Binnen een week wordt twee keer vergaderd door de Vereniging De Zaansche Molen. Afgelopen week de BALV (Buitengewone Algemene Ledenvergadering) in het Zaantheater en komende maandag 2 juni de ALV (Algemene Ledenvergadering – een ‘gewone’ dus) in de Stoomhal in Wormer.

Op de BALV stond het aanblijven/ontslag van de directeur/bestuurder Katelijne Prinsenberg en de Raad van Toezicht op de agenda, plus twee moties waarbij gevraagd werd het huurcontract met molenaar Piet Kempenaar voor te zetten, het commerciële ticketsysteem te herzien en de ‘personele unie tussen vereniging De Zaansche Molen en stichting Windmolen Compagnie’ te herzien.

De Raad van Toezicht en de directeur/bestuurder mochten blijven van de BALV (een kwart van de leden steunde het voorstel om ze te vervangen) maar de moties werden niet in stemming gebracht. Ze staan overigens ook niet op de agenda van de vergadering van aanstaande maandag.

Professionalisering

Op de agenda staat de ‘Stand van zaken Samenwerking Zaanse Schans’: de plannen voor afsluiting van het gebied en verplichte kaartverkoop. Verder kunnen de leden zich uitspreken over het jaarverslag: de pilot ‘Druktebeheersing en Duurzame exploitatie’, de ‘professionalisering van onze organisatie’ en het vrijwilligersbeleid.

De Zaansche Molen heeft 13 molens in bezit waar zo’n 300 vrijwilligers werken. Op de agenda staat de ‘doorstart’ van de ‘Vrijwilligers Adviescommissie’ (VAC). Die commissie van acht leden werd in april 2024 geïnstalleerd. Ze brachten adviezen uit over een nieuw vrijwilligersbeleid en het veiligheidsbeleid. In december 2024 trad het merendeel van de leden van de commissie terug.

Minder leden

Het ledenbestand van de vereniging kalft af, o.a. door vergrijzing, het waren er in het afgelopen jaar 3.314. Twee jaar eerder, in 2022 waren dat er nog 300 meer: 3.619.

Het Molenmuseum ontving 43.000 bezoekers in 2024 (in 2023 waren dat er 30.000). Bijna een half miljoen mensen (475.178) brachten een bezoek aan een molen, dat is net iets meer dan in 2023 (473.614). De meest-draaiende molens waren De Zoeker (1.907.898 omwentelingen) en Het Jonge Schaap (1.432.293 omwentelingen).

Uit de balans van de vereniging wordt duidelijk dat de waarde van molens, gebouwen en terreinen op € 2,4 miljoen wordt ingeschat en dat er ruim € 1,5 miljoen op de bank staat. Daarnaast is er nog een vordering van bijna € 600.000 die volgens het jaarverslag een openstaande rekening-courant van stichting Wind Molen Compagnie is.

Onderhoud

De vereniging heeft een financiële voorziening van ruim één miljoen opgenomen voor toekomstig onderhoud. Dat is fors meer dan in 2023 (€ 676.000). De kortlopende schulden zijn tussen 2023 en 2024 opgelopen van € 136.000 naar een half miljoen (‘dit wordt met name veroorzaakt door de rekening-courant positie van de stichting Wind Molen Compagnie aan de vereniging).

Onderaan de streep gaat het niet helemaal jofel. De inkomsten (baten) zijn afgenomen van bijna € 1,5 miljoen naar € 1,35 miljoen. Dat komt vooral door lagere inkomsten tijdens de pilot met de vrijwillige ticketverkoop in de zomer van 2024.

Salariskosten

De lasten zijn toegenomen van ruim € 1,5 miljoen naar € 1,9 miljoen. Dat komt ondermeer door een forse toename van de ‘overige bedrijfskosten’ (van € 934.000 naar € 1.257.00) wat vooral met onderhoud te maken heeft en de salariskosten die stegen van € 345.000 naar € 361.000.

Die salariskosten waren in 2023 voor het eerst fors gestegen, in 2022 was dat nog zo’n € 75.000. Het totale resultaat is een verlies van € 555.000 dat ten laste komt van het vermogen dat daalt van € 3.475.859 naar € 2.871.071.

Ook voor 2025 wordt een verlies (€ 35.700) verwacht, dat komt omdat het ‘verdienmodel voor stichting Wind Molen Compagnie in transitie fase is. In 2025 is het te verwachte resultaat van de exploitatie nog onvoldoende’. Maar voor de ‘jaren na 2025’ moet dat leiden tot ‘een gezonde en toekomstbestendige exploitatie’.

Wind Molen Compagnie

De stichting Wind Molen Compagnie (WMC) is verantwoordelijk voor de exploitatie van de molens die gehuurd worden van de vereniging. Ten minste negentig procent van de netto-opbrengst gaat terug naar de Zaansche Molen. In 2024 waren er 22 werknemers in dienst van de Wind Molen Compagnie (totaal gemiddeld 12,5 FTE).

De begroting van de Wind Molen Compagnie laat ook veel onderlinge financiële relaties zien: bijna zes ton aan vorderingen (Stichting de Zaanse Schans en op de vereniging De Zaansche Molen) en ook zo’n zes ton aan schulden, ‘waaronder een schuld op de vereniging De Zaansche Molen’.

De inkomsten (baten) stegen met bijna 4 ton naar ruim € 1,4 miljoen, voornamelijk door de ’toegekende subsidie voor de pilot en een verlate NOW’ (Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid voor bedrijven tijdens de coronacrisis).

Ook bij de Wind Molen Compagnie namen de salariskosten (inclusief sociale lasten) toe: van € 684.000 in 2023 naar € 920.000 in 2024.


De Algemene Ledenvergadering van vereniging De Zaansche Molen is op maandag 2 juni in De Stoomhal, Pakhuisplein 44, Wormer. Aanvang: 20.00 uur, zaal is open vanaf 19.30 uur.

Door Piet Bakker op basis van agenda, jaarverslag en jaarrekening van De Zaansche Molen en Wind Molen Compagnie op de website van de Zaansche Molen. Foto: Michel Schermer (De Orkaan).