Het is vandaag 73 jaar geleden. Geen lustrum, dus hoe bijzonder is het?
Wellicht niet bijzonder bijzonder, maar toen het gebeurde was het ook maandag. En daarbij is het misschien een verdieping voor mensen die niet weten waarom dat monument aan de Leeghwaterweg (bij de Zaanse Schans) er is.
Het Amerikaanse vliegtuig Betty Jane was om 08.00 uur vertrokken van de basis in Norfolk, Engeland.
Bij Hannover werd ze aangeschoten. Het vliegtuig keerde om in de hoop Engeland te halen, maar verloor hoogte. Piloot Merril Olson besloot dat de bemanning het de Betty Jane moest verlaten. Olson zelf was gewond aan zijn been. Boven de Zaanstreek sprongen ze, de meesten landden rond de plek waar nu het monument staat.
Daar werden ze opgevangen door de bevolking en verzetsmensen die de bemanningsleden in veiligheid brachten. De Duitsers hadden de parachutes gezien en eisten dat de mannen zouden worden uitgeleverd….
Voor Monumenten Spreken was dit het eerste verhaal van de achtentwintig oorlogsmonumenten dat werd vastgelegd:
Rene Sman maakte een gedicht bij het monument:
De Barbanson, Groenendijk, Hartog en Verdonk
Lange, gevaarlijke reis voor de boeg
Bommen werpen op vijandelijke doelen
Avond ervoor afscheid in de kroeg
Schuldigen en onschuldigen gaan het voelen.
De bemanning, gewone Amerikanen
Bestijgen hun kwetsbare plane
Verlieten hun vaderland, hun banen Vertrouwen op hun stoere Betty Jane.
Een duidelijke missie te volbrengen
Doelen van vijand bombarderen
Opdat zij erbarmelijk leed niet verlengen
Maar de tegenstander lijkt niet te keren.
Vijandelijk vuur niet mild
Betty Jane in Hannover beschoten
Vliegt terug als aangeschoten wild
Houden ze haar in de lucht, die piloten?
Betty Jane vliegt boven de Zaan
Daar beneden. Polderland, waterland
Springen of, blijft Betty gaan?
De bemanning springt, houdt stand.
Co-piloot vliegt veilig door naar Engeland
Bemanning door Zaankanters verborgen
Gezien door de vijand voor ze zijn geland
De bezetter wacht niet tot morgen.
Met ongeduld en represailles tonen zij hun walgelijke kracht
Drie verzetsleden en drogist Verdonk gebracht naar de Schans
Deze wapens geven de mof zijn onthechte macht
De Barbanson, Groenendijk, Hartog en Verdonk hebben geen kans.
Sterven voor ons en voor het vaderland
De Barbanson, Groenendijk, Hartog en Verdonk
Wij leven nu in vrijheid in een vertrouwd land
Zij gaven hun leven De Barbanson, Groenendijk, Hartog en Verdonk.
Bekijk meer via Monumenten Spreken
Een verhaal waar ook dit monument op de Leeghwaterweg in voor komt. Hoe veel moeite de mensen na de oorlog hadden met de Duitse toeristen, het duurde wel even voor dat zakte. https://zilvertje.wordpress.com/2016/02/07/wiener-schnitzel-ze-was-vergeten-dat-ze-het-al-gegeven-had/
Wat mooi. En het was een voorrecht om Piet te mogen kennen. Hij was de eerste getuige van de eerste film die we opnamen. In de film (nummer 4) over badmeester Kuijper uit Wormer had hij ook nog bijna een rol: toen we een zondagochtend op het Haaldersbroek aan het filmen waren (de scene waarin badmeester Kuijper en Jan Huisman op de fiets wegvluchtten), kwam Piet door het beeld gereden met z'n scootmobiel. Hij was naar de kerk geweest. We hebben hem er toch maar uitgeknipt.
Hartelijk dank voor deze prachtige bijdrage. Mijn oude buurman Piet de Goede, wat zegt hij mooie dingen. Als kind hebben we altijd bloemen gelegd bij dit monument. Maar het raakt me weer enorm.
Heftig