Vereniging Zaans Erfgoed en Vereniging Historisch Zaandam roepen de gemeenteraad van Zaanstad op om onderzoek te doen naar mogelijkheden om het Mazzoni-gebouw van het Hilko-complex en de voormalige verffabriek Evert Koning in de Oostzijde in Zaandam te behouden.
‘Zaanstad staat behoud en transformatie van industriële panden voor. Met haar industriële erfgoed wil Zaanstad de eigen identiteit beschermen. Sloop moet daarom goed zijn onderbouwd. We vinden de argumentatie om deze panden te slopen onvoldoende onderbouwd en de procedure onvoltooid.’
Op het terrein, ‘Zaanwerf’ gedoopt door de ontwikkelaars, moeten in 2026 116 woningen staan. Er zou eind 2024 begonnen worden met slopen. De erfgoedverenigingen vinden dat er in de afweging om tot sloop over te gaan te weinig oog is voor de cultuurhistorische waarde van de panden:
‘Aan de oostzijde is zeer weinig behouden gebleven van de kenmerkende industriële panden, vooral aan de waterzijde is sloop nieuwbouw dominant aanwezig, juist op de plek vanwaar de historie het beste te zien zou moeten zijn is gewerkt met sloop-nieuwbouw.’
Zowel Zaans Erfgoed als Historisch Zaandam zouden graag beter betrokken zijn bij herinrichtingsplannen:
‘Onze beide verenigingen beschikken over een schat aan informatie die we graag ten dienste van het erfgoed in zetten.’
Door: Merel Kan, foto Wim de Jong uit het Gemeentearchief van Zaanstad
Wat is precies het Mazzoni gebouw? De voormalige Hilko fabriek bestaat uit een aantal delen, het eerste is het witte gebouw direct naast de op- en afrit van de Alexanderbrug, dan komt er een laag bakstenen gebouw en vervolgens een uit rode baksteen opgetrokken gebouw dat wat rond met de Oostzijde mee gaat, hier achter staat ook de schoorsteen van de voormalige zeepfabriek en dat is een gemeentelijk monument en mag niet zomaar worden gesloopt. De volgende gebouwen waren volgens mij van Hellema.
Wat leuk Tessa, dat je deze informatie deelt. Mijn opa was de oprichter van de Hilko 😊
mijn opa en vader verkochten nig de verven van Evert Koning. zie zo nig zo in de stelling staan.
Maar waar heb ik dan die tekeningen gezien waar de mooie Evert Koning gevel geintegreerd werd in een trapsgewijs lopend woongebouw? Is dat plan dan alweer van tafel?
Ben in de war met Touwe die ook in de Oostzijde zit
Niet slopen maar herbestemmen. Er is al genoeg gesloopt in de Zaanstreek.
Vereniging Zaans Erfgoed en Vereniging Historisch Zaandam hebben groot gelijk. Sloop is niet meer van deze tijd. Herontwikkeling moet devies zijn.
Ik kan Hilko nog altijd ruiken in mijn neusgeheugen, altijd een apart luchtje zonder cacao wanneer ik reisde van de studie in Hilversum met de trein heen en weer vanuit Wormerveer. Verfluchten herken ik ook, woonde toen aan het Hof van Zaenden waar aan de Oostzijde een hoop fabrieken zaten. Bedankt Tessa voor de informatie :)
Ik zeg HERBESTEMMEN
In de jaren zestig had je ook nog de verffabriek van Pieter Schoen in de Oostzijde, tussen 'de Bond' en het Ruyterveer.
Een klein beetje context voor eventuele geïnteresseerde lezers: De Hilko-fabriek was ruim tachtig jaar in gebruik. In de periode 1922-2003 groeide het bedrijf uit tot de op een na grootste toiletzeepfabrikant in Nederland. Hilko deed niet onder voor grote concerns als Palmolive en Unilever. Vanaf de start probeerde Hilko zich te onderscheiden op de zeepmarkt, door continue moderniseringen van machines en automatisering van het productieproces. In 1956 werd de “Mazzzoni” aangeschaft, een Italiaanse vacuüm koel-drooginstallatie waardoor Hilko 12.000 stukken zeep per uur kon verwerken. Dit betekende een enorme schaalvergroting. Om de zeven meter hoge installatie te kunnen plaatsen werd een compleet nieuw gebouw gerealiseerd. Dit noemen we nu het Mazzoni-gebouw. De voormalige verffabriek van firma Evert Koning & Co vestigde zich in 1924 aan de Oostzijde. Voor de Tweede Wereldoorlog één van de vele verffabrieken in de Zaanstreek, in de jaren zestig nog de enige. De fabriek werd in 1990 verlaten toen het bedrijf werd overgenomen. E. Koning is nog steeds een bekende verflijn onder de firma Linova. [Bron oa de cultuurhistorische verkenning en waardestelling Hilko]
Ja dat roept herinneringen op. Mijn opa kwam uit Nijmegen waar hij werkte als zeepzieder bij Dobbelman, omdat bij de Hilko behoefte was aan zijn vak kennis is hij daar jarenlang bedrijfsleider geweest. Zijn zoon was in later jaren hoofd technische dienst, en heeft veel van de machines zelf ontworpen, of bestaande aangepast zodat ze door de Hilko gebruikt konden worden. Als kind vaak in de fabriek geweest, was in die tijd een moderne zeepfabriek.
Leuk dat je er (mooie) herinneringen aan hebt, Rens. Ik kwam daar ook regelmatig 😃