die als onafhankelijk voorzitter de BALV leidde, de uitslag bekend maken: 204 leden waren voor het wegsturen van de raad van toezicht en de bestuurder-directeur, 684 waren daar tegen (5 uitgebrachte stemmen waren ongeldig en 2 blanco).

Voordat de vergadering daarna als een nachtkaars uitging – het was de hoogste tijd om naar bed te gaan – bedankte Goedhart voor de respectvolle wijze waarop deze vergadering was verlopen. Hij was uiteraard blij dat er zo’n overtuigende meerderheid was voor het huidige beleid.

Hofmeijer liet zich niet meer zien en reageerde buiten de vergadering: hij vond het mooi geweest. Misschien is dat wel typerend voor deze vergadering: ‘zijn’ vergadering die met het mandaat van een grote groep verontruste leden kon worden gehouden. Omdat zij het niet eens zijn met de plannen om de Zaanse Schans af te sluiten, zich niet kunnen vinden in de professionalisering van de vereniging, gebrek aan communicatie ervaren en een afnemende waardering voor vrijwilligers.

Rugdekking

Goedhart had gedurende de hele avond letterlijk rugdekking van de raad van toezicht die op het podium zat. Hofmeijer stond er zo te zien alleen voor in de lege hoek van het podium of reageerde vanuit de zaal. Ik weet niet of het een rol heeft gespeeld, maar Goedhart had zijn presentatie – inhoudelijk en persoonlijk – goed afgestemd op de leden. Hofmeijer kwam gemotiveerd en gedreven over, maar of dat voldoende overtuigde…? Hij verloor bovendien vaak het oogcontact met de zaal door het scrollen op zijn tablet. Zo zocht hij op een gegeven moment argumenten, waarvan je mocht verwachten dat hij die moeiteloos zou kunnen oplepelen.

Na de bekendmaking van de plannen voor de Zaanse Schans is er een ongeremde polarisatie ontstaan. Het is verstandig en zelfs voor de hand liggend die gang van zaken te analyseren. Hoe kon het zover komen en hoe keren we dat tij? Maar wat kunnen en durven leden die een angstcultuur ervaren bijdragen aan de oplossing? En dan? Is de wond van onvrede door het verloop van de tijd zo geheeld dat samenwerken weer mogelijk is? Of barst die opnieuw en wellicht heftiger open? 

Emoties spelen altijd een grote rol als een organisatie moet veranderen of iets nieuws begint. Als iets van toepassing is op de situatie waarin de Zaansche Molen terecht is gekomen, dan is het deze aloude communicatie wijsheid: feelings are facts. Of dat besef voldoende leeft, moet blijken. Ook of de vereniging heeft geleerd om de regie te houden over een gecompliceerd veranderingsproces. Over het professioneel managen van een veranderingsproces.

Jan Goedhart met achter zich de rest van Raad van Toezicht en directeur Katelijne Prinsenberg, naast Goedhart voorzitter van de bijeenkomst Lida van Tilburg

Door Jaap de Jong. Foto’s: Pim Ulle en Marijn Kerkhoven (De Orkaan). Lees hier ons verslag van de bijeenkomst en bekijk de video.