Met een dankdienst viert de Baptisten gemeente Zaanstad dat het vijftig jaar geleden is dat de eerste kerkdienst in Zaanstad werd gehouden. De laatste jaren worden de diensten in de grote zaal van buurtcentrum De Lorzie in Wormerveer gehouden.
De geschiedenis van de Baptisten gemeente Zaanstad gaat overigens verder terug dan 1975, vertelt penningmeester Albert Jan van der Werf. Hij heeft een boekje geschreven over de historie van de kerk waar hij al veertig jaar bij betrokken is. ‘In het begin van de jaren zestig was er een kerk in Amsterdam en eentje in Alkmaar. De mensen die in de Zaanstreek woonden, gingen of naar Amsterdam of naar Alkmaar voor de diensten.’
Er was toen een groepje Zaankanters dat in de Zaanstreek bij elkaar kwam voor Bijbelstudies. Toen die groep groeide, ontstond de wens voor een eigen kerkgebouw. Die werd gevonden in Krommenie:
‘Ze konden terecht in het gebouw van de doopsgezinde kerk aan de Noorderhoofdstraat. En zo werd de gemeente een post voor de Baptisten gemeente Amsterdam-Centrum.’
De autoloze zondagen in 1973 en 1974 zorgden er uiteindelijk voor dat de baptisten in de Zaanstreek een eigen kerk kregen. Vanaf juni 1975 werden de diensten gehouden in het gebouw De Spinner aan het Spinderspad in Krommenie. Elf jaar zouden de baptisten er diensten huisvesten en zondagsschool houden.
Kinderdagverblijf
Toen het gebouw gesloopt moest worden, vond de gemeente onderdak in een kinderdagverblijf aan de Jan van Beaumontstraat. Dat had volgens Van der Werf wel nadelen:
‘Er zat een pleintje bij dat mooi was omsloten zodat de kinderen er vrij konden spelen, maar ook de jeugd had er ‘s avonds vrij spel. Het gevolg dat we regelmatig een gesneuveld raam hadden. Uiteindelijk hebben we die gewoon dicht moeten spijkeren, want het gebeurde zo vaak dat de verzekering niet meer betaalde.’
Na nog wat omzwervingen kwamen de baptisten uiteindelijk in Wormerveer terecht. Sinds 2019 is buurtcentrum De Lorzie de thuishaven van de kerkgemeente.
De Baptisten gemeente Zaanstad begon ooit met 24 leden. Nu zijn dat, na een groeiperiode waarin het ledenaantal opliep naar vijftig, weer 24. Volgens Van der Werf trekken veel jonge kerkleden weg uit de Zaanstreek, bijvoorbeeld omdat ze een partner uit een andere provincie hebben getroffen. Toch ziet hij wel voordelen van een kleine kerkgemeente:
‘Dat klein zijn, dat geeft ook weer iets bijzonders. Iedereen kent iedereen. Dus als je er een keer niet geweest bent, dan word je gemist. Dus het omzien naar elkaar is vele malen groter dan in een grote kerk.’
Ook merkt hij dat de geborgenheid van een kleine gemeente op sommige gelovigen juist een aantrekkingskracht heeft:
‘Mensen die bij ons komen, vinden een warm welkom en dat spreekt ze aan.’
Functie
Dat wil niet zeggen dat die kerkgangers blijvertjes zijn, maar dat vindt Van der Werf geen probleem. ‘Ze gaan gesterkt weer weg’, meent hij. Binnen de gemeente wordt wel eens gedacht om zich aan te sluiten bij een grotere kerk, maar als puntje bij paaltje komt, willen de baptisten zelfstandig blijven. ‘We hebben een functie, we gaan door’, zeggen veel leden volgens Van der Werf.
De dankdienst is op 11 mei in buurtcentrum De Lorzie in Wormerveer. Mensen die de dienst bezoeken kunnen dan ook het boekje van Albert Jan van der Werf inzien.

Door Di-Lan Sun. Bronnen: gesprek Albert Jan van der Werf en boekje 50 jaar Baptisten gemeente in Zaanstad. Foto: aangeleverd door Albert Jan van der Werf.