De gemeente Wormerland bestaat dit jaar 30 jaar, maar of de 35 wordt gehaald is de vraag. Vanuit de provincie wordt grote druk uitgeoefend op kleine gemeenten (ook op Oostzaan) om bestuurlijk te gaan samenwerken of te fuseren tot grotere eenheden.

De dreiging is dat als gemeenten zelf niet voor samenwerking of fusie kiezen, de provincie dat voor ze gaat doen. Dus dan liever zelf aan het werk.

In Wormerland zijn zeven scenario’s bedacht. Drie daarvan worden verder uitgewerkt. Eén scenario dat sneuvelde is fusie met Zaanstad en Oostzaan. Met Oostzaan is tot daar aan toe, maar Zaanstad, dat gaat het niet worden, “Zaanstad blijft verder weg dan de kilometerteller aangeeft” aldus een rapport van Rijnconsult, het bureau dat het proces begeleidt.

Wat zijn wel opties:

  1. Netwerkgemeente, waarbij ‘bestuurlijke bevoegdheden’ voor een belangrijk deel bij andere overheden worden neergelegd. De gemeente heeft zelf maar een klein ambtelijk apparaat. Er wordt samengewerkt met Zaanstad, Purmerend, BUCH (Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo) en ‘groene’ gemeenten (dus richting Waterland). Echt enthousiast lijkt men niet te zijn, het zou om ‘schijnzelfstandigheid’ gaan.
  2. Groot Waterland, samen met Oostzaan, Landsmeer en misschien met Waterland. Het zou samen om 38.000 inwoners gaat en als Waterland (dat niet wil) toch meedoet om 55.000.
  3. Over-plus, een ambtelijke fusie met Oostzaan, dus zoals het nu gaat (maar het gaat niet echt goed) en dan beter. Eigenlijk ook hier geen applaus, “mentaal en emotioneel heeft men grotendeels afscheid genomen van OVER.”

Groot Waterland lijkt de beste papieren te hebben. Maar eigenlijk is niemand enthousiast. Dat zal vooral voor de politiek gelden, geen partij wil de verkiezingen in met een opheffingsplan (dat geldt ook voor Oostzaan).

Toch moet voor de verkiezingen van maart 2022 een knoop worden doorgehakt. In november of december van dit jaar moet de raad al een voorkeursalternatief “aan de samenleving voorleggen” en na participatie moet in februari 2021 een definitief scenario worden gekozen, dus net voor de verkiezingen (maar met een beetje uitstel til je dat er netjes overheen).

Afbeelding: flipovers met aantekeningen tijdens de brainstormsessies over de scenario’s.