Zaanstad heeft een verzoek ontvangen van Het Rijk om de asielopvang te verlengen en uit te breiden. Het verzoek betreft zowel de verlenging van de bestaande opvanglocaties in de Achtersluispolder als de uitbreiding van een nieuwe locatie aan de Gerrit Bolkade in Zaandam. 

Echter, de gemeente heeft aangegeven alleen akkoord te gaan met het verzoek als Het Rijk de gemeente ondersteunt bij andere ontwikkelingen in Zaanstad. Zoals de realisatie van flexwoningen. Gisteren stond het besluit over de verlenging van de asielopvang in de gemeenteraad ter discussie. 

Burgemeester Jan Hamming en wethouder wonen Harrie van der Laan vinden dat we altijd verantwoordelijkheid moeten nemen als we kunnen bijdragen aan de menswaardige opvang van vluchtelingen en asielzoekers.

“Tegelijkertijd hebben veel Zaanse inwoners ook een woning nodig. Wij denken dat afspraken met het Rijk ervoor kunnen zorgen dat we aan beide crises kunnen werken.”

Asielopvang mogelijk verlengd en uitgebreid

Momenteel bieden twee boten in de Achtersluispolder plaats aan 720 asielzoekers. De gemeente wil de boten nog vijf jaar laten liggen en eventueel nog twee jaar langer als Het Rijk financiële steun biedt voor andere ontwikkelingen in Zaanstad. Dit is nodig vanwege het tekort aan woningen en de dringende behoefte aan opvangplekken in het hele land.  

Daarnaast is gevraagd om meer opvangplekken te creëren. Een van de voorgestelde oplossingen is om riviercruiseschepen aan te leggen aan de Gerrit Bolkade, gelegen bij bedrijventerrein Westerspoor in Zaandam. Hierop kunnen gedurende vijf jaar maximaal 800 asielzoekers worden ondergebracht, met de mogelijkheid tot verlenging van twee jaar. Er wordt ook gekeken naar mogelijkheden om een deel van de bestaande opvangplekken te verplaatsen naar andere locaties in de Achtersluispolder of Gerrit Bolkade.

De algemene opvatting over het voorstel was positief, van links tot rechts, met uitzondering van Van Haasen van de PVV. Hij is van mening dat het plan voornamelijk gedreven wordt door geldzucht vanuit de gemeente. Melchior Mattens van de PvdD is wel positief. Hij maakt zich wel zorgen over de leefbaarheid van de Gerrit Bolkade, met name voor de nieuwe bewoners daar, omdat het een vrij afgelegen locatie is. “Ik ben echt benieuwd naar hoe het vorm gaat krijgen.” Ook Marilou Hulsthoff van de SP spreekt haar zorgen uit over de leefbaarheid:

“Tijdens het werkbezoek hebben we kunnen zien dat vier bedden op een kamer wel erg krap is”

Burgemeester Jan Hamming erkent dat de leefbaarheid moet worden gewaarborgd en tracht dit te bereiken door enerzijds het aantal vluchtelingen per locatie te verdunnen en anderzijds te kijken naar extra sportactiviteiten. 

Opvang LHBTIQ+’ers

Het COA erkent dat LHBTIQ+’ers zich in een azc in een extra kwetsbare positie bevinden en biedt daarom ondersteuning aan via hun medewerkers. Zo kunnen zij terecht voor een gesprek over hun situatie in het azc en kunnen zij deelnemen aan het ‘roze netwerk’ om uit een sociaal isolement te komen. Daarnaast is ook Stichting Regenboog betrokken. Ondanks deze inspanningen van het COA vindt Hulshoff van de SP dat er meer nodig is en pleit zij voor een aparte opvangplek voor LHBTIQ+ asielzoekers.

Burgemeester Hamming is van mening dat er meer aandacht moet worden besteed aan deze groep en dat het goed is de Stichting Regenboog hierbij te betrekken:

“Als het nodig is om daar extra opvang voor te realiseren zullen we met het COA hierover in gesprek gaan, maar vooralsnog denk ik dat de opvang zoals hij nu is gerealiseerd met extra aandacht en begeleiding voldoende is.”

Tijdelijke flexwoningen

Zaanstad vraagt Het Rijk om hulp bij het realiseren van tijdelijke flexwoningen voor spoedzoekers, starters en vluchtelingen. Naast ondersteuning bij de opvang van asielzoekers, verzoekt de gemeente om financiële steun voor dit project. Het doel is om 250 flexwoningen beschikbaar te stellen voor elk van deze drie groepen.

Menno de Haas van Rosa, uit kritiek op de optimistische houding ten opzichte van de voorgestelde 750 flexibele wooneenheden en de verlichting die deze zouden bieden voor de druk op de woningmarkt. Er zijn 3900 woningzoekenden in dezelfde categorie. De vraag is dan ook in hoeverre het realistisch is om te spreken van een verlichting van de druk op de woningmarkt.

“En krijgen we niet over tien jaar alsnog een extra probleem want dit zijn woonvormen die tijdelijk zijn? Dan hebben we straks geen 25-jarige die een woning zoeken maar 35-jarige die terug naar huis moeten, omdat ze niet kunnen doorstromen,” stelt De Haas. 

Hoewel wethouder Van der Laan niet gelooft dat het haalbaar is om de druk op de woningmarkt binnen een jaar te verlichten, biedt de gesloten overeenkomst in ieder geval hulp aan een groot aantal spoedzoekers en starters die wachten op een woning.