Het zou best eens kunnen dat de Zaanse Schans niet in 2030 de 3 miljoen bezoekers gaat aantikken maar volgend jaar al. Alle masterplannen, ontwikkelingsstrategieën en droombeelden ten spijt zijn er nog steeds geen concrete plannen over hoe de verkeersstromen in toom te houden, de parkeerproblemen op te lossen en leefbaarheid in stand te houden. Met Pasen en Hemelvaart was het al erg druk, en Pinksteren zal weer een grote stroom bezoekers opleveren.

“De toenemende bezoekersaantallen zorgen onder meer voor knelpunten op het gebied van parkeren, routering en faciliteiten. Ook de leefbaarheid voor de bewoners van de Zaanse Schans staat onder druk.”

Recent citaatje zou je kunnen denken gezien de grote drukte (en verkeerschaos) op de Zaanse Schans deze en afgelopen maand. Maar het citaat is al uit 2015. Moeiteloos kunnen er uit de jaren daarna soortgelijke citaten uit de stukken worden gehaald: papier is geduldig. Maar het geduld van bewoners, bezoekers en omwonenden is niet eindeloos. Het scenario dat de Zaanse Schans voor 2030 als er 3 miljoen mensen de attractie bezoeken, de problemen op moet lossen, lijkt achterhaald. Die 3 miljoen zou best eens volgend jaar al gehaald kunnen worden.

Maarten van de Meer, directeur van de Zaanse Schans, zei eerder tegen De Orkaan dat het aantal bezoekers nu op het niveau van ’topjaar’ 2019 lag. Dat was toen ongeveer 2,4 miljoen*. Maar bij die bezoekers zitten nu vrijwel geen Chinezen omdat die nog nauwelijks naar Europa reizen vanwege beperkingen (en de kwakkelende economie). Uit het jaarverslag over 2019 blijkt dat toen 28 procent uit Oost-Azië kwam. Als er 25 procent bij de 2,4 miljoen komt, zitten we op de 3 miljoen die eerder voor 2030 werd voorspeld. (onder grafiek gaat artikel verder)

Bezoekersaantallen Zaanse Schans, 2010, 2012 en 2014 zijn schattingen op basis van gepubliceerde groei-percentages of parkeer-aanbod, het bezoekersaantal van 2018 is weggelaten uit dat jaarverslag, hier is het gemiddelde van 2017 en 2019 genomen. 2023 en 2024 zijn uiteraard ook inschattingen.

Zeker vanaf 2015 maar misschien wel eerder wordt aangekondigd dat er maatregelen komen om minstens drie dingen te regelen: a. het parkeren (tekort aan plekken, overlast in omringende gebieden), b. scheiding fiets- en voetgangersverkeer (vooral in het ‘dorps’-gedeelte voor de Walvis, maar ook langs de Kalverringdijk), en c. de leefbaarheid op de Schans (voor bewoners).

Ontwikkelstrategie

Er kwam een Masterplan, een Droombeeld, een Ontwikkelstrategie en waarschijnlijk nog een hele stapel papier extra. Jaarverslag Zaanse Schans 2018: kwaliteit van parkeren moet omhoog. Website Zaanse Schans 2019: “Door de sterke groei van het bezoek aan ons gebied dreigt de balans tussen wonen, werken en bezoeken het evenwicht te verstoren.” Jaarverslag Zaanse Schans 2020: parkeergarage ten zuiden van de Leeghwaterweg, parkeren op gravelveld Michaelcollege, ondergrondse garage Kalverpolder.

Ontwikkelstrategie 2019: Gemeente en stichting gaan parkeren en infrastructuur verbeteren, parkeren bij VV Zaandijk is een optie, fietspad en parkeren buiten het gebied, “Het nieuwe fietspad wordt deels gelegd in de Kalverpolder”:

“We zetten in op het aanleggen van een nieuw pad in de komende jaren direct ten oosten van de kwelsloot langs
de dijk, een vrij liggend fietspad met een beperkte impact op het open en kwetsbare veenweidegebied. We laten het Natura 2000 gebied met rust. Ter hoogte van de Catharinahoeve buigt het pad in oostelijke richting af. Hier maakt het een omtrekkende beweging rond de Zaanse Schans.

Kortom: ideeën en rapporten genoeg. Onder het motto ‘Geen Daden Maar Woorden” modderen Stichting en Zaanstad opgewekt door. Ondertussen slibt de Zaanse Schans vol, ontstaan er dagelijks gevaarlijke situaties en gaat de leefbaarheid achteruit. Het laatste wapenfeit van de gemeente: het uitstellen van het ‘Mobiliteitsplan voor de Zaanse Schans’ van begin dit jaar naar ‘misschien’ voor de zomer van 2023.

Lees ook: Stoepkrijt tegen toeristen-toevloed


* Exacte bezoekersaantallen zijn er niet op de Zaanse Schans, er worden immers geen kaartjes verkocht. De tellingen die er zijn, worden via steekproeven en berekeningen op basis van toilet-bezoek en parkeren gemaakt. Doorgaand fiets- en wandelverkeer zit daar bijvoorbeeld niet bij. Over de 2020 heeft de Zaanse Schans bezoekersaantallen bekend gemaakt, jaarverslagen van 2021 en 2022 zijn niet op de site gezet.

Foto boven: Wim de Jong (2020)

Parkeerterrein vol (19 mei 2023), foto: De Orkaan