Bijna veertig jaar verspreidde het iconische kerstsymbool vanaf het dak van de negenenzestig-meter- hoge Saentoren haar licht hoog boven de Zaanstreek. Maar vijf jaar geleden bleef de ster ineens weg.

Het donker viel op, en we werden gemaild door lezers die vragen en klachten hadden over de afwezigheid van de ster. Het bleek dat het scharnierpunt waaraan de ster bevestigd was niet helemaal veilig meer was.

Samen met Kaaijk Metaalbewerking, Trias VMBO, De Maatschappij Zaanstreek – Waterland en de Saentoren, werken we eraan de ster dit jaar veilig en op tijd terug te krijgen. Na het filmpje vertellen we over de achtergrond.

Ster terug

Toen in 2015 de ster twee jaar niet was gehesen, benaderden we de Zaanse metaalbewerker Jan Willem Kaaijk. Ook hij had herinneringen uit zijn jeugd aan de ster, en hij bood aan het kosteloos te fiksen. In juni 2016 beklom hij de toren, en in december kon de ster omhoog. Na het filmpje tikken we door.

Wel was duidelijk dat de ster broos was, en dat de oplossing van tijdelijk aard was. De ambitie van Jan Willem was ‘de perfecte ster van de heer Heijn weer in perfecte staat te krijgen.’ En dat liefst samen met leerlingen techniek van het Trias.

In 2017 werden er nieuwe installaties op het hoogste dak van de toren geplaatst. Daardoor kon de hele oorspronkelijke ophanging niet meer gebruikt worden.

Jan Willem Kaaijk overleed helaas veel te vroeg. Wel had hij zijn ideeën al gedeeld met Len Thesing, docent metaaltechniek/techniek aan het Trias, die direct positief gereageerd had:

‘Jan Willem was een voorvechter van goed technisch onderwijs. Hij was altijd bereid om op het Trias VMBO als jurylid op te treden en zijn deuren stonden open voor leerlingen die tijdens een stage wat extra begeleiding nodig hadden.’

Luuk Jonker nam na het overlijden van Jan Willem het constructiebedrijf en de smederij over. Samen met medewerker Martijn van de Bijl besloot hij werk te maken van de ster.

Ook was Jan Willem Kaaijk een graag gezien lid van De Maatschappij Zaanstreek – Waterland. Een netwerkvereniging waarin bedrijven, onderwijs en overheid elkaar vinden. Toen het bestuur van het initiatief hoorde, werd direct besloten aan te haken. Voorzitter Guido Voss:

‘De oprichter van De Maatschappij, J.A. Laan, was ook (100 jaar geleden!) de drijvende kracht achter de oprichting van de Ambachtsschool (Jedelooschool). Hij had, net als Jan-Willem oog voor het belang van degelijk en inspirerend techniekonderwijs. Daar kunnen we alleen maar achterstaan.’

Ton Vermeulen, de eigenaar van de Saentoren verleent graag zijn medewerking. Hij ziet daarnaast in de vernieuwing een kans om de ster van energiezuinige ledverlichting te voorzien.

Planning

Gisteren is, op bijna 70 meter hoogte de ster gedemonteerd door Trias-leerlingen Jimmy, Jur, Ryan en Sam, onder toeziend oog van leraar Len Thesing. Luuk en Martijn van de firma Kaaijk hielden zich bezig met een bevestigingssysteem. Dat laatste is een flinke klus, omdat het volledig nieuw en anders zal moeten en omdat er op die hoogte aardig wat wind/druk op kan staan.

Op school wordt door de jongens uitgezocht wel materiaal het meest geschikt is voor de nieuwe ster. Je hebt aluminium in diverse soorten en dit moet lang mee kunnen gaan. Een ander groepje leerlingen zal gaan uitzoeken welke verlichting er gebruikt zal worden. Het moet niet alleen dezelfde kleur en lichtopbrengst hebben als wat we gewend zijn, maar er zal ook uitgerekend worden wat de energiebesparing is door de overgang van gloeilampen op ledverlichting.

Het streven is om de ster op vrijdag 13 december te laten stralen. Die datum is niet zomaar gekozen. In 1988 vertelde Lex Oudendijk, de vroegere chef van de technische dienst van Albert Heijn aan het personeelsblad Flitsen dat het tijdstip van ontsteken nauw luistert:

“In het weekeinde voorafgaande aan de laatste volle week gaat de ster omhoog. En die blijft daar staan tot 2 januari.”

Wij zullen het traject blijven volgen, en brengen je op de hoogte van de vorderingen.