Het begon op een balkon in Zaandam. Kleine zwarte vliegjes – maximaal 2 millimeter – die vooral in de tweede helft van de middag opduiken. Ze dansen irritant rond je hoofd, gaan op je zitten en prikken soms ook. Steeds meer mensen in de Zaanstreek melden dezelfde overlast.

Orkaanlezer Alex Pot stuurde ons hierover een bericht. Hij dacht eerst dat het aan zijn eigen balkon lag, maar inmiddels hoort hij het van meerdere kanten. Zijn vrouw wordt regelmatig geprikt – en opvallend vaak zijn het vrouwen die klagen over beten, al is daar geen bewijs voor. Wat zijn dit voor beestjes, en kunnen we er iets aan doen?

We legden de vraag voor aan Orkaans huisbioloog Sam Reitsma.

Wat zijn het voor vliegjes?

Als we aan Sam vragen om wat voor zwarte, irritante vliegjes het hier gaat, klinkt het volgens hem als knutjes:

‘Wat je beschrijft klinkt als knutjes: heel kleine steekvliegjes die vooral in de warme avonduren actief worden. Ze zijn geen fruitvliegjes en ook geen rouwvliegjes. Knutjes kunnen behoorlijk irritant zijn, vooral omdat je ze moeilijk ziet aankomen.’

Knutjes zijn berucht vanwege hun beten en hun onvoorspelbare aanvlieggedrag.

Chemisch bestrijden is volgens Sam geen optie. Niet alleen is het wettelijk verboden om dit soort insecten in de buitenlucht te verdelgen met gif, het is ook ecologisch onverstandig. ‘Maar gelukkig heeft de natuur zelf een paar goede oplossingen in huis.’

Natuurlijke oplossingen

Sam deelt drie effectieve én milieuvriendelijke manieren om de overlast van de steekvliegjes te beperken:

  • Hang een vleermuiskast op
    Vleermuizen eten duizenden insecten per nacht, waaronder dit soort vliegjes.
  • Maak je tuin of balkon groener
    Planten, struiken en waterelementen zoals een mini-vijver trekken libellen en vogels aan. Beide soorten zijn dol op kleine insecten.
  • Gebruik geurplanten
    Lavendel, munt en citroenmelisse verspreiden een geur waar knutjes en muggen niet van houden. Ze maken je buitenruimte ook nog eens aangenamer.

Knutje of niet?

Sam sluit met een kleine kanttekening:

Ik weet natuurlijk niet honderd procent zeker of het knutjes zijn – ik ga af op de omschrijving. Met een foto had ik het kunnen bevestigen. Maar zelfs als het een andere soort kleine steekvliegjes is, blijven de tips bruikbaar. De natuur biedt altijd de beste verdediging.

Dus: heb je last van hinderlijke, stekende vliegjes op je balkon of in je tuin? Maak je tuin of balkon zo groen mogelijk en laat de natuur haar werk doen.

Door Sam Reitsma en een beetje Merel Kan. Foto van groene tuin in Zaandam met heel misschien nog een knutje: Renate Sun-Louw