Mede door ‘de beste inspreker in tijden’ bestaat er binnen de Zaanstadse gemeenteraad brede steun om Villa Westerweide als inlooplocatie voor daklozen te behouden, bleek donderdagavond tijdens een Zaanstad Beraad. Maar hoe groot de steun ook is, Zaanstad wacht nog uitdagingen om het behoud voor elkaar te krijgen.

‘We bieden een luisterend oor en morele steun. Voor velen zijn we een toevluchtsoord dat van essentieel belang is. Bijvoorbeeld voor een dakloze vrouw die laatst ging bevallen. Ze kon gelukkig terecht in Villa Westerwijde en is daar goed bevallen, maar anders was het misschien heel anders afgelopen…’

Inspreekster Sabine Zeller, vrijwilliger bij de Regenboog Groep, maakte diepe indruk op de Zaanstadse raad met haar inspreekbeurt waarin ze het belang van het bestaan van Villa Westerweide als inlooplocatie voor daklozen schetste.

Erdogan Sahin (DENK, Zaanstad) noemde inspreker Zeller een ‘parel van de stad’:

‘We hadden eerst nog onze twijfels over Villa Westerweide, maar DENK staat er nu volledig achter’.

Guido van Zanen (D66) noemde Zeller zelfs ‘de beste inspreker in tijden’.

‘Harde kern’ niet bereikt

De inspraakgelegenheid was mogelijk omdat PvdA, samen met ROSA, CDA, ChristenUnie, DZ en GroenLinks, het initiatief hadden genomen om met de raad in gesprek te gaan over de toekomst Villa Westerweide. Sinds juni 2023 fungeert de villa als inlooplocatie voor thuis- en daklozen. Het doel van de inlooplocatie is voornamelijk om de overlast in het Burgemeester In ’t Veldpark te verminderen door de dak- en thuislozen die regelmatig een onderkomen vinden in het park overdag op te vangen en te ondersteunen.

Dat lijkt deels te werken, blijkt uit een evaluatierapport uit april 2025. Het aantal meldingen van overlast in het park bij Straattoezicht is gehalveerd, maar tegelijkertijd steeg het aantal meldingen bij de politie, vooral over dealers. Daarnaast wijst het evaluatierapport erop dat de ‘harde kern’ nog niet wordt bereikt met de inlooplocatie. Met de ‘harde kern’ worden de groepen drugs- en alcoholgebruikers die zorgmijdend zijn en de verslaafden met ‘dealgedrag’ bedoeld.

Het advies luidde alsnog om het gebruik van Villa Westerweide als inlooplocatie voort te zetten na 2026, wanneer er eigenlijk geen financiering voor is. De inlooplocatie komt namelijk ten goede van het welzijn van de bezoekers en verminderd ook de overlast in de omgeving, aldus het evaluatierapport.

Tegenstribbelingen

Geert Rijken (PvdA) noemt Villa Westerweide dan ook een onmisbare schakel en maakte donderdagavond kenbaar dat het een droom van hem is om de inlooplocatie op lange termijn te behouden. ‘Ik ben blij met de brede steun vanuit zowel coalitie als oppositie voor het behoud. Villa Westerweide biedt de bezoekers niet alleen rust en ondersteuning, maar zorgt ook voor meer veiligheid in de buurt. Bij ons is de bereidheid groot om op zoek te gaan naar middelen om de financiering voor Villa Westerweide rond te krijgen.’

Hoewel is brede steun is, zijn er ook nog wat tegenstribbelingen. Bijvoorbeeld van POV. ‘De inlooplocatie streeft zijn doel voorbij, want er komen maar beperkt mensen uit het Burgermeester in ’t Veldpark, en steeds meer mensen uit Amsterdam, maar ook Oost-Europeanen’, zegt Perry van der Velden (POV). ‘Daardoor komt de primaire doelgroep júíst minder naar de inlooplocatie, want de verschillende culturen die daar samenkomen, zorgen nog weleens voor confrontatie.’

Natasja Cornelisse (PVV) ziet het belang in van de inlooplocatie. ‘Maar’, voegt ze er direct aan toe, ‘we moeten ook niet naïef zijn. Want terwijl het erop lijkt dat de overlast rondom het Burgermeester In ’t Veldpark vermindert, wordt die op andere plekken juist groter. Ouders durven hun kinderen bijvoorbeeld niet meer alleen naar school te laten fietsen langs het Rozenhof.’

Drempels

Toch is het de brede steun om Villa Westerweide als inlooplocatie te behouden die de avond kenmerkt. Maar hoe groot die steun ook is, het behouden van de inlooplocatie is niet zomaar geregeld.

De Regenboog Groep kan sowieso tot eind 2026 in Villa Westerweide blijven. Maar wanneer de bouw van de woningen rondom de villa rond diezelfde tijd van start gaat, heeft de gemeente de bouwbedrijven Villa Westerweide als tijdelijk kantoorpand beloofd. Later zal de gemeente pand verkopen, zo is nu het plan.

Als Villa Westerweide na 2026 ook nog als inlooplocatie moet fungeren, zal de gemeente eerst afstand moeten doen van de belofte aan de bouwbedrijven om de villa als kantoorpand beschikbaar te stellen. Als dat lukt, is er nog een hobbel die genomen moet worden: de financiering.

Nu komt die nog vanuit het Volkshuisvestingsfonds, maar dat fonds is niet eindeloos en dus zijn er na 2026 (nog) geen financiële middelen om de inlooplocatie te behouden. Er zal dus een manier moeten worden gevonden om de inlooplocatie alsnog te financieren. En dat wordt nogal een uitdaging, geeft ook Rijken (PvdA) toe. Het evaluatierapport stelde dat er geen financiële middelen zijn om de voorziening na 2026 te continueren en adviseert de raad dan ook te kijken naar alternatieve financieringsmogelijkheden. Het zal moeten blijken of die gevonden kunnen worden.

Door: Jelmer de Vries. Op basis van Zaanstad Beraad van 20 juni 2025, de foto boven is van Michel Schermer (dat is de villa waar het om gaat). In het midden zie je screenshots van de livestream van de vergadering van gisteravond.