Eén van de lelijkste gebouwen in het pittoreske Zaandijk was ongetwijfeld het gebouwtje van de Bloedbank aan de Willem Dreeslaan. Op die plek moeten 10 nieuwe woningen komen, de gemeente zou verschillende plannen aan de omwonenden voorleggen.

Die afspraak is in het water gevallen, Zaanstad zou plannen selecteren op basis van duurzaamheid en kwaliteit (en niet alleen op de prijs letten), maar koos uiteindelijk voor de aanbieder die het hoogste bod uitbracht.

Voor de omwonenden is er niets meer te kiezen. Afspraken voor een informatieavond werden tot twee maal verzet en uiteindelijk helemaal afgezegd.

De beoordeling van de plannen zou voor 30% gebaseerd zijn op de “kwaliteit van stedenbouw en architectuur”, duurzaamheid telde ook voor 30% mee evenals de bewonerskeuze. De grondprijs zou maar voor 10% tellen. De minimum-grondprijs wilde de gemeente niet openbaar maken, behalve dat deze “marktconform” zou zijn.

“Deze prijs maken we niet openbaar. Reden hiervan is omdat de gemeente nog in de onderhandeling zit.”

De minimumprijs is bij een notaris gedeponeerd. In de tender voor de aanbesteding is de volgende zin opgenomen:

“Inschrijvingen dienen minimaal gelijk te zijn aan de prijs die is gedeponeerd of hoger. De grondprijs telt voor 10% mee in de totale selectiescore.”

Door deze formulering werd de prijs uiteraard een 100%-criterium.

De andere plannen zijn niet inhoudelijk beoordeeld maar meteen afgewezen. De andere inschrijvers hebben geen kans gekregen om aan te geven of zij bereid waren de minimumprijs te betalen.

Zaanstad nodigde de omwonenden aanvankelijk uit om op 22 januari de plannen te bekijken (“u kunt dus niet kiezen”), dat werd later uitgesteld tot 6 februari. Die afspraak werd op 1 februari opnieuw afgezegd. De gemeente:

“Met het uitschrijven van een tender voor het plan van de Willem Dreeslaan wilden we bereiken dat we meerdere plannen zouden ontvangen en op basis van kwaliteit, duurzaamheid en grondbod een keuze zouden kunnen maken. Drie plannen zouden worden voorgelegd aan een werkgroep bestaande uit bewoners zodat ook het advies uit de buurt goed zou meewegen in de uiteindelijke keuze.

… slechts een partij heeft aan het minimum grondbod voldaan. (…) nu is de grondprijs doorslaggevend geworden, terwijl we juist op kwaliteit wilden selecteren.”

De gemeente gaat beraden “op het juiste vervolg van de ontwikkeling van Willem Dreeslaan”, omdat “selecteren op basis van ontwerp, kwaliteit en oordeel bewoners” nog steeds het doel is.

Ruud Pauw (ROSA) en Romkje Mathkor (GroenLinks) hebben inmiddels vragen over de zaak gesteld. Dat de buurtbewoners nu niet kunnen kiezen is volgens hen niet volgens de afspraak die met ze gemaakt is. In feite is de aanbesteding mislukt volgens de partijen. Op 13 februari wordt deze in het Zaanstad Beraad besproken.