Wat staat nu in Zaandam wat er 250 of zelfs 400 jaar geleden ook al stond? Twee interactieve kaarten maken dat zichtbaar (ook voor alle andere Nederlandse plaatsen overigens).
In Zaandam dateren minstens vijf kerken al van voor 1600, de eerste huizen die er nu nog staan zijn van later datum maar wel meer dan 250 jaar oud.
Op de kaart hieronder zijn dat de kerken aan de Vinkenstraat (1), Stationsstraat (2), de Vermaning aan de Westzijde (3), de Bullekerk (4) en de kerk aan het Papenpad. De grijze kleur geeft aan dat ze van voor 1600 stammen.
De eerste huizen (paars) zijn van later datum maar wel meer dan 250 jaar oud, ze staan aan de Hogendijk (a), bij het Ruyterveer (b), aan de Westzijde schuin tegenover de Bullekerk (c), bij de Papenpadsluis (d) en aan de Bloemgracht (e).
150 jaar later lijkt Zaandam al veel meer op de stad die ze nu is. Dit is de situatie van 1915. De donkerrode en rode gebouwen zijn van na 1850.
De interactieve kaart is hier te zien. Je kan zelf naar je eigen plaats gaan, en via een slider naar de gewenste periode. Zo kan je je eigen stad of dorp zien groeien.
Een alternatieve kaart is er ook, daar is het iets lastiger om je plek te zoeken, en zelf de periode kiezen kan ook niet. Alle Nederlandse gebouwen (bijna 10 mijoen) zijn erop te zien. Hieronder weer het centrum van Zaandam, midden-boven de Bullekerk, rechts aan de Zaan de Vermaning (hier zijn de oudste gebouwen donkerrood). Links (lichtblauw) de nieuwe gebouwen aan de Provincialeweg.
Zie ook de Zaanatlas: http://geo.zaanstad.nl/zaanatlas/composer/ Via deze website zijn nog eens 130 kaartlagen te bekijken.
De 'vertekening' lijkt er dus in te zitten dan panden als 'te nieuw' worden gezien. Dat werd ook op de Facebook pagina al aangegeven. Daar werden enekel panden als ouder gedateerd. Het omgekeerde lijkt niet voor te komen (panden die als 'te oud' zijn beschreven). Waarschijnlijk zijn vroeger panden eerst gebouwd en pas later of bij een verbouwing 'officieel' in het kadaster ingeschreven.
Een mooi intiatief, maar er moet wel 1 kanttekening bij worden gemaakt. De dateringen zijn afkomstig van het Kadaster, maar uit ervaring weet ik dat die de bouwjaren nog wel eens mis hebben. De dateringen van de panden moeten dus erg 'bij benadering' worden gezien!!
Inderdaad, Jan. Ik heb in elk geval de indruk dat er meer 'oude' panden staan in de Zaanstreek dan deze kaarten doen geloven. Wat mijn eigen huis betreft zitten ze er in elk geval al dertig jaar naast. Maar het blijven fascinerende plaatjes natuurlijk!