In het Zaans Museum is vanaf 16 december “de beste marketingcampagne van de vorige eeuw” te zien: de Verkade-albums.

De campagne startte in 1903. Verkade verpakte bij beschuit en biscuit plaatjes die in een album geplakt konden worden: de verkoop steeg enorm. De albums werden de langstlopende Nederlandse marketingcampagne ooit.

Van 1903 tot 1940 en tussen 1965 en 1995 gaf Verkade 35 plaatjesalbums uit. Geschreven door gerenommeerde auteurs als Jac. P. Thijsse en A.F.J. Portielje, en geschilderd door bekende schilders als Jan Voerman jr., Willem Wenckebach en Jan van Oort.

In de collectie van het Zaans Museum bevinden zich alle albums, vele gedrukte plaatjes en van 29 albums de originele aquarellen voor de plaatjes. Tot eind april zijn de highlights van originele albumaquarellen te zien: een dwarsdoorsnede van alle albums met werk van de acht schilders. Elk kwartaal wisselen de plaatjes in de tentoonstelling en zien bezoekers een nieuwe selectie.

Verzamelaars konden dubbele plaatjes ruilen of hergebruiken in speciaal uitgegeven kalenders en agenda’s. In de albums zaten vellen met instructies voor het sparen, maar ook voor de te gebruiken lijm voor het opplakken: Gluton van Talens. Tussen 1906 en 1913 werden verschillende ruilbeurzen georganiseerd, waar verzamelaars plaatjes konden ruilen.

Bij Verkade werd de Albumafdeling opgericht waar honderden brieven per dag verwerkt werden. Mevrouw Ruys, die de afdeling van 1929 tot 1945 bestierde, had op hoogtijdagen dertig meisjes in dienst om de brieven te beantwoorden. Soms werden er meisjes uit de fabriek gehaald om te helpen. Het liefst ging dezelfde dag nog een brief terug naar de schrijver met de gevraagde plaatjes.

Foto’s en informatie van Zaans Museum. Foto boven: illustratie Jan Voerman jr.: oranjeborst- en grondtroepiaal, uit “Dierenleven in Artis” (1939).