Wie nog denkt dat de zelfstandigheid van de gemeente Oostzaan een reële optie is, kan dit maar beter niet lezen.
Vanavond vergadert de gemeenteraad over de ‘Bestuurlijke toekomst Oostzaan.’ De raad moet het college opdracht geven te gaan praten met Zaanstad, Amsterdam, Landsmeer en Wormerland over een fusie.
‘Fusie’ dus. Zelfstandigheid is geen optie meer die onderzocht wordt.
En zelfs de gesprekken met Landsmeer en Wormerland lijken bijna zinloos. Wormerland wil niet en een fusie met Landsmeer levert nog steeds een te kleine gemeente op.
Zaanstad of Amsterdam dus. Emoties op dat gebied zijn er genoeg. In de raad en in het dorp vreest men belastingverhogingen, elektrische bootjes, betaald parkeren, verlies van identiteit en criminaliteit. ‘Annexatie’ wordt het genoemd.
Eerder liet de gemeente door TwynstraGudde de opties voor samenwerking onderzoeken. Ook daarin lijken Amsterdam en Zaanstad de enige reële opties. Gister publiceerde B&W een zwartgallige analyse van de bestuurlijke en financiële situatie van de gemeente. Er zijn te weinig ambtenaren, te veel zieken, te veel dure inhuur, te weinig service voor inwoners en bedrijven. Ruimtelijke ontwikkelingen (bouwen, infrastructuur) en informatieveiligheid komen in de knel. Op korte termijn kan er nog een beetje geld gevonden worden maar voor 2025 wordt het nijpend en pijnlijk.
Als de gemeente geen sluitende begroting kan maken, de dienstverlening niet kan waarmaken of bestuurlijk in problemen komt, kan de Provincie ingrijpen. Bij een financieel tekort wordt Oostzaan ‘artikel 12’-gemeente en komt onder curatele van de Provincie. En dan wordt er in Haarlem besloten over de toekomst. Iedereen in de raad die aanstuurt op uitstel of schone handen wil houden door niet in te stemmen met een fusie (of vertragende amendementen in gaat dienen) zorgt ervoor dat dit moment rap naderbij komt.
De raad staat voor een lastige keuze: aan wie hebben ze de grootste hekel? Aan Zaanstad of aan Amsterdam?
Waarom is zelfstandigheid geen optie? Oostzaan is bijna de kleinste gemeente van Nederland (één van de twaalf onder de 10.000 inwoners – en daar zitten vier Waddeneilanden bij). Kleintjes kunnen alleen overleven als ze een groot deel van de diensten inkopen bij de buren, iets waar Oostzaan nauwelijks aan meedoet afgezien van de samenwerking met Wormerland, die als weinig succesvol wordt beschouwd.
De vergadering begint om 19.30 uur.
Door Piet Bakker. Bronnen: stukken van website Oostzaan. Foto: De Orkaan.
Prima analyse, Piet. Zelfstandigheid behoudt je met geld, veel geld. Twee kleine gemeenten in Gelderland hebben zoveel geld dat het tegen de plinten opklotst: Rozendaal (heel klein) en Woudenberg(Niet zo groot). De resterende ken ik niet maar je weet, als het niet anders kan opteer ik voor de fusie Landsmeer, wormer en Oostzaan....
Vraag 1 kan oostzaan zelfstandig door? Afgaande op de stukken die naar de raad zijn gegaan lijkt dat onhoudbaar. Als we daar aan gewend zijn (en dat valt zwaar), dan is het zaak om met een mix van emotie en ratio naar de alternatieven te kijken. In alle situaties moet je tijdelijk door een fusie heen - bestuurlijk en ambtelijk. Dat is nooit leuk, geeft gedoe en onzekerheid. Maar kijk dus goed naar je eindplaatje, waar zit je als gemeenschap daarna voor langere tijd met een goede ambtelijke organisatie en gezonde financiele huishouding?
Niet Woudenberg maar Renswoude. Iets te vlot met de pen....
(Oost)Zaanse haiku voor het slapen gaan: Dorp ‘not in control’ de burgemeester kijkt toe Oostzaan een stadsdeel?
Gek dan dat ze in Wormerland, in bijna dezelfde situatie, er anders overdenken. Dan klopt deze analyse niet helemaal...
Wormerland zit geheel niet in dezelfde situatie. De OVER-gemeenten zijn niet volledig ambtelijk geïntegreerd. De gemeenten hebben eigen begrotingen. Dus hun situatie verschilt wezenlijk, afgezien van het feit dat Wormerland veel groter is (ruim 70%). Uit het rapport van TwynstraGudde: "Gemeente Oostzaan lijkt er in vergelijking tot Wormerland en Landsmeer financieel gezien het minst rooskleurig voor te staan."
Oostzaan heeft nog geen 10.000 inwoners zag ik ergens. Wormerland heeft rond de 16.500. Dat kan verschil maken in budgettaire mogelijkheden.