Messen, knuppels en slagwapens zijn in Zaanstad verboden. Je mag ze niet bij je hebben op de openbare weg of op een andere openbaar toegankelijke plek. Het verbod geldt voor heel Zaanstad en duurt tot november 2027.

Het is ingegaan op 10 november, maar pas afgelopen week werden de besluiten gepubliceerd.

Het gaat al om de derde verlenging. In 2020 werd het voor een jaar ingesteld, in 2021 en 2023 werd het telkens voor twee jaar verlengd en nu dus weer.

Er is wel een uitzondering: ‘het verbod geldt niet als het bij zich hebben van deze voorwerpen geen gevaar oplevert voor de openbare orde of veiligheid’. Maar of dat het geval is blijkt dus pas als je met zo’n voorwerp wordt aangetroffen.

Er is in Nederland sowieso al een verbod op wapenbezit. Daarvoor is er de wet Wapens en Munitie. Dat gaat bijvoorbeeld over stiletto’s, werpmessen, vlindermessen, vuurwapens, traangas, pepperspray en munitie.

Keukenmes

Het Zaanse wapenverbod gaat over ‘gevaarlijke voorwerpen’ die niet onder die wet vallen. De burgemeester kan optreden als iemand ‘bijvoorbeeld een keukenmes of andersoortig gevaarlijk voorwerp onbeschermd bij zich draagt’. Dat optreden bestaat uit het ‘opleggen van een last onder dwangsom’ en dat betekent weer dat iemand gewaarschuwd wordt het niet meer te doen, anders gaat de gemeente die last innen.

In de praktijk gebeurt dat niet vaak. In de periode juli 2024 t/m juni 2025 is er zeven keer een last onder dwangsom opgelegd. In de vorige periode waren dat er twaalf en in 2022-2023 negen. Of die dwangsommen ook zijn geïnd, is niet bekend. Maar de dwangsom is vooral een waarschuwing.

Kluisjescontrole

Wel is er in de periode van 1 juli 2024 t/m 30 juni 2025 op verschillende scholen voor voortgezet onderwijs in Zaanstad een kluisjescontrole uitgevoerd. Bij deze controle zijn geen wapens aangetroffen.

De achtergrond van het verbod is volgens de gemeente de hoeveelheid geregistreerde wapenincidenten. Vanaf november 2023 tot en met oktober 2025 waren dat er 284 in heel Zaanstad. Dat waren er bij de vorige verlenging 316 (in dezelfde periode). Een afname dus. Maar volgens Zaanstad kan die vergelijking niet worden gemaakt, omdat er de afgelopen periode anders is geteld.

Door Piet Bakker op basis van Aanwijzingsbesluiten gevaarlijke voorwerpen 2:19b APV, Evaluaties veiligheidsrisicogebieden juli 2021 – juni 2022 en 2024-2025 en eerder nieuws op De Orkaan. Foto: Orkaan-archief.