Waarom Dagblad Zaanstreek bijna “De Moffenzeef “ had geheten

In het logo van onze Orkaan herkent de historisch onderlegde lezer wellicht het vliegtuig dat ooit de kop van het Zaanse dagblad De Typhoon (1944-1992) doorkliefde.


De Typhoon begon als illegaal blad – net als Vrij Nederland, Trouw, De Waarheid en De Stem – en zette na de oorlog bovengronds haar bestaan voort.

Het eerste nummer verscheen op 12 oktober 1944, maar twee dagen daarvoor, op 10 oktober, bracht de redactie ook al een illegaal krantje uit, De Moffenzeef, de voorloper van De Typhoon dus. (bron: De Zuidkanter)

De naam “De Moffenzeef” werd door sommige medewerkers als te provocerend beschouwd. Vandaar dat men koos voor De Typhoon, de naam van een Engels gevechtsvliegtuig dat in die dagen regelmatig boven het bezette Nederland te zien was.

Maar wat was een Moffenzeef? Op de foto hierboven staat er één. Het was een “Zelfbouwantenne van hout en ijzerdraad om het effect van Duitse stoorzenders te verminderen” waardoor er toch naar de (illegale) radio geluisterd kon worden.

De foto is genomen op de Tentoonstelling 100 voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog in de Rotterdamse Kunsthal, die Ad van Liempt als gastcurator samenstelde.

De Typhoon werd in 1969 onderdeel van Damiate (Haarlems Dagblad), in 1992 fuseert de krant met concurrent De Zaanlander en gaat deel uitmaken van het Telegraafconcern. De fusie werd niet door alle lezers gewaardeerd. De voormalige verzetskrant ging namelijk samen met een krant die tijdens de oorlog gewoon was blijven verschijnen – en na de oorlog een verschijningsverbod kreeg.

In de jaren tachtig had de Typhoon nog een oplage van zo’n 21.000 – De Zaanlander verkocht 5 à 6 duizend kranten, samen dus ruim 26.000. Tien jaar is dat teruggelopen tot 22.000. In 2013 gaat het nog om ruim 16.000 exemplaren: 13.000 in Zaanstad (20% van de huishoudens), 2300 in Wormerland (35% van de huishoudens) en 800 in Oostzaan (20% van de huishoudens).