Een Heidens Karwei van Rob Vreeken, waarvan De Orkaan steeds een deel van een hoofdstuk prijsgeeft, heeft voor mij een bijzondere betekenis, omdat ik zijn waarnemingen zelf heb beleefd. Eerst als medebewoner van de Perim, toen de gastarbeiders zich, herenigd met vrouw en kind, vestigden in de flatwoningen. Het betrof in 1970 niet alleen Turkse families, maar ook Marokkaanse en Joegoslavische. Dat gaf soms kinnesinne, door onbekendheid met elkaars gedrag en gewoonten. 

Door Anneke van Dok

Als journalist van De Typhoon bezocht ik sommigen voor een interview en in de lift probeerde ik nu een dan, met handen en voeten, een praatje te beginnen. Later, toen ik wethouder van Hoorn was, hielp ik de Islamitische gemeenschap met het vinden van een gebouw dat als moskee kon worden gebruikt. Het werd een oude brandweerkazerne met een hoge slangentoren. Ik was eregast tijdens de inwijding. Ik kon toen nog niet weten, hoe sterk mijn band met de Turkse gemeenschap zou worden. Door vakanties, waarin ik niet alleen de talloze opgravingen, maar ook de fijne keuken leerde kennen. Daarna, als burgemeester en staatssecretaris werd de relatie zakelijk, maar niet minder vriendelijk. Toen er bij Hoogovens weer een grote inkrimping van het personeelsbestand plaatsvond, werd er in een voorstad van Istanbul kort middelbaar beroepsonderwijs ontwikkeld voor Turkse gastarbeiders die in hun eigen taal wilden omscholen. Later was ik betrokken bij de nazorg van de grote aardbeving aan de kust van de Zee van Marmara; onder andere in de stad Adapazari.

Ik vind het jammer dat de stedenbanden zijn verslapt, en dat ik nu alleen van Turkije hoor als het gaat om de dramatische ramp, de strapatsen van president Erdogan of over onze uitbestede vluchtelingenopvang. Rob Vreeken laat met zijn heidense karwei zien, dat we een geschiedenis hebben met een groot land, waar een belangrijk deel van onze Zaanse bevolking oorspronkelijk vandaan komt. Er zijn ernstige politieke oorzaken voor de afstand, die lijkt te zijn ontstaan, maar nog steeds is de Turkse zuidkust een van de meest populaire vakantiebestemmingen, waar gastvrijheid en de handigheid in het onderhandelen samengaan. Bovendien was en is Turkije voor ons een belangrijke handelspartner. Ondanks de kritiek op het regime, is er alle reden, om elkaar als burgers beter te leren kennen en begrijpen. Bijvoorbeeld door Robs boek in zijn geheel te lezen.

Lees hier de serie over Een Heidens Karwei.

Door Anneke van Dok. Foto Ronald Peeters (1992): de Perim (Gemeentearchief Zaanstad, collectie NHD)